ماجرای مبهم ۳ میلیون تن فولاد/ قاچاق یا دپوشده در کارخانه‌ها؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، موضوع اختلاف آماری درباره سه میلیون تن فولاد در کشور هرچند با تأیید و تکذیب‌هایی روبه‌رو شد اما این موضوع همچنان با ابهام همراه است به طوری که از یک سو برخی تولیدکنندگان فولاد از قاچاق این میزان فولاد به خارج خبر می‌دهند و از سوی دیگر وزارت صنعت اختلاف آماری موجود را از سه میلیون تن به ۱٫۶ میلیون تن تقلیل داده و همچنین می‌گوید این میزان فولاد توسط کارخانه‌ها دپو شده است.

خبر گم شدن سه میلیون تن فولاد را نخستین بار رضا شهرستانی، عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران اعلام کرد و گفت: سرنوشت سه میلیون تن فولاد در زنجیره تولید و صادرات نامعلوم است که این رقم حدود ۱۰ درصد فولاد کشور را شامل می‌شود.

به گفته وی، سال گذشته بیش از ۳۰ میلیون تن فولاد در کشور تولید شد که از این مقدار ۱۵ میلیون تن در داخل کشور مصرف و ۱۲ میلیون تن دیگر نیز صادر شده است. بنابراین سه میلیون تن فولاد در زنجیره مصرف و صادرات گم شده است.

وی با اشاره به فعالیت گمرکات کشورمان در مرزهای عراق، کردستان، ترکیه، افغانستان و پاکستان در خارج از ساعت‌کاری، گفت: بین آمارهای ظاهری با آمارهای واقعی سه میلیون تن اختلاف وجود دارد که به نظر می‌رسد قاچاق شده است، چرا که وقتی اختلاف بین قیمت داخل و خارج زیاد باشد قاچاق نیز افزایش می یابد.

۳ میلیون تن فولاد گم نمی‌شود

اما این موضوع برای اعضای دیگر انجمن فولاد چندان خوشایند نبود و برخی از آنها چنین ادعایی را دارای شبهه دانستند. رسول خلیفه سلطانی، دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد در این مورد گفت: گم شدن سه میلیون تن فولاد ناشی از بررسی آمارهای کلی صنعت فولاد است و برای نهایی شدن، باید آمار کلی را با نتایج حسابرسی و انبارگردانی شرکت‌ها تطبیق دهیم.

وی با بیان اینکه این گم شدن مربوط به بحث‌های آماری است، وگرنه سه میلیون تن فولاد قابلیت گم شدن ندارد، توضیح داد: منظور از این مساله آن است که در موازنه تولید، واردات و صادرات با کمبود سه میلیون تنی روبه‌رو هستیم. این اختلاف آماری ناشی از ارقام موجود در آمارهای کلی صنعت فولاد است و هنوز حسابرسی شرکت‌های فولادی نهایی نشده است. در واقع انبارگردانی و حسابرسی شرکت‌های فولادی خردادماه نهایی می‌شود و آن زمان آمار دقیق مشخص خواهد شد.

وزارت صنعت: ۱٫۶ میلیون تن فولاد دپو شده است

در این میان سیف‌اله امیری، مدیرکل دفتر صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در این خصوص با رد ادعای مطرح شده، گفت: منبع آمار در وزارت صمت، سامانه بهین‌یاب است. تمام عملیات و خوراک یک کارخانه در این سامانه ثبت می‌شود. در نتیجه بهین‌یاب بهترین منبع آماری است هرچند که ممکن است مشکلاتی داشته باشد. افرادی در این سامانه خرید می‌کنند که تولیدکننده هستند و قرار است محصول تولیدی خود را در بورس عرضه کنند.

وی اضافه کرد: بر اساس آمار موجود، کل تولید کشور تا پایان سال ۹۹ حدود ۳۰ میلیون تن بوده که ۱۸٫۷ میلیون تن بیلت و بلوم و ۱۱٫۳ میلیون تن اسلب تولید شده است. البته در تهیه این آمار از گزارش‌های انجمن فولاد نیز استفاده کرده‌ایم.

قاچاق توجیه اقتصادی ندارد

نادر سلیمانی، عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نیز با اشاره به غیر واقعی و غیر کارشناسی بودن ادعای گم شدن سه میلیون تن فولاد، گفت: هیچ گونه اسناد و مدارکی در خصوص اثبات این رقم وجود ندارد. در حال حاضر، تولید در کشور مطابق برنامه در تمام زنجیره در حال انجام است و رتبه دهم کشور در جهان مبین این واقعیت است.

وی گفت: میزان اختلاف میان صادرات و تولید در این زنجیره تنها حدود یک میلیون تن است که این میزان با توجه به فعالیت بیش از ۱۵۰ واحد تولیدکننده مقاطع طویل فولادی در حال کار، رقم قابل اعتنا و غیرمعقولی نیست.

عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد تصریح کرد: از سوی دیگر، هر یک از واحد‌های تولید مقاطع طویل، بخشی از محصول خود را در انبار به عنوان ذخیره نگهداری می‌کنند و مقداری از تولید بیلت و بلوم نیز غیر‌استاندارد است که از این حیث نیز همواره مقداری اختلاف میان ارقام تولید و صادرات وجود دارد.

به ۱۵۰ هزار تریلی نیاز است

امیر حسین کاوه، عضو اتاق بازرگانی نیز درخصوص موضوع گم شدن سه میلیون تن فولاد گفت: بحث گم شدن سه میلیون تن فولاد از آن جایی شروع شد که یک عضو انجمن فولاد اعلام کرد که تولید فولاد کشور در سال گذشته بیش از ۳۰ میلیون تن بوده است که از این میزان، ۱۵ میلیون تن مورد مصرف داخلی قرار گرفته است و ۱۲ میلیون تن نیز صادرات شده است و بر این اساس با سطحی‌نگری و بدون توجه به میزان تولید واقعی و میزان ضایعات تولید؛ میزان دپو انبارها و بدون توجه به آمار دقیق صادرات و ده‌ها عامل دیگر ناگهان به اشتباه نتیجه گرفتند که سه میلیون تن فولاد گم شده است.

کاوه گفت: به احتمال زیاد این موضوع یک اشتباه بزرگ در یک بحث آماری است زیر اصولا سه میلیون تن فولاد قابلیت گم شدن و یا قاچاق را ندارد، زیرا برای جابه‌جایی سه میلیون تن فولاد به ۱۵۰ هزار تریلی نیاز است که گم یا ناپدید شدن این رقم فولاد، بسیار ناممکن و نشدنی است.

در هر حال، ایران دهمین فولادساز جهان محسوب می‌شود و پیش‌بینی شده در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ با تحقق ظرفیت ۵۵ میلیون تن فولاد، بتواند به جایگاه هفتم جهان برسد. قطعا دستیابی به چنین جایگاهی نیازمند مدیریت مناسب این صنعت و رفع هرگونه ابهام از وضعیت تولید، مصرف و صادرات فولاد است.

منبع: فارس