چه می‌شود اگر غول‌های اقتصاد جهان به ایران بیایند؟

برخی از سرمایه‌داران داخل ایران شاید با صراحت کمتری، اما این حرف را بر زبان می‌آورند و از سوی دیگر سرمایه‌گذاران خارجی نیز به رفتار سرمایه‌گذاران داخلی و مناسبات آنها با دولت و نهادهای دیگر نگاه می‌کنند. سرمایه‌گذاران خارجی باور دارند اگر نرخ رشد سرمایه‌گذاری از منابع داخلی بالاتر برود نشانه باز بودن راه ورود است و می‌شود درباره آمدن گامی به جلو برداشت.

این داستان که به داستان مرغ و تخم‌مرغ تبدیل شده، اقتصاد ایران را به لحاظ سرمایه‌گذاری در شرایط نامساعدی قرار داده است. طلسم نیامدن سرمایه‌گذاران خارجی را چگونه می‌توان شکست؟ به نظر می‌رسد یک گروه از کارشناسان، اقتصاددانان، دولت‌مردان و نمایندگان نهادهای دیگر می‌توانند و باید بررسی کارشناسانه و ژرف در این باره را در دستور کار قرار دهند.

یک راه مناسب می‌تواند این باشد که سرمایه‌گذاران برتر جهان را شناسایی کنند که این کار انجام شده است. به تازگی فهرست ۱۰۰شرکت غیر مالی برتر جهان در سال ۲۰۱۶ منتشر شده است که نشان می‌دهد این ۱۰۰غول اول جهان در سال میلادی تازه سپری شده، رقمی برابر با ۱۳۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده اند که به طور میانگین ۶۳ درصد این رقم در کشورهای پذیرنده سرمایه‌گذاری خارجی اتفاق افتاده است.

با یک محاسبه می‌شود به این نتیجه رسید که ۸۳۰۰ میلیارد دلار آن در خارج از کشور مبدا از سوی این۱۰۰ شرکت کوه‌پیکر سرمایه‌گذاری شده است. در سال ۲۰۱۶، فروش این ۱۰۰ شرکت برتر جهان معادل ۷۴۰۰ میلیارد دلار بوده است که ۶۴ در صد آن درکشورهای پذیرنده سرمایه بوده است. در سال ۲۰۱۶ معادل ۵۷ در صد از ۱۶ میلیون کل کارکنان ۱۰۰بنگاه فراملیتی به شاغلان خارجی اختصاص داشته است.

درمجموع ۱۰۰ هزار بنگاه فراملیتی درجهان وجود دارند که ۸۶۰ هزار بنگاه وابسته خارجی به آنها در بین کشورهای گوناگون توزیع شده‌اند و نقش قابل توجهی در ارزش ستانده، صادرات کالاها و خدمات و رفع مشکل بیکاری کشورهای جهان ایفا می‌کنند.

غولها به ایران بیایند

براساس اطلاعات منتشر شده از سوی اتاق بازرگانی تهران در سال ۲۰۱۶، شرکت رویال داچ شل غول اول جهان بوده است که ارزش دارایی خارجی آن ۳۴۹ میلیارد دلار، فروش خارجی آن ۲۳۲ میلیارد دلار و تعداد شاغلان خارجی آن ۶۷ هزار نفر بوده است. شل از جمله شرکت‌هایی بود که پیش از تحریم‌های غرب و به ویژه در دوران فعالیت دولت‌های اصلاحات در ایران فعال بود.

مدیران این غول نفتی صنعتی مدتی پس از اجرای برجام به ایران آمدند و اکنون نیز درحال ارزیابی هستند که به ایران بیایند یانه. تویوتای ژاپن دومین غول بزرگ فراملیتی غیر مالی جهان با دارایی خارجی ۳۰۳ میلیارد دلار و فروش خارجی ۲۵۴ میلیارد دلار پس از رویال داچ شل است.

شرکت بی پی انگلیس نیز با دارایی ۲۳۵ میلیارددلار و فروش خارجی ۱۸۳ میلیارد دلار سومین غول برتر غیر مالی جهان به حساب می‌آید. چهارمین غول فراملیتی غیر مالی جهان توتال فرانسه است که به تازگی قرار دادی با ایران برای توسعه میدان گازی پارس جنوبی امضا کرده است. شرکت توتال در حال حاضر ارزش دارایی خارجی خود را به ۳۰۳ میلیارد و ارزش فروش خارجی را به ۲۵۴ میلیارد دلار رسانده است.

به نظر می‌رسد ایران می‌تواند با شماری از این ۱۰۰ شرکت برتر غیرمالی جهان درگفت‌و گو را بازکند و با توجه به نیاز ۲۰۰ میلیارد سرمایه خارجی مورد نیاز از این شرایط جهانی استفاده کند. ورود هرکدام از این شرکت‌های بزرگ می‌تواند معمای مرغ و تخم‌مرغ را برطرف کند. نگاهی به فهرست این ۱۰۰ شرکت فراملیتی نشان می‌دهد کمتر از ۱۰ شرکت در ایران به صورت جزیی فعالت دارند وفقط ۵ شرکت از۱۰۰ غول بازار ایران را هدف قرارداده‌اند.

منبع: ساعت 24