سارینا سیف 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
بحران آب در ایران/ تجهیزات آب‌شیرین‌کن در دسته کالاهای لوکس قرار گرفت!
بحران آب در ایران یکی از مشکلاتی است که مستقیماً زیست شهروندان را هدف قرار می‌دهد. توجه نکردن به مشکلات تهیه آب شرب و شرکت‌های آب‌شیرین‌کن، این بحران را دوچندان خواهد کرد.
به گزارش تجارت‌نیوز، بحران آب و مشکلات تامین آب شرب در ایران یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که در سال‌های اخیر کشور را درگیر کرده است. دلایلی همچون مشکلات زیرساختی، مدیریتی و آب و هوایی در تشدید این بحران اثرگذار بوده‌اند.
علاوه بر کمبود منابع آبی و کاهش بارندگی، مشکل شور بودن آب دریاهای شمال و جنوب ایران نیز از بحران‌های اساسی در زمینه آب مصرفی است. نبود آب شرب در بسیاری از مناطق کویری ایران نیز بحران تامین آب در کشور را دوچندان کرده است. یکی از راهکارهای ارائه‌شده در این زمینه، استفاده از تجهیزات آب‌شیرین‌کن صنعتی است که می‌تواند آب شور دریا را قابل شرب کند. استفاده از دستگاه آب‌شیرین‌کن، این بستر را فراهم می‌کند تا درصد قابل توجهی از املاح موجود در آب حذف شود و در نهایت آب شیرین به عنوان خروجی تحویل گردد.
روش‌های مختلف شیرین‌کردن آب
یکی از روش‌های مهم در زمینه مقابله با کم‌آبی، نمک‌زدایی و شیرین‌سازی آب دریاست که سرمایه‌گذاری‌های بسیاری در این زمینه انجام شده است. یکی از این روش‌ها، فرایند اسمز معکوس است که روشی برای تصفیه آب دریا و فاضلاب شهری محسوب می‌شود.
در این روش آب دریا، با فشار از میان غشایی گذرانده می‌شود و فرایند فیلتر آن صورت می‌گیرد. پس از آن با فشار پمپ، آب را در چند مرحله برای آبیاری، مصرف خانگی و آشامیدن آماده می‌کنند. آب فاضلاب شهری نیز در ابتدا در حوضچه‌هایی که به روش پلکانی ساخته شده، ته‌نشین می‌شود و در آخر به روش اسمز معکوس آن را تصفیه می‌کنند.
فرایند شیرین‌کردن آب شور به روش اسمز معکوس، یک فرایند اقتصادی عنوان شده و پیشرفت‌هایی که در این زمینه صورت گرفته، منجر به کاهش هزینه آب‌های تولیدی در آب‌شیرین‌کن‌ها شده است. آب‌شیرین‌کن صنعتی یا دستگاه تصفیه آب صنعتی سیستمی است که با تکنولوژی اسمز معکوس کار می‌کند و به منظور تصفیه و شیرین کردن آب در مقیاس صنعتی به کار برده می‌شود.
از دیگر روش‌های شیرین‌کردن آب می‌توان روش‌های شیرین‌سازی حرارتی را عنوان کرد. این روشی است که در آن جداسازی نمک و املاح از آب به کمک حرارت دادن آن صورت می‌گیرد و اغلب مواقع برای نمک‌زدایی آب دریا و در مقیاس بزرگ کاربرد دارد.
مشکلات آب‌شیرین‌کن سازان
بنا بر گزارش اتاق ایران، کاهش سطح سرمایه‌گذاری در حوزه آب‌شیرین‌کن‌ها به دلیل توجیه‌پذیر نبودن پروژه‌ها، انباشت مطالبات سرمایه‌گذاران در این صنعت از سال ۱۴۰۰، کاهش ردیف بودجه اعتبارات خرید تضمینی آب در سال جاری تا رقم ۲۸۵۰ میلیارد تومان، مشکل در بازپرداخت تسهیلات دریافتی از صندوق توسعه ملی به دلیل تغییر مبنای محاسبه نرخ ارز، تغییر گروه کالایی تجهیزات موردنیاز آب‌شیرین‌کن از گروه ۲۱ به ۲۶ و قرار گرفتن آنها در کنار کالاهای لوکس که موجب گران شدن تجهیزات وارداتی مورد نیاز این صنعت شده است، از جمله چالش‌هایی هستند که از سوی فعالان صنعت آب‌شیرین‌کن مطرح می‌شود.
تجهیزات آب‌شیرین‌کن‌ها در زمینه کالای لوکس طبقه‌بندی شده‌اند و همین موضوع مشکل تامین مالی این بخش را دو چندان کرده است. تغییر اولویت گروه کالایی تجهیزات آب‌شیرین‌کن‌ها و تخصیص به‌موقع ارز مورد نیاز، از مواردی است که در این زمینه باید در دستور کار قرار گیرد.
آن‌طور که شورای گفت‌وگو دولت و بخش خصوصی طی چندین نشست آخر خود عنوان کرد، ۷۰ تا ۷۵ درصد تجهیزات مورد نیاز این صنعت در داخل ساخته می‌شود. خواسته فعالان این بخش امکان استفاده از ارز ترجیحی است؛ چراکه محصول تولیدشده این حوزه که آب شرب است، قیمت تکلیفی دارد.
طبق اعلام انجمن شرکت‌های آب‌شیرین‌کن، کاهش اعتبارات خرید تضمینی آب و پساب در بودجه ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳، عدم پرداخت مطالبات معوق از سال ۱۴۰۰ که به رقمی بالغ بر ۴۶۰۰ میلیارد تومان رسیده، تغییر اولویت گروه کالایی تجهیزات آب‌شیرین‌کن و قرار گرفتن آنها در گروه کالاهای لوکس و عدم تخصیص به‌موقع ارز مورد نیاز از جمله مشکلات مهم این بخش است. این مطالبات معوق و به دنبال آن کاهش انگیزه این شرکت‌ها برای فعالیت، مشکل آب شرب را تشدید خواهد کرد.
بحران آب شرب در سال‌های آینده
کمبود آب مساله جدی ایران است. وزارت نیرو در راستای تامین آب شرب باید اقدامات اساسی را در دستور کار قرار دهد و راه فعالیت را برای آب‌شیرین‌کن‌سازان هموار کند. توجه نداشتن به این موضوع مهم، ایران را در آستانه قطعی آب گسترده قرار خواهد داد. لزوماً واگذاری مساله آب‌شیرین‌کن‌ها به بخش خصوصی و توجه نداشتن به مشکلات سرمایه‌گذاران این حوزه، بحران تامین آب شرب را حل نخواهد شد.
انتظار می‌رود اصلاح نظام قیمت‌گذاری مبنی بر ارز نیمایی مهم‌ترین موضوعی باشد که در دستور کار قرار بگیرد چراکه واردات تجهیزات این حوزه به دلیل حیاتی بودن آن، نباید جزو کالاهای لوکس طبقه‌بندی شود. تغییر گروه کالایی و اختصاص ارز به این حوزه، شاید بتوان راهکار کوتاه‌مدتی برای مشکل تامین آب شرب باشد.
اگر مشکل تامین آب شرب در ایران از سوی وزارت نیرو و باقی مراجع مربوطه پیگیری نشود، بحران آب دامن‌گیر تمامی شهروندان خواهد شد چراکه مساله آب، اساساً زیست تمامی شهروندان را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.
برای مطالعه بیشتر صفحه سوخت و انرژی را دنبال کنید.
نظرات