کاهش ۷۰ درصدی صادرات خشکبار/ حذف آخرین بازمانده‌های آجیل از سبد خرید مردم

به گزارش تجارت‌نیوز ، کمتر از 50 روز دیگر عید نوروز فرا می‌رسد؛ عیدی که آجیل و خشکبار پای ثابت پذیرایی از میهمانان بود. اما با افزایشی نجومی قیمت آجیل در سال‌های گذشته بسیاری از خانوار سبد آجیل خود را به نخودچی و کشمش یا در بهترین حالت بادام زمینی که نرخ کمتری نسبت به اقلامی نظیر پسته، بادام، بادام هندی، گردو و … دارند، تقلیل دادند. حال دیگر خریداران خارجی هم از آجیل ایرانی روی برگردانده‌اند. طوری که صادرات خشکبار در سال جاری افت 70 درصدی را تجربه کرده است.

البته کاهش صادرات را نمی‌توان به کاهش قدرت خرید متقاضیان خارجی مرتبط دانست. بلکه با کاهش تقاضا و خرید از سوی مردم، تولیدکنندگان هم توان تولید خود را از دست داده‌اند. از سوی دیگر تورم عمومی اقتصاد ایران علاوه بر جیب مردم، هزینه‌های تولید را هم افزایش داده است. با توجه به افزایش هزینه‌ها طبیعی است که تنها 30 درصدی از توان صادراتی تولید حفظ شود.

آن‌طور که مسئولان صنفی می‌گویند قیمت آجیل از ابتدای سال حداقل 40 درصد افزایش پیدا کرده است. افزایش قیمتی که پیش از این بازار شب یلدا را تحت تأثیر قرار داد و بسیاری از فروشندگان آجیل با رکود جدی مواجه شدند.

گرچه آمار و اظهارات رسمی تورم سال جاری را در محدوده 40 درصد خلاصه می‌کنند، اما بررسی میدانی از قیمت‌ها از رشد 100 درصدی برخی اقلام حکایت دارد.

فروشندگان صنف آجیل و خشکبار ، افزایش شدید قیمت خشکبار را عامل کسادی بازار می‌دانند و عنوان می‌کنند که حتی در پیک مصرف مانند شب یلدا و ایام نوروز تقاضا به نسبت سال‌های گذشته بشدت کاهش یافته است. آن‌ها برای عید نوروز 1402 هم چشم‌انداز چندان روشنی ترسیم نمی‌کنند و از حالا با قطعیت رکود بازار عید را پیش‌بینی می‌کنند. به‌ویژه همزمانی ماه رمضان با نوروز پیش رو بر این بدبینی دامن می‌زند.

این در حالی است که فروش آجیل و خشکبار تا یک دهه پیش حتی شغلی فصلی به حساب می‌آمد و برخی شهروندان با استفاده از بازار نوروز خشکبار سود یک سال خود را تأمین می‌کردند.

قیمت آجیل در بازار

در حالی که کمتر از 50 روز به پایان سال جاری مانده، قیمت آجیل از کیلو 350 هزار تومان آغاز و به کیلویی 750 هزار تومان می‌رسد. در سطح خرده‌فروشی‌ها آجیل با قیمت پایین‌تر از 350 هزار نیز موجود است که ترکیب آن بیشتر شامل نخودچی، تخمه و کشمش می‌شود. حتی برخی از این آجیل‌ها از سال‌های گذشته باقی‌مانده و دارای کیفیت مناسبی نیست. چنین قیمت‌هایی نشان می‌دهد که احتمالاً در نوروز پیش رو دیگر خبری از آخرین بازمانده‌های آجیل در سفره هفت سین مردم نباشد.

پسته نیز به‌عنوان یکی از گران‌‎ترین و البته محبوب‌ترین خشکبار در بین مردم بین 350 هزار تا 700 هزار تومان عرضه می‌شود. مغز پسته و خلال پسته نیز تقریبا به کیلویی یک میلیون تومان رسیده‌اند.

فندق هم از کیلویی 200 هزار تومان تا 600 هزار تومان عرضه می‌شود. بادام هندی نیز بسته به کیفیت آن بین 400 هزار تا 600 هزار تومان به فروش می‌رسد. مغز بادام بین 180 هزار تا 350 هزار تومان قیمت دارد.

در حالی قیمت آجیل و خشکبار به روند نجومی خود ادامه می‌دهد که بنا به گفته محمدحسن شمس‌فرد، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خشکبار، صادرات خشکبار در سال جاری حدود 70 درصد کاهش یافته است.

او به ایلنا گفت: تولید پسته در سال جاری 130 هزار تن بود که تنها 10 درصد آن در داخل کشور مصرف می‌شود. به گفته این فعال اقتصادی قیمت پسته صادراتی کیلویی 700 هزار تومان است و صادرکنندگان کیلویی 600 هزار تومان پسته را از باغداران خریداری می‌کنند.

وضعیت نامطلوب صادرات خشکبار

در کنار کاهش مصرف داخلی و روند رو به رشد قیمت، آمار صادرات خشکبار نیز وضعیت نامطلوبی دارد. بر اساس داده‌های موجود در هشت‌ماهه ابتدایی سال جاری تنها 32 هزار تن صادرات خشکبار صورت گرفت؛ این در حالی است که این رقم در سال 1399 در محدوده 96 هزار تن بود.

در حالی وضعیت صادراتی ایران در نقطه حساس قرار گرفته که چندی پیش ژاپن محموله انجیرهای صادراتی ایران را به دلیل آلودگی بالاتر از حد مجاز به سم آفولاتوکسین نپذیرفت و از امحای آن خبر داد.

در این بین برای بسیاری از مردم این ابهام به وجود آمده که ممکن است که این بار صادراتی دوباره به ایران بازگردد و به مردم فروخته شود. اما برخی فعالان بازار عنوان می‌کنند که بازگشت آن به کشور صرفه اقتصادی نخواهد داشت.

برای مطالعه بیشتر گزارش قیمت‌ آجیل شب یلدا 1401/ پسته و بادام نیم میلیونی شدند را در تجارت‌نیوز بخوانید.