ابرتورم با بورس ونزوئلا چه کرد؟

آخرین رتبه‌بندی شاخص فلاکت از سوی بلومبرگ هفته گذشته منتشر شد و بر اساس آن، ونزوئلا برای پنجمین سال متوالی رتبه اول این فهرست را به خود اختصاص داده است. این رتبه‌بندی در حالی منتشر می‌شود که نرخ تورم در ونزوئلا در سال جاری به هشت میلیون درصد رسیده است.

به گزارش تجارت‌نیوز ، انتشار این گزارش برای مردم ونزوئلا به‌هیچ‌وجه غافلگیرکننده نبود. هر دو عامل بیکاری و تورم که شاخص فلاکت را اندازه‌گیری می‌کنند، در سال‌های اخیر به اوج خود رسیده است.

اقتصاد ونزوئلا این روزها حال خوبی ندارد، اما آنچه توجه بسیاری را به خود جلب کرده، بازار سهام روبه‌رشد این کشور در سال‌های اخیر است.

در حالی که بولیوار -پول ملی ونزوئلا- به دنبال کاهش قیمت نفت، هزینه‌های بالای دولت و سیاست‌های نادرست ارزی حدود 99 درصد از ارزش خود را از دست داده، بازار سهام این کشور از ابتدای سال 2017 تاکنون بیش از 70 درصد رشد داشته است. به نوشته بیزنس‌استاندارد، مهم‌ترین دلیل رشد قابل توجه شاخص بورس ونزوئلا را می‌توان کنترل نرخ ارز از سوی دولت و ابرتورم دانست.

در حال حاضر، نرخ ارز در بازار آزاد این کشور حدود 900 برابر بیشتر از نرخ ارز رسمی است و قیمت سهام نیز با نرخ بازار آزاد محاسبه می‌شود.

با در نظر گرفتن نرخ واقعی ارز، ارزش بورس این کشور کمتر از سه میلیارد دلار است. اما بر اساس نرخ رسمی، ارزش آن به دو هزار و 700 میلیارد دلار می‌رسد و چنین رقمی بورس ونزوئلا را حتی بالاتر از بورس کشورهایی چون آلمان، فرانسه و انگلیس قرار می‌دهد.

به عبارت دیگر، با در نظر گرفتن ارزش بازار، ونزوئلا در حال حاضر رتبه پنجمین بورس بزرگ دنیا را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که در بازار سهام ونزوئلا هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری خارجی وجود ندارد و بورس تنها با سرمایه‌های داخلی انجام می‌شود.

در شرایطی که مردم برای تهیه کالاهای اساسی و مواد غذایی در صف‌های طولانی می‌ایستند، این نکته قابل توجه است که بازار سهام در این کشور هنوز زنده است و سرمایه‌داران در آن فعالیت می‌کنند.

اما چه چیز موجب می‌شود، در چنین اقتصادی، سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه برای سرمایه‌گذاران و عموم مردم جذاب باشد؟

واقعیت این است که در شرایط فعلی ونزوئلا، شرکت‌های این کشور هیچ‌گونه فعالیتی ندارند. جریان نقدینگی کسب‌وکارهای کوچک و محلی و همچنین سرمایه‌های شخصی به بورس برای حفظ پس‌اندازها از سقوط ارز و تورم، منجر به رشد بازار سهام شده است.

به طور کلی تا زمانی که تورم قابل پیش‌بینی است، از آنجا که نگرانی برای ناپایداری و عدم اطمینان وجود ندارد، می‌توان ریسک سهم را بر اساس ارزش اسمی پیش‌بینی کرد. اما زمانی که نرخ تورم غیرقابل پیش‌بینی باشد، شرایط کاملا متفاوت است.

در شرایط تورمی سود اسمی شرکت‌ها و به دنبال آن قیمت اسمی سهام افزایش می‌یابد. این در حالی است که از ارزش ذاتی هر سهم کاسته می‌شود.

از سوی دیگر، در شرایطی که نگرانی‌های اقتصادی وجود دارد، جو سرمایه‌گذاری پررنگ می‌شود و بازار نقدشونده بورس در مقایسه با سایر بازارها برای سرمایه‌گذاران جذاب‌تر است.

به عبارت دیگر، بازار سهام از جمله بازارهای مالی است که می‌تواند به حفظ ارزش پول در مقابل تورم کمک کند. به همین دلیل، رشدهای تورمی در بازار سرمایه تنها برای هماهنگی با قیمت‌های نسبی صورت می‌گیرد؛ در حالی که این رشد هیچ رفاهی برای اقتصاد کشورها به ارمغان نمی‌آورد.

گزارش‌ها نشان می‌دهد، در ایران هم از ابتدای سال جاری شاخص بورس حدود 9 درصد رشد داشته است. به عقیده کارشناسان این حوزه، به دلیل اشتیاق تبدیل نقدینگی به دارایی به همراه جو روانی رکوردشکنی‌ها، بیشتر سهم‌ها رشد کرده‌اند؛ حتی سهم‌هایی که از نظر بنیادی ضعیف هستند.

افت ارزش پول مهم‌ترین دلیل افزایش رشد اسمی قیمت سهام است. تا زمانی که دلار چندنرخی وجود داشته باشد و از سوی دولت کنترل شود، بازار سرمایه هم رشد اسمی خواهد داشت و برخی از آن سود می‌برند. اثرات مخرب این روند بر بورس اما در بلندمدت خود را نشان خواهد داد و به هیچ وجه به نفع اقتصاد نیست.