صادرات از نوع گردشگری شاه کلید توسعه مازندران
گل و گیاه، مرکبات، کیوی تنها بخشی از محصولات پر رونق صادراتی مازندران است اما متاسفانه کشاورزی این استان مبتلا به خام فروشی شده و صادرات به دلیل دلال‌پروری اقتصاد کشور در این حوزه محکوم به شکست است، بنابراین تنها راه چاره برای رشد اقتصادی این استان توجه ویژه به صادرات از نوع خدمات گردشگری است.
متکی بودن ایران بر درآمدهای نفتی و متاثر بودن درآمدها از مسائل سیاسی و اقتصادی جهان، آسیب‌های اقتصاد ایران است ضمن اینکه دولتی بودن اقتصاد در کشور بر این آسیب‌ها دامن زده و مشکلات را افزایش داده است، یکی از راههای مقابله با این چالش توسعه تولیداتی است که ضمن بهبود وضع اقتصادی داخلی سبب افزایش صادرات غیرنفتی شود.
به گزارش تجارت‌نیوز،در بین استان‌های کشور اما مازندران با داشتن ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های متعدد در بخش‌های کشاورزی و گردشگری می‌تواند تا اندازه زیادی به تکامل صادرات غیر نفتی ایران کمک کرده و حرف‌های تازه‌ای برای گفتن داشته باشد.
خام فروشی بزرگترین آسیب اقتصاد بین‌المللی ایران
مهدی بشارتده سلوطی، استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران با اشاره به اینکه باید زنجیره تولید از صفر تا 100 کامل باشد، اظهار کرد: خام فروشی بزرگترین نقص صادرات در کشور است.
وی افزود: اقتصاد نفتی ایران متاسفانه سال‌ها است که به این عارضه دچار شده و به همین دلیل شاهد رکود اقتصاد هستیم.
بشارتده با ذکر مثالی تشریح کرد: نفت خام به کشوری صادر شده که دارای صنایع تبدیلی بوده و کالایی را به عنوان محصول نهایی تولید می کند، سپس ما آن محصول را که از نفت تشکیل شده به کشور با قیمت بالاتر وارد می‌کنیم.
وی ادامه داد: در این فرآیند به موجب واردات، هم ارزش پول ملی کاهش یافته و هم ما کشوری وارد کننده نام می‌گیریم مضاف بر اینکه ارزش افزوده ای که حاصل تولید محصول نهایی است را از دست داده و در اختیار کشور صادر کننده آن محصول قرار می‌دهیم.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه کشاورزی استان مازندران مبتلا به خام فروشی شده است، خاطرنشان کرد: ظرفیت های بسیار بالایی در حوزه کشاورزی مازندران برای صادرات وجود دارد که متاسفانه به واسطه خام فروشی به جایگاه واقعی خود نرسیده است.
ظرفیتهای کشاورزی مازندران
بشارتده ظرفیت هایی نظیر گل و گیاه، مرکبات، کیوی و لبنیات را تنها بخشی از محصولات پر رونق صادراتی استان برشمرد و افزود: کشورهای حاشیه دریای خزر متقاضی بسیاری از این محصولات بوده و ظرفیت مناسبی برای صادرات هم اکنون در اختیار مازندران است.
وی از محصول گوجه فرنگی به عنوان یک کالای پرطرفدار در کشور روسیه یاد کرد و با اشاره به بالا بودن مصرف این محصول در آن کشور گفت: چرا نباید مازندران برنامه ای برای توسعه و صادرات این محصول پرطرفدار در کشور همسایه داشته باشد و روی صنایع تبدیلی آن که اکنون در روسیه انجام میشود حساب ویژه باز کند؟
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران با اشاره به اینکه تاکنون مطالعه دقیقی در زمینه ظرفیت های صادراتی استان صورت نگرفته است، خاطرنشان کرد: باید مزیت‌ها شناسایی و تقویت شده و حتی الگوی کشت ما باید با نگاه صادرات تنظیم و تعیین شود.
اتحادیه‌ها و تعاونی‌ها به عنوان بازوان قدرتمند در بخش صادرات
بشارتده بالابودن نرخ بهره بانکی، افزایش تعرفه‌ها، نبود زیرساخت‌های مناسب بویژه در حمل و نقل و همچنین عدم حمایت از صنایع غذایی را به عنوان برخی از مشکلات صادرکنندگان دانست و اظهار کرد: باید عزم و اراده جدی در مباحث مربوط به صادرات وجود داشته باشد تا بتوان به توسعه اقتصادی امیدوار بود.
وی از نقش اتحادیه ها و تعاونی ها به عنوان بازوان قدرتمند در بخش صادرات سخن گفت و تاکید کرد: به دلیل اینکه اتحادیه‌ها از جنس مردم و کشاورزان بوده و با مشکلات آنان بیشتر آشنا هستند پس نسبت به دولت عملکرد بهتری خواهند داشت و باید از این امکانات بهره برداری کرد.
حمایت از مصرف به جای حمایت از تولید
این محقق حوزه اقتصاد، با دولتی یاد کردن اقتصاد و متعاقب آن دولتی شدن کشاورزی خاطرنشان کرد: از پیامدهای ناگوار دولتی شدن اقتصاد، دادن یارانه به بخش مصرف به جای تولید است که نه تنها منجر به صرفه جویی نشده بلکه اصراف در الگوی مصرف را بدنبال دارد.
بشارتده دلیل بالا بودن مصرف محصولات در کشور را حمایت و اعطای یارانه به مصرف کننده عنوان و تاکید کرد: اگر یارانه به تولید داده شود الگوی مصرف اصلاح شده و تولید کننده نیز حمایت میشود.
استاد اقتصاد دانشگاه علم و فناوری مازندران با اشاره به تولید بیش از 72 محصول متنوع در استان گفت: 15 محصول از این تعداد دارای رتبه نخست تولید کشور بوده و این تنها گوشه ای از ظرفیت بالای استان مازندران در حوزه کشاورزی و صادرات است.
بشارتده با اشاره به بنادر شمال کشور و به خصوص بندر امیرآباد خاطرنشان کرد: بندر آمیرآباد با دارا بودن شبکه ریلی در داخل مجموعه، ظرفیت تخلیه مستقیم بار از کشتی به قطار و انتقال به کریدورهای بزرگ ریلی کشور را داشته که این مهم از دیگر مزیت های مازندران در حوزه صادرات است.
سیاست اقتصاد کشور دلال پرور است
این کارشناس اقتصاد در بخش دیگری از گفت و گو به عدم حمایت از بازرگانان و تجار توسط دولت اشاره و تاکید کرد: متاسفانه سیاست اقتصاد ایران دلال پرور شده و به پرورش و بالندگی تجار و بازرگانان کوچک‌ترین اهمیتی نمی‌دهد.
وی با بیان اینکه در سیاست فعلی کشور روز به روز دلال‌ها چاق تر شده و منفعت آنان بیشتر تامین میشود، خاطرنشان کرد: تنها خواسته بازرگانان کاهش نرخ بهره بانکی و ثبات قیمت ارز در بازار است.
بشارتده تصریح کرد:اما فارغ از بخش تولیدات کشاورزی و مزیتهای عنوان شده صادراتی در استان مازندران باید اذعان کرد که ظرفیتهای گردشگری مازندران نیز در مقام مقایسه چیزی کمتر از توانمندی های دیگر نداشته و می تواند به عنوان یک وزنه قابل اهمیت در زمینه صادرات مورد توجه قرار گیرد.
صادرات از نوع خدمات در حوزه گردشگری
کارشناس گردشگری و مدیر تورهای ایرانگردی نگاهی متفات به صادرات گردشگری داشته و معتقد است: محصول گردشگری صرفا یک کالای فیزیکی نیست بلکه خدمات و سرویس دهی همان صادرات گردشگری بشمار می رود.
محمدرضا اورمزدی در گفت و گو با ایسنا مازندران، اظهار کرد: یک صنعت خدمات محور است می‌توان با ارائه خدمت مناسب و شایسته در واقع سرویس دهی مطلوب را صادر کرد و احساس رضایت گردشگر در واقع همان صادرات خدمات است.
اورمزدی حمل و نقل مناسب، اقامت شایسته و تورهای متنوع را اجزای خدمات عنوان و خاطرنشان کرد: مجموعه شرح خدمات به عنوان یک محصول گردشگری است که اگر با رضایت گردشگر همراه باشد سبب تشویق و ترغیب سایر توریست‌ها برای حضور در منطقه خواهد بود و در واقع از این طریق خدمت به نقاط دیگر صادر شده است.
مزایای صادرات از نوع گردشگری
این محقق و استاد دانشگاه مزایای این نوع از صادرات را فراگیر بودن، عدم نیاز به تفصیلات گمرکی و اقتصادی، فاقد فرآیند پیچیده اداری و سهولت در ارائه برشمرد و یادآورشد: با استفاده از فناوری‌های مدرن و شبکه‌های اجتماعی و ارتباطی تلفن‌های همراه این شیوه از صادرات در کسری از ثانیه مرزها را درنوردیده و سبب ترویج و افزایش ضریب بازگشت توریست به کشور خواهد شد.
اورمزدی با اشاره به اینکه این صادرات تنها نیاز به برخی زیرساخت‌های خاص دارد، گفت:آموزش منابع انسانی کارآمد و توانمند و آشنا به اصول مبانی گردشگری نظیر تسلط به زبانهای بیگانه و برخورد مناسب با گردشگر، راه، پایانه و فرودگاه مناسب و همچنین درا بودن مراکز اقامتی مطابق با استانداردهای جهانی بخشی از زیرساخت‌های این حوزه است.
صنایع دستی ظرفیت بالقوه استان مازندران
این مدرس دانشگاه و کارشناس گردشگری با بیان اینکه صنایع دستی کشور از نظر غنای فرهنگی بسیار پیشتاز است اظهار کرد: تقریبا بیش از 11 هزار سال، تاریخ صنایع دستی ایران است و وقتی کشوری در این حد از عمق تاریخ دارای چنین هنر فاخری است چرا نباید از آن بهره کافی و وافی را ببرد.
اورمزدی مشکل صنایع دستی کشور را مباحث بازارسازی، بازاریابی و بازارداری دانست و خاطرنشان کرد: کشورهای چین و هند امروز از رقیبان جدی محصولات ما هستند که باید با ایجاد پکیج‌های بسته بندی مناسب در صنایع دستی و شرکت در نمایشگاه های بین المللی گردشگری برای صادرات محصولات فاخر کشور برنامههای منظم و گسترده داشته باشیم.
کارشناس گردشگری و مدیر تورهای ایرانگردی با اشاره به مغفول و مبهم ماندن این هنر ارزنده تصریح کرد: فقدان رشته دانشگاهی در این حوزه، عدم انتقال هنر استادکاران به نسلهای بعد و نبود نگاه حرفه ای و شغلی به این بخش مهمترین دغدغه و چالشهای این هنر باستانی و کهن ایرانی است.
اورمزدی دیگر نقص این حوزه را نبود دایره المعارف جامع صنایع دستی برشمرد و افزود: حتی کتابچه منسجم برای صنایع دستی ایران مبتنی بر معرفی صنایع متنوع در استان های مختلف و همچنین استادکارهای حرفه ای این حوزه وجود نداشته تا این محصولات و اساتید معرفی شوند.
وی امنیت شغلی و مشکلات بیمه و مسائلی از این دست را دیگر دغدغه هنرمندان این حوزه معرفی و تاکید کرد: متاسفانه معیشت بر مبنای صنایع دستی در ایران مفهومی نداشته و فعالان این بخش بدلایل گفته شده رغبتی برای ادامه کار ندارند.
صنایع دستی بهترین فرصت صادرات به شرط پرورش
این محقق، پژوهشگر و استاد دانشگاه در ادامه افزود: صنایع دستی ایران همانند کودکی است که هنوز رشد نکرده و نباید انتظار داشته باشیم این کودک در جامعه خود نمایی کند.
اورمزدی با اشاره به اینکه اگر بخواهیم در عرصه‌های بین‌المللی حرفهایی برای گفتن داشته باشیم باید این صنعت پرورش یابد گفت: تمرکز بر روی صادرات نیازمند برداشتن موانع از سر راه پیشه وران زحمتکش این حوزه است تا بتوانیم معبرهای صادرات استان را هموار کنیم.
منبع:ایسنا
نظرات