چرا ایران در تجارت با آفریقا بی‌نصیب ماند؟

به‌گزارش تجارت‌نیوز، محمدرضا عابدین عضو هیات علمی موسسه با بیان وضعیت عمومی آفریقا و شکل‌گیری منطقه تجارت آزاد در این قاره، حذف موانع و تسهیل در فرایندهای تجاری را زمینه‌ساز افزایش تجارت، رشد اقتصادی، اشتغال و رفاه برای کشورهای عضو دانست.

وی انعقاد موافقت‌نامه‌های همگرایی منطقه‌ای در شکل‌های مختلف (از تجارت ترجیحی تا تجارت آزاد، اتحادیه گمرکی، بازار مشترک و عمیق‌ترین شکل آن در قالب اتحادیه اقتصادی) را به ابزارهای لازم برای توسعه و افزایش تجارت و کسب منافع بیشتر برای کشورهای عضو عنوان کرد.

وی ادامه داد: اگر امکان تامین برخی نیازهای کالایی و خدماتی از درون منطقه وجود داشته باشد، با انعقاد این موافقت‌نامه، انحراف تجارت به سمت کشورهای درون منطقه و به زیان صادرکنندگان خارج از منطقه رخ خواهد داد.

عابدین تصریح کرد: در شرایط فعلی، کشورهای چین، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و آمریکا مهم‌ترین تامین‌کنندگان نیازهای وارداتی منطقه مورد نظر هستند و در مقابل تنها در حدود 10 درصد از نیازهای وارداتی منطقه به‌صورت درون‌گروهی تامین می‌شود.

چرا ایران در تجارت با آفریقا بی‌نصیب ماند؟ عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی با اشاره به اینکه حجم مبادلات تجاری ایران با آفریقا در سطح بالایی قرار ندارد، پاسخ داد: اما همین میزان تجارت نیز از اثرات تشکیل منطقه یادشده در امان نخواهد بود؛ بطوریکه بررسی‌های اولیه با استفاده از مدل‌های شبیه‌سازی حاکی است که در کوتاه مدت در اثر حذف موانع تعرفه‌ای در قالب موافقت‌نامه مذکور در حدود 50 درصد از صادرات ایران به ارزش 342 میلیون دلار به کشورهای الجزایر، مصر، کامرون، اتیوپی و تونس دچار محدودیت می‌شوند.

وی با بیان اینکه بررسی‌ها حاکی است بازار آفریقا از افق و چشم‌انداز مناسبی برخوردار است، افزود: جمعیت آفریقا در سال 2030 به 1.7 میلیارد نفر خواهد رسید و نکته مهم‌تر این است که در افق 2030 حدود 43 درصد آفریقایی‌ها جزء طبقه متوسط خواهند بود که سبب افزایش مصرف خانوارهای آفریقایی از 1.1 تریلیون دلار در سال 2015 به 2.5 تریلیون دلار در سال 2030 خواهد شد.

وی اظهار کرد: اگرچه در توسعه روابط اقتصادی و تجاری ایران با آفریقا، چالش¬های جدی وجود دارد که یکی از مهم¬ترین آن¬ها، حضور پر رنگ و تاثیرگذار کشورهای غربی به ویژه آمریکا در این کشورها است.

آفریقا مقصد سرمایه‌گذاران جهان

در ادامه الهام حیدری کارشناس ارشد امور بین‌الملل از اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در ادامه این نشست آفریقا را مقصد سرمایه‌گذاران جهان نامید و گفت: 55 کشور در حال توسعه (و به اصطلاح جهان سوم)، حدود یک میلیارد نفر جمعیت با درجات رشد متفاوت، سرزمینی غنی از لحاظ مواد خام و معدنی متنوع، استعدادهای بالای کشاورزی، ظرفیت های اقتصادی و تجاری قابل توجه، بازار بکر و گسترده و نیروی کار ارزان قرار داده است.

وی اظهار کرد: منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا پس از WTO بالاترین سطح مشارکت کشورها را دربردارد که افزایش حجم تجارت بین کشورهای قاره آفریقا را سبب می‌شود. این منطقه درنظر دارد تا سال 2028، از واحد پول تجاری مشترک استفاده کند. با استفاده از زبان بومی، کنترل گردش کالا و خدمات از طریق یک مکانیزم مشترک، لغو تدریجی تعرفه ها تا سال 2022 و جلوگیری از خام‌فروشی محصولات کشاورزی و معدنی و دامداری به منافع کشورهای عضو منطقه آزاد اولویت بدهد.

وی از جمله فرصت‌های ایران در توسعه تجارت با منطقه تجارت آزاد آفریقا را بهره‌گیری از ثبات بیشتر، بهره‌گیری از نرخ مالیات و تعرفه‌های کمتر، امکان صادرات کالا به چند کشور منطقه، کاهش هزینه‌ها و ریسک حمل‌ونقل، پیاده‌سازی قوانین ساده گمرکی و سیستم گمرکی دوستدار مشتری و ارائه خدمات فنی و مهندسی جهت ساخت‌وساز راه‌ها، بنادر و زیرساخت‌ها ذکر کرد.

مشکلات تجاری با آفریقا چیست؟

همچنین در این میزگرد حمید خطیب مدیر عامل موسسه آتیه‌داران روماک با اشاره به اینکه فعال شدن منطقه تجارت آزاد در قاره آفریقا زمانبر بوده و ایران در این مدت می‌تواند در بخش‌های مختلف فعالیت کند، گفت: همچنان‌که رقبای ما از جمله ترکیه و چین در آفریقا فعالند. در حال حاضر مشکلاتی در همکاری ایران با قاره آفریقا وجود دارد که مهمترین آنها مسائل مربوط به مبادلات بانکی، ارایه ضمانت‌نامه‌های بانکی و حمل‌ونقل کالا به این قاره است.

وی، بالا بودن هزینه حمل، عدم همکاری ایرانی ها به صورت تیمی، که کمترحاضر هستند با تجار و بنگاه‌داران هم‌وطن خود در زمینه تامین کالا و قیمت‌گذاری آن در بازار آفریقا (و نیز سایر بازارها) همکاری داشته باشند، عدم توجه به برندسازی و حضور مستمر در بازار آفریقا و اهمیت ندادن صادرکنندگان ایرانی به بازاریابی علمی، توجه به سلایق مصرف کنندگان و تطبیق استانداردهای مقصد را از جمله مشکلات موجود ایران در توسعه همکاری با آفریقا عنوان کرد.