دولت چهاردهم در حوزه سیاست‌ خارجی فرصت محور است

به گزارش تجارت‌نیوز، ساسان کریمی تحلیل‌گر سیاست خارجی در ارزیابی خود مسیر احتماای سیاست خارجی دولت مسعود پزشکیان گفت: به نظر می‌رسد آقای پزشکیان در حوزه سیاست خارجی تیم منسجم و مجربی دارند. متونی که ایشان در این خصوص منتشر کردند و به خصوص یادداشتی که در روزنامه تهران تایمز منتشر شد، یک برنامه جامع و با بذل ظرافت‌های کافی در همه حوزه‌هاست. سیاست خارجی آقای پزشکیان بنابر آنچه منتشر کرده‌اند سه هدف دارد؛ منافع ملی، امنیت ملی و منزلت ملی. بنابراین با روشی ملایم و رویکردی ملی احتمالاً به مساله تعامل سازنده خواهد پرداخت. 

کریمی در پاسخ به این سوال که برنامه آقای پزشکیان برای مذاکرات با دولت آمریکا را چطور پیش بینی می کنید و آیا امکان توافق با دولت بایدن قبل از انتخابات آمریکا وجود دارد، گفت: مذاکره با ایالات متحده همانطور که در سه ساله دولت سیزدهم هم ادامه داشت، ادامه پیدا خواهد کرد. نحوه آن البته موضوع دیگری است که از نظر مستقیم بودن یا نبودن و یا میزان اختیارات طبیعتاً از جانب نهادهای بالادستی و مقامات ارشد نظام می‌بایست برای تیم جدید و دولت جدید تعیین تکلیف شود که خواهد شد. 

وی افزود: به نظرم توافق‌های کوچک، موضوعی و احتمالاً کم سر و صدا ممکن است برای حفظ وضع موجود پیش برود ولی دولت بایدن طبیعتاً آمادگی مذاکره علنی و جامع با ایران را نخواهد داشت؛ چرا که نمی‌تواند هزینه آن را مدیریت کند و احتمالاً برای او سود چندانی هم ندارد. 

کریمی در پاسخ به این سوال که در صورت پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا برنامه سیاست خارجی ایران و دولت آقای پزشکیان به چه صورت پیش خواهد رفت، گفت: این تصمیم می‌بایست در نهادهای بالادستی و مقامات ارشد نظام تعیین شود اما دولت، وزارت امور خارجه و شورای عالی امنیت ملی باید با کمک نخبگان و بدنه کارشناسی کشور سناریوهای مختلف را طراحی و آماده کند. اگر قرار شود به هر شکلی رئیس جمهور در ایالات متحده تغییر کند، یعنی چه ترامپ برنده باشد و چه گزینه دیگری به جز بایدن از حزب دموکرات پیروز انتخابات باشد، نیاز است که از دو ماه انتقالی در واشنگتن کمال استفاده انجام شود تا تصویر ایران در دولت جدید توسط خود ایران ساخته و در این دولت معرفی شود. در صورت روی کار آمدن آقای ترامپ اوضاع جالبی نیست. کار سخت و مستلزم دستی بازتر برای دستگاه سیاست خارجی است چرا که بیشتر نگاهی پمپئویی در تیم کنونی او حاکم است. 

این تحلیل‌گر سیاست خارجی در ارزیابی همکاری دولت چهاردهم با کشورهای منطقه به ویژه عربستان و همچنین محور مقاومت گفت: به نظرم دولت آقای پزشکیان در منطقه تعامل و حضوری فعالی خواهد داشت. چه در مورد کشورهای عربی، ترکیه و پاکستان و چه کشورهای شمالی حوزه قفقاز و نیز آسیای میانه که برای ما در مرتبه مهمی از اهمیت قرار دارند. در این روابط باید اولاً برای حساسیت‌زدایی نسبت به اصلاح روابط ایران و غرب و ثانیاً همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای در موضوعات امنیتی، انرژی و تجاری جورد توجه قرار گیرد. به خصوص در موضوع فلسطین که ایران ارتباط با کشورهای عربی را برای آتش بس در غزه لازم دانسته است. 

کریمی در مورد تاکید پزشکیان بر بهبود روابط با روسیه و چین با وجود ادامه صدور بیانیه‌هایی علیه اراضی ملی ایران، گفت: ایشان به حفظ و پایداری روابط با چین و روسیه اشاره کرده اند. اولاً چین و روسیه نباید از اصلاح روابط ایران و غرب احساس خطر یا تضرر کنند. پیام آقای پزشکیان به این دو کشور این بود که آنچه میان ما و شماست وجهی درازمدت دارد و به واسطه اصلاح روابط ما با غرب آسیب نخواهد خورد. ضمن آنکه در پیام و نطق های آقای پزشکیان ملحوظ است که همکاری‌ها به خصوص با چین وقتی عملیاتی و پربازده خواهند بود که مانع تحریم، از میان برداشته شود.

وی افزود: اما در عین حال تکیه این مواضع بر افزایش گزینه‌های ایران در سیاست خارجی و محدود نشدن به نوعی سیاست خارجی تک گزینه‌ای است. بنابراین آنچه این دو کشور را در خصوص تمامیت سرزمینی ما با اعراب هم‌نوا کرد یعنی تک گزینه بودن ایران باید به طور علنی و با برخوردی ریشه‌ای حل شود تا این کشورها و نیز دیگران به ایران به عنوان صحنه رقابت خود بنگرند و نه کشوری که چاره‌ای به جز کار با ما ندارد. 

کریمی در ارزیابی بهبود روابط ایران و آذربایجان در دولت پزشکیان با توجه به بازگشایی سفارت آذربایجان در تهران گفت: روابط با آذربایجان در سال‌های اخیر در مخاطرات زیادی قرار گرفت که نیازمند اصلاح است. البته در حال حاضر باکو هم خود را به اصلاح روابط راغب می‌بیند و پیش از آنکه تحریک تازه‌ای از سوی بازیگران دیگر رخ دهد، نیاز است تا روابط تهران-باکو اصلاح شده و به بالاترین سطح بازگردد. کما اینکه با خبر شدیم که سفارت آذربایجان در ساختمان جدیدی در تهران کار خود را آغاز کرده که می‌توان آن را به فال نیک گرفت. نه تنها آذربایجان، بلکه ما هم در دولت چهاردهم نیازمند حفظ و بازسازی روابط با دوستان و همسایگان هستیم. کشوری که با ما مرز خاکی دارد می‌تواند هن فرصت و هم تهدید باشد. دولت چهاردهم دولت فرصت محور است.