بازدهی دلار در دولت سیزدهم (اینفو)/ مدیریت بازار با خبردرمانی و ارزپاشی/ پیش‌بینی روند قیمت دلار

به گزارش تجارت‌نیوز ، دولت سیزدهم در شهریور امسال یک ساله شد. مجلس روز چهارم شهریور سال گذشته، به وزیران پیشنهادی سیدابراهیم رئیسی رای اعتماد دارد و هیات دولت از فردای آن روز فعالیت خود را آغاز کرد. در این بازه یک‌ساله، بازارهای مالی نوسانات زیادی را تجربه کردند. از جمله قیمت دلار که به سقف تاریخی خود رسید.

برزو حق‌شناس، کارشناس بازارهای مالی در مورد عملکرد دولت در این زمینه به تجارت‌نیوز می‌گوید: دولت در کنترل نقدینگی موفق نبوده. اما با خبردرمانی و ارزپاشی، بازار ارز را مدیریت کرده و قیمت دلار را زیر ارزش ذاتی آن نگه داشته است. در چنین شرایطی با کوچک‌ترین تغییر منفی در شرایط مذاکرات وین، ممکن است فنر دلار بشکند.

وعده‌ها چه بود؟

اما سیدابراهیم رئیسی، در وعده‌های انتخاباتی خود در مورد بازار ارز و عوامل موثر بر آن چه گفته بود؟

رئیس دولت سیزدهم، در دوران تبلیغات انتخاباتی بر مدیریت بازار ارز تاکید می‌کرد. رئیسی مدعی بود که در دولت او قیمت دلار بدون «ارزپاشی» بانک مرکزی مدیریت می‌شود.

او، یک روز پس از معرفی فهرست نامزدهای انتخاباتی از سوی شورای نگهبان در یکی از اتاق‌های کلاب‌هاس گفت: یک روز ارزپاشی و یک روز گفتنِ «خزانه خالیست»، این هر دو اشتباه است. نرخ ارز باید مدیریت شود (بورسان).

در ایران، نرخ ارز با انتشار اخبار سیاسی، به ویژه در مورد مذاکرات وین، بالا و پایین می‌شود. اما نرخ تورم و میزان نقدینگی نیز بر همه بازارها از جمله ارز تاثیرگذار هستند. رئیسی در این زمینه نیز وعده کاهش تورم به نصف و تک رقمی کردن آن و همچنین مدیریت خلق نقدینگی را داده بود (ایسنا و خبرگزاری صدا و سیما).

امروز ادعای دولت چیست؟

حالا یک سال از این وعده‌ها گذشته است. سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، در روز چهارم شهریور امسال (درست در سالروز کسب رای اعتماد از مجلس و تشکیل کابینه سیزدهم)، با بیان اینکه کنترل نرخ ارز یک لنگر تاریخی بود، گفت: افزایش ارز اثر بی‌ثبات‌کننده در بازار داشته و تاثیر مستقیمی روی قیمت سایر محصولات می‌گذارد، اما با کنترل نرخ ارز جلو بی‌ثباتی بازار گرفته شد (شهرآرانیوز).

ایرنا، به عنوان رسانه رسمی دولت نیز، روز ۲۴ خرداد ۱۴۰۱ (روزی که به نوشته خود این رسانه قیمت دلار به حدود ۳۲۲۰۰ تومان رسیده بود) مدعی شد، بانک مرکزی از ابتدای سال جاری برای مدیریت بازار ارز، «کنترل تورم و نقدینگی را به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین اقدامات خود در دستور کار قرار داده است.».

همچنین دوم شهریور، خبرگزاری ایبنا (رسانه مرجع بانک مرکزی) از ثبات قیمت دلار در یک سال گذشته خبر داد. این رسانه علت آن را عملکرد مثبت بانک مرکزی و دولت قلمداد کرد.

طبق گزارش ایبنا، دولت رئیسی، دلار را با ۲۷ هزار تومان تحویل گرفته و درست یک سال بعد از فعالیت این دولت، قیمت دلار در شهریور امسال ۲۸ هزار تومان است. این یعنی از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۱ قیمت دلار در دولت رئیسی تنها هزار تومان بیشتر شده. به عبارت دیگر، این دولت توانسته با سیاست‌های ارزی خود، قیمت دلار را مهار کند. یا به عبارتی سیاست‌های دولت سیزدهم برای کنترل قیمت ارز موفقیت آمیز بوده است.

رکوردشکنی قیمت دلار

آنچه در این یک سال در عمل رخ داده است، اما، با این تصویرها سازگار نیست. در این مدت، کشور هم شاهد نوعی رکوردشکنی در تورم ماهانه و نقطه به نقطه بوده است و هم رسیدن قیمت دلار به سقف تارخی خود.

تورم ماهانه در ماه خرداد (بر اثر حذف ارز ترجیحی) به ۱۲.۲ رسید که بالاترین تورم ماهانه پس از انقلاب محسوب می‌شود. تورم نقطه‌ای نیز در تیر امسال، ۵۴ درصد اعلام شد و رکورد ۲۶ ساله خود را شکست (انتخاب و اقتصادآنلاین).

از آن سو، دلار در بازار آزاد نیز به کانال‌های ۳۳ و ۳۴ هزار تومان (دومی به ادعای ایبِنا) و در واقع، قله تاریخی خود رسید.

نوسانات بازار ارز همراه با سیگنال‌های ارسالی از وین

در حالی که دلار در ماه‌های گذشته، کانال ۳۳ هزار تومانی را دید، راهکار دولت برای «مدیریت بازار»، ارزپاشی و حرف‌درمانی بود و ممنوعیت انتشار قیمت دلار در سایت‌ها و رسانه‌ها. البته در کنار برخوردهای امنیتی و انتظامی برای کنترل و سرکوب قیمت‌ها.

در این میان، آنچه بیشتر از هر چیز دیگر هدایت بازار را بر عهده داشت، سیگنال‌هایی که از وین ارسال می‌شد. در یک سال گذشته، با هر تحول مثبت یا منفی در ارتباط با مذاکرات وین ، قیمت‌ دلار در ایران پایین و بالا می‌رود. گو اینکه افزایش شدید خوشبینی‌ها به اتمام مذاکرات هسته ای و احیای برجام در اسفند سال گذشته، دلار را به سطح ۲۵ هزار تومانی برد. در مقابل، تشدید بدبینی‌ها به سرانجام مذاکرات، دلار را به سمت کانال‌های بالاتر و سقف‌شکنی هدایت کرد. پس از رکوردشکنی دلار در خرداد تا به امروز نیز، قیمت آن تحت تاثیر سیگنال‌های صادره از وین، و البته ارزپاشی بانک مرکزی (به اعتقاد فعالان و کارشناسان این بازار)، بالا و پایین رفته است.

بازدهی ۶ درصدی دلار در دولت سیزدهم

با همه این نوسانات، بازدهی بازار دلار در یک سالگی هیات دولت (۴ شهریور ۱۴۰۱) به ۶،۱۵ درصد رسید. آن روزها نرخ ارز آمریکایی در محدوده ۲۹۵۰۰ تومان بود.

در مدت اخیر هم دلار عمدتا در کانال ۲۹ و ۳۰ هزار تومان نوسان داشته است. دیروز، پنچشنبه ۱۷ شهریور، کف و سقف قیمت دلار به ۳۰,۲۴۰ و ۳۰,۲۵۰ تومان رسید.

بازدهی دلار در دولت سیزدهم

یک کارشناس: آمارها با داده‌ها سازگار نیست

برزو حق‌‌شناس، کارشناس بازارهای مالی در مورد ادعاهای دولت در مورد کنترل نقدینگی و مدیریت بازار ارز به تجارت‌نیوز گفت: دولت مدعی کاهش سرعت رشد نقدینگی است و آماری که منتشر می‌کند نیز این ادعا را تایید می‌کند. اما دیگر داده‌های موجود خلاف آن را نشان می‌دهند. عملکرد دولت و شاخص‌های اقتصادی، گویای سیاست انقباضی پایداری که بتواند سرعت رشد نقدینگی را کاهش دهد، نیست.

او افزود: اکنون نسبت پول به شبهه‌پول و اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی، افزایش یافته است که هر دو موضوع نگران‌کننده هستند. دستکاری سپرده‌های متعلق به شرکت‌های دولتی و هدایت این شرکت‌ها، به سمت دریافت وام از شبکه بانکی نیز موضوع دیگری است که با نوعی تاخیر زمانی تاثیر خود را روی نقدینگی نشان می‌دهد. به نظر می‌ر‌سد، بانک مرکزی در حال بازی با آمار، برای نشان دادن نتایج مثبت از عملکرد دولت است.

کنترل بازار با خبردرمانی و ارزپاشی

این کارشناس بازارهای مالی در مورد مدیریت دولت سیزدهم در بازار ارز نیز گفت: همچنین دولت به ویژه در سال جاری، با انتشار اخباری در حوزه مذاکرات وین، سعی در کنترل قیمت دلار دارد. اما تاثیر خبردرمانی همیشگی نیست. یا باید خبر قطعی در مورد اتمام مثبت مذاکرات منتشر شود یا در نهایت، فنر دلار می‌شکند.

حق‌شناس تاکید کرد: دولت در کنترل نقدینگی موفق نبوده اما با خبردرمانی و ارزپاشی، بازار ارز را مدیریت کرده و قیمت دلار را زیر ارزش ذاتی آن نگهداشته است. در چنین شرایطی با کوچک‌ترین تغییر منفی در شرایط مذاکرات، ممکن است فنر دلار بشکند.

همان راه گذشته با یک تفاوت مهم!

او ادامه داد: دولت سیزدهم در مورد بازار ارز تا کنون همان روالی را طی کرده است که همه دولت‌های پیشین در دوره اول فعالیت خود رفته بودند. در این دوره نیز، بانک مرکزی تا جایی که توانسته، ارزپاشی در بازار را در مقاطع حساس انجام داده است. حتی اگر منابع مالی کافی در دسترس بازارساز بود، قیمت دلار را در محدوده ۲۵ یا ۲۶ هزار تومان نیز نگه می‌داشت.

این کارشناس بازارهای مالی افزود: تفاوت در این است که آقای احمدی‌نژاد به واسطه ذخایر ارزی قابل توجه کشور، افزایش قیمت نفت و فروش راحت و بدون تحریم آن در دولت نخست خود، منابع مالی کافی را در اختیار داشت. دولت اول آقای روحانی نیز از ظرفیت برجام، برای کاهش انتظارات تورمی استفاده کرد. تا حدودی نیز توانست از این ظرفیت برای کسب درآمد بیشتر بهره ببرد. اما دولت آقای رئیسی از هیچ‌کدام از این امتیازات برخوردار نیست.

منتظر افزایش قیمت دلار باشیم؟

حق‌شناس در ادامه توضیح داد: اگر برجام به نتیجه مثبت مشخصی نرسد، این احتمال وجود دارد که بر خلاف دوره‌های پیشین، جهش قیمتی دلار در دوره نخست ریاست‌جمهوری آقای رئیسی رخ دهد. در حالی که دو رئیس‌جمهور پیشین به هر ترتیبی که بود بازار ارز را در ۴ ساله اول فعالیت خود کنترل کردند و فنر را تا دوره دوم فشرده نگه داشتند.

او گفت: اگر توافق نهایی در حوزه برجام در آینده نزدیک تحقق یابد، ممکن است این جهش قیمتی حدود یک سال به عقب بیافتد. در غیر این صورت، فنر دلار می‌تواند در ۶ ماهه دوم امسال آزاد شود. به دنبال آن دیگر بازارهای مالی نیز حرکت خود را آغاز می‌کنند.

بازدهی بازارهای دلار، طلا و سکه در دولت سیزدهم

اخبار از تحولات بازارها را در صفحه گزارش بازارها ی تجارت‌نیوز بخوانید.