سارینا سیف 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
دولت تصمیمی برای تشکیل نهاد تنظیمگر مستقل برق ندارد
تشکیل نهاد مستقل تنظیمگر برق، طی سال‌های اخیر محل مناقشه قرار گرفته است. هرچند دولت سیزدهم اقدام خاصی به منظور تاسیس چنین نهادی انجام نداد، اما در آخرین روزهای فعالیت این دولت وزیر اقتصاد آن به این موضوع نقد وارد کرد. حال قرار است چه نهادی تشکیل شود؟
طی مصوبات یکصد و بیست و دومین نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی، مقرر شده بود آخرین پیش‌نویس اساسنامه نهاد تنظیمگر تخصصی صنعت برق به عنوان یک لایحه از طرف وزارت اقتصاد در هیات دولت طرح شود.
احسان خاندوزی که وزیر اقتصاد دولت سیزدهم بود در این نشست مدعی شده بود به‌رغم تلاشهای شورای گفتوگو، نهاد تنظیمگر برق شکل نگرفته و درخواست کرد که این موضوع در کانون توجه دولت چهاردهم قرار گیرد و نهاد تنظیمگر برق ایجاد شود.
اما نهاد تنظیمگر مستقل برق چیست و این طرح از کجا آمده است؟
شکل‌گیری نهاد تنظیمگر مستقل برق
زمزمه طرح تشکیل نهاد تنظیمگر مستقل برق از دوره مجلس یازدهم، بنا بر قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی، شنیده می‌شد. طرح تاسیس نهاد مستقل تنظیمگر بخش برق از سوی نمایندگان مجلس در تیرماه 1401 در صحن علنی مجلس اعلام وصول شد. لایحه تاسیس نهاد مستقل تنظیمگر از طرف وزارت نیروی دولت سیزدهم استرداد شد.
پیشتر رضا ریاحی، عضو هیات مدیره سندیکای شرکت‌های تولید‌کننده برق، در گفتوگو با دنیای اقتصاد با تاکید بر لزوم تاسیس نهاد تنظیمگر بخش برق اعلام کرده بود، تا زمانی که تولید و عرضه برق از سمت حاکمیت انجام می‌شود، رعایت انصاف و عدالت در این زمینه به طور کامل بر عهده دولت است. اما وقتی عرضه و تقاضای برق به یک بازار رقابتی سپرده می‌شود، این بازار به‌تنهایی نمی‌تواند منافع عمومی را تضمین کند. چراکه اگر بازار رقابتی به حال خود رها شود، این امکان وجود دارد که گروه‌های قدرتمند در بازار، منافع سایرین را به نفع خود مصادره کنند.
او افزود: «از این رو حفظ یک ساختار رقابت‌محور در این بازارها نیازمند وجود یک نهاد رگولاتور یا تنظیمگر است که به عنوان یک واسطه صادق یا بازیگر بی‌طرف در فرایند تولید و عرضه کالای برق بین ذی‌نفعان بازار، تعادل برقرار و اطمینان حاصل می‌کند که بازار رقابتی عرضه کالای برق به نفع گروهی خاص از ذی‌نفعان از تعادل خارج نشود.»
لزوم نهاد مستقل برق
با توجه به ناترازی شدید برق و مشکلات سرمایه‌گذاری در این صنعت، لزوم مانع‌زدایی برای سرمایه‌گذاری ضروری است. در این زمینه، فعالان خصوصی صنعت برق برای ایجاد نهاد مستقل تنظیمگر تلاشهای فراوانی کردند، اما متاسفانه دولت سیزدهم این طرح را اجرایی نکرد. خاندوزی که هیچ‌گاه نتوانست در این زمینه پیشرفتی داشته باشد، از دولت چهاردهم درخواست کرد به تشکیل این نهاد رسیدگی کند.
فعالان بخش خصوصی بارها درباره ایجاد این نهاد به منظور کمک به بحران برق هشدار داده بودند. این موضوع در شورای گفتوگو و در مجلس شورای اسلامی بارها بررسی شد، اما دولت هیچ‌گاه تمایلی به پیشبرد مقدمات این طرح نشان نداد. وزارت نیرو در سال‌های اخیر نه‌تنها نتوانست به سمت بهبود بحران برق گام بردارد، بلکه قدمی نیز در جهت مانع‌زدایی برای ورود بخش خصوصی به تامین برق برنداشت.
بحران برق روزبه‌روز تشدید می‌شود و عملاً رقم چندانی در این حوزه سرمایه‌گذاری نشده است. با این حال دولت همچنان برنامه‌ای برای تسهیل فضای سرمایه‌گذاری ندارد و مشخص نیست این بحران تا کجا می‌تواند ادامه پیدا کند. با این همه به نظر می‌رسد تشکیل این نهاد به منظور مانع‌زدایی و جلوگیری از تامین منافع گروهی خاص از ذی‌نفعان، ضروری است.
برای مطالعه بیشتر صفحه سوخت و انرژی را دنبال کنید.
نظرات