مینا علیزاده 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد؛
بذرپاش علیه شفافیت! / چرا وزارت راه به دنبال خروج فولاد و سیمان از بورس کالاست؟
اظهارات اخیر وزیر راه و شهرسازی حاکی از آن است که او بورس کالا را در گرانی فولاد و سیمان و در نهایت قیمت تمام‌شده مسکن دخیل می‌داند. اما گفته کارشناسان نشان می‌دهد هزینه مصالح ساختمانی سهم زیادی در هزینه کلی و تمام‌شده ساختمان ندارد و این زمین است که قیمت نهایی را تعیین می‌کند. بر همین اساس این سوال مطرح می‌شود که چرا وزارت راه به دنبال خروج فولاد و سیمان از بورس کالاست؟
به گزارش تجارت‌نیوز ، بیش از دو سال از ارائه طرح نهضت ملی مسکن گذشته است. طرحی که دولت ادعا می‌کرد با استفاده از آن و با عملکردی متفاوت از دولت‌های پیشین، مستاجران و متقاضیان مسکن را به‌ویژه در اقشار پایین جامعه صاحب خانه می‌کند؛ اما تا کنون حتی یک واحد هم تحویل داده نشده است.
مسیر ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن، مسیر پر پیچ و خمی است که تا کنون به موانع بسیاری برخورد کرده و مشکلات زیادی را دیده است. دولت هر روز بیشتر از روز پیش پی می‌برد که توان کافی برای ساخت واحدها را ندارد و از همین رو هر بار متهم و مورد جدیدی برای توقف پروژه می‌یابد.
دولت همچنین اقدامات دیگری نیز برای ساخت انجام داده که آن هم تا امروز چندان موثر واقع نشده است. اما یکی از قدم‌های اصلی دولت چندماه پیش اتفاق افتاد؛ زمانی که که به شکست در پروژه نهضت ملی مسکن اعتراف کرد و بر همین اساس دولتی که تا همین سال گذشته پیشنهاداتی مغایر با منافع انبوه‌سازان ارائه می‌داد دست به دامن آنها شد و تصمیم گرفت در جهت حل مشکلات و رضایت آنها تلاش کند.
حالا اظهارات بذرپاش نشان می‌دهد وزارت راه و شهرسازی متهم جدیدی برای عملکرد خود در پروژه نهضت ملی مسکن پیدا کرده است. وزارت راه با مافیای فولاد و سیمان هم‌صدا شده تا فولاد و سیمان را از بورس کالا بیرون بکشد و بازار سیاه حواله را دوباره به راه بیندازد.
سیمان و فولاد از بورس کالا خارج می‌شوند؟
امروز ویدئویی از اظهارات وزیر راه و شهرسازی در فضای مجازی منتشر شد که نشان می‌داد مسئولان این وزارتخانه حاضرند افق اقتصادی کشور و صنایع مادر را قربانی طرح‌هایی کنند که ناکارآمدی آنها از ابتدا به دولت گوشزد شده بود. مهرداد بذرپاش در راستای همین تفکر جزیره‌ای و تک‌بعدی بیان کرد: همان‌طور که خودرو از بورس کالا خارج شد و قیمت‌های کاذب آن از بین رفت باید سیمان و فولاد نیز از بورس کالا خارج شود تا قیمت آنها پایین بیاید!
او ادامه داد: فولاد و سیمان حتی از اگر از بورس خارج نشوند باید این مسئله اعلام شود که قیمت پایه فولاد و سیمان چقدر است. مگر می‌توان فولاد را با قیمت جهانی و دلاری تعیین کنیم و سپس بگوییم با قیمت داخلی آن را بخرید؟ بذرپاش تاکید کرد: معلوم است که این‌گونه گران‌تر است. به نظر من که این روزها بیشترین فعالیت را در حوزه املاک دارم، فولاد گران‌تر از عدد منطقی و قیمت تمام‌شده شرکت‌ها به‌علاوه سودی قابل قبول است.
اظهارات بذرپاش درباره قیمت محصولات فولادی بورس کالا در حالی مطرح می‌شود که بررسی آمارهای معاملاتی در بورس کالا حاکی از آن است که قیمت میلگرد در سال جاری با وجود تداوم تورم و مشکلاتی نظیر کاهش تولید کارخانجات به دلیل قطعی مقطعی برق در فصل گرم با کمترین نوسان همراه بوده است؛ حتی در خیلی از روزها معامله به قیمت پایه انجام شده و بعضی عرضه‌ها هم تقاضایی نداشته‌اند!
مشکل زمین برای نهضت ملی مسکن حل شده است؟
بذرپاش در مورد قیمت تمام‌شده مسکن بیان کرد: تمام تلاش ما این است که نهضت کاهش قیمت تمام‌شده در حوزه ساختمان داشته باشیم. در قالب طرح 99 ساله در حوزه زمین این را به صفر رسانده‌ایم، باقی قیمت ساختمان مربوط به مصالح یا نیروی انسانی است. دستمزد نیروی انسانی را که نمی‌توان کاهش داد، ولی در حوزه مصالح ساختمانی باید حداکثر تلاش خود را انجام تا قیمت پایین بیاید.
بذرپاش البته در حالی مدعی حل معضل زمین است که بر اساس گفته مسئولان و مدیران همین دولت، وزارت راه و شهرسازی بدون در نظر گرفتن آسیب‌های محیط زیستی و آینده صنعت کشاورزی کشور، به دنبال تغییر کاربری بسیاری از قطعات زمین کشاورزی و زمین‌های حاشیه شهرهاست!
او ادامه داد: با برآورد همکاران من در وزارت راه و شهرسازی این اقلام می‌تواند با قیمتی بسیار پایین‌تر در اختیار مردم قرار بگیرد، وقتی اصرار دارند گران‌تر به بازار برسد کار غلطی است. وزیر راه و شهرسازی که پیشینه وی در صنعت خودرو نیز محرز و مشخص است، درباره روش معاملات در بورس کالا هم اظهار نظر کرده و گفته است: حتی اگر سیمان و فولاد در بورس کالا عرضه می‌شود قیمت پایه و فرمول قیمت پایه را تغییر بدهیم و من روی این موضوع مصر هستم!
وزیر راه و شهرسازی همچنین گفت: قیمت سیمان و فولاد برای ساختمان‌سازی به‌ویژه در قالب نهضت ملی مسکن باید پایین بیاید و مسکن هر چه ارزان‌تر به مردم تحویل داده شود. همه باید در این زمینه همکاری کنیم. نمی‌شود یک شرکت فولادی، فولاد را 40 درصد بالاتر در بورس کالا عرضه کند. بورس کالا راه‌اندازی نشده که قیمت کالاها را بالا ببرد بلکه که عرضه با مدیریت بیشتری صورت بگیرد.
او در حالی بورس کالا را به افزیش قیمت متهم می‌کند که نه تنها وزارتخانه متبوعش طی دو سال گذشته نتوانسته هیچ قدمی برای حل مشکل مسکن بردارد که دولت سیزدهم نیز موفق نشده است تورم عمومی کالاها یا خدمات را کاهش دهد و تغییرات نرخ تورم تنها به اعداد و ارقام محدود مانده است؛ به گونه‌ای که مردم در کف بازارها رشد نجومی قیمت‌ها را تجربه می‌کنند اما اعداد و ارقام از ثبات یا حتی در برخی مواقع کاهش تورم خبر می‌دهند!
سهم فولاد و سیمان در قیمت تمام شده ساختمان
در همین حال بررسی مختصری از سهم انواع موارد تشکیل‌دهنده قیمت ساختمان نشان می‌دهد سهم سیمان و فولاد بسیار ناچیزتر از آن است که بتواند تاثیری چشمگیر بر قیمت تمام‌شده بگذارد و این قیمت زمین، عوارض و پروانه ساخت است که بسته به مکان ساخت، بین 70 تا 90 درصد هزینه ساخت را به خود اختصاص می‌دهد.
محمد منان رئیسی، مدیر پژوهشکده معماری و شهرسازی اسلامی هم در این باره به مهر گفته است: قیمت مصالح فقط ۱۰ تا ۲۰ درصد قیمت خانه را تشکیل می‌دهد. مهمترین مسئله در قیمت مسکن زمین است که باید برای ساخت مسکن مشکل آن حل شود.
تامین زمین مورد نیاز برای ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن از ابتدا از اصلی‌ترین مشکلات دولت در این زمینه بوده است. دولت با کمبود شدید زمین در سراسر کشور روبه‌رو است و از همین رو چشم طمع به زمین‌های محیط زیستی و کشاورزی دوخته است.
از سوی دیگر بررسی‌ها نشان می‌دهد رکود ساخت و ساز در چند ماه گذشته قیمت مصالح ساختمانی بر مداری کاهشی قرار داده است. تحقیقات میدانی تجارت‌نیوز در روزهای انتهایی مردادماه هم گواهی بر کاهش قیمت مصالح ساختمانی در ماه‌های اخیر بود. برای مثال تیرآهن سایز 12 که خردادماه امسال شاخه‌ای چهار میلیون و 403 هزار و 670 تومان قیمت داشته است در 28 مردادماه تا شاخه‌ای سه میلیون و 211 هزار تومان نزول قیمت را تجربه کرده بود.
روند قیمتی در بازار میلگردها نیز به همین ترتیب بود. میلگرد آجدار سایز 12 که خردادماه 24 هزار و 436 تومان قیمت داشته است 28 مرداد 1402 به 22 هزار و 600 تومان رسیده بود. همچنین پروفیل ساختمانی اصفهان نیز که در خردادماه 32 هزار 111 تومان قیمت داشته است اکنون قیمت آن کیلویی 30 هزار و 274 تومان برآورد می‌شد. همین روند کاهشی به دلیل تشدید رکود ساخت و ساز و خرید و فروش در بازار مسکن، طی شهریورماه تقویت هم شده و با ورود به فصول سرد سال که عموما سازندگان دست از کار می‌کشند، تعمیق خواهد شد.
بنابراین وزارت راه و شهرسازی بعد از دو سال هنوز هم حاضر نیست به خطای خود در حوزه نهضت ملی مسکن اعتراف کند و با اظهاراتی از این دست به جای برطرف‌کردن مشکلات در این عرصه با ادعاهایی در مورد کاهش قیمت مصالح ساختمانی به نظر می‌رسد بیشتر قصد مفت‌بری از جیب صنایع و سهامداران خرد را دارد بدون آنکه به سرنوشت ارزآورترین صنایع کشور بیندیشد.
نظرات