چرا نمی‌توانم کار پیدا کنم؟

اوضاع اقتصادی خوب نیست و خیلی از جوانان این روزها امید و انگیزه کافی برای کار و تلاش ندارند. در اطراف هرکدام از ما هستند کسانی که شغل قبلی خود را از دست داده‌اند و مدت‌ها است می‌کوشند تا کاری درخور بیابند و موفق نمی‌شوند. برخی خسته و درمانده از فرایند دشوار کاریابی، تمام مشکل را به گردن بازار ناکارآمد کار می‌اندازند. برخی دیگر از این سر طیف افتاده‌اند و مدام خودشان را سرزنش می‌کنند.

در این نوشته می‌خواهیم نگاهی بیندازیم به مشکلات بنیادی بازار کار. اگر در پیدا کردن شغل مشکل دارید، شاید برطرف کردن یک یا چند مورد از موارد زیر بتواند به زندگی حرفه‌ای شما کمک کند. اگر احساس می‌کنید مشکل شما در این فهرست نیست، در قسمت نظرات مشکل خود را با دیگران مطرح کنید.

من، بخشی از بازار کار

در موارد زیادی حق با شما است. شما تنها بخشی از یک بازار چند میلیون نفری هستید. این‌که کلیت جامعه چه شرایطی دارند به‌شدت در وضعیت کاریابی شما تاثیر می‌گذارد. وقتی یک اوضاع کلی اقتصاد در یک کشور به سامان نیست، توقع افزایش نرخ بیکاری وجود دارد.

بیکاری در رکود تورمی تشدید می‌شود. وقتی قیمت‌ها بالا می‌رود اما بالا رفتن قیمت‌ها تولیدکنندگان را به طمع تولید بیشتر و در پی آن استخدام نیروهای جدید نمی‌اندازد. او ترجیح می‌دهد کارمندانش را اخراج کند و با حقوق آن‌ها دلار و سکه بخرد.

چه باید کرد؟

در سخت‌ترین شرایط، باز هم عده‌ای هستند که مشغول به کار باشند. کسانی که تحصیلات بهتر دارند، مهارت‌های بیشتری بلندند، منظم‌تر و صادق‌ترند یا به هر دلیلی در بازار کار توان رقابتی بیشتری دارند، شانس بیشتری برای حفظ شغل در روزهای سخت دارند.

یک عامل دیگر زمان است. معمولا برای تعدیل نیرو، احتمال نگه‌داشتن قدیمی‌ها بیشتر است. چرا که شرکت احساس می‌کند برای آموزش و تربیت آن‌ها وقت و هزینه بیشتری صرف کرده است.

مدرک دانشگاهی همه‌چیز نیست

تنها چیزی که باعث کار پیدا کردن می‌شود، مدرک دانشگاهی نیست. اگر در یک دانشگاه خوب درس خوانده‌اید، نداشتن مهارت‌های حرفه‌ای کاریابی را دشوار می‌کند. اگر مدرک دانشگاهی شما دل‌چسب نیست، با مهارت‌های حرفه‌ای می‌توانید راحت‌تر کار پیدا کنید.

مدرک دانشگاهی چیزی را تضمین نمی‌کند.

این مهارت‌ها می‌توانند در جای‌جای مختلف مسیر یافتن شغل به‌کار بیایند. مهارت تنظیم رزومه، مهارت شرکت در مصاحبه کاری و البته مهارت‌هایی که خودتان در کارگاه‌ها، کلاس‌ها و تجارب شخصی به دست آورده‌اید.

چه‌کار باید کرد؟

تابه‌حال به کدام قسمت از مهارت‌های حرفه‌ای خود فکر نکرده‌اید؟ آیا مطمئن هستید که رزومه شما بی‌نقص است؟ آیا به‌اندازه کافی برای نوشتن رزومه وقت گذاشته‌اید؟ آیا می‌دانید برای مصاحبه کاری باید چطور لباس پوشید؟ آیا می‌دانید چطور باید صحبت کنید که دیگران به شما گوش بدهند؟

اگر خبرنگار یا نویسنده محتوا هستید، آیا در مورد سئو اطلاعات کافی دارید. آیا بلد هستید با وردپرس کار کنید؟ چرا برای یادگیری فتوشاپ وقت نمی‌گذارید؟ لازم نیست حتما در کلاس‌های گران‌قیمت ثبت‌نام کنید. دنیای اینترنت پر است از محتوای آموزشی رایگان.

کار پیدا کردن، کار است

یک مشکل دیگر کاریابی این است که به حد کافی برای پیدا کردن کار تلاش نمی‌کنند. اگر به دنبال کار هستید، باید هرروز برای کاریابی وقت بگذارید. صبح زود از خواب بیدار شوید و سایت‌های کاریابی را ورق بزنید. لازم است بدانید که در حرفه شما اوضاع کاری به چه صورت است.

بعد از آن که برای تمام پوزیشن‌های موجود رزومه ارسال کردید، می‌توانید برای صفحات حرفه‌ای مثل وبلاگ، لینکدین و هر جای دیگری که قرار است بخشی از پرتفوی حرفه‌ای شما باشد وقت بگذارید. اگر وقت اضافه آوردید، ببینید در بیشتر موقعیت‌های شغلی به چه تخصص‌هایی اشاره می‌کنند. مطالعه دست‌کم یک کتاب در این زمینه‌های می‌تواند همه‌چیز را تغییر دهد.

چه باید کرد؟

باید برای کاریابی ساعت کاری تعریف کنید. بدترین اشتباهی که در دوران بی‌کاری می‌توانید انجام دهید این است که تا دیروقت بیدار بمانید و نزدیک به ظهر از خواب بیدار شوید. ممکن است شرکت موردنظر شما اول صبح رزومه‌ها را بررسی کند و با متقاضیان تماس بگیرد. اگر تلفن را جواب ندهید ممکن است دوباره با شما تماس نگیرند.

حتی بعضی‌ها برای شروع کار از خانه خارج می‌شوند. می‌توانید به یک کتاب‌خانه بروید. یک خوبی رفتن به کتاب‌خانه این است که در آنجا می‌توانید در مورد زمینه‌های موردنظر خود کتاب پیدا کنید و دانش حرفه‌ای خود را گسترش دهید. علاوه‌براین وقتی از خانه بیرون می‌روید، ممکن است آدم‌هایی جدید را ملاقات کنید. بعضی از آن‌ها شاید برای شما پیشنهاد کار داشته باشند.

توقعات باید اصلاح شوند

متاسفم که این را می‌گویم و می‌دانم که دستمزدها در بیشتر مواقع غیرمنصفانه و ناعادلانه هستند. اما اگر تحصیل‌کرده و باتجربه هستید اما برای مدتی طولانی نمی‌توانید کار پیدا کنید، شاید لازم است توقعات خود را کمی تعدیل کنید.

شاید در شغل قبلی به هر دلیل حقوق خوبی می‌گرفتید. اگر حالا نمی‌توانید همان موقعیت را پیدا کنید، با تعدیل دستمزد شاید بتوانید امتیازهای بیشتری بگیرید. مثلا اگر قرار است حقوق شما یک‌سوم کاهش پیدا کند، شاید بتوانید برای تعطیلی چهارشنبه‌ها یا دو ساعت زودتر تعطیل شدن یا کمی دیرتر به سر کار رفتن چانه‌بزنید.

چه باید کرد؟

یک شیوه مرسوم برای چانه‌زدن برای دستمزد موردنظر این است که به کارفرما بگویید رقم حقوق پیشنهادی شما را تغییر ندهد، اما فهرست وظایف شما را توسعه دهد. یعنی بجای ارزان کردن موقعیت شغلی، آن را به موقعیتی ارزنده‌تر تبدیل کند.

اگر نمی‌توانید کارفرما را برای دستمزد بیشتر قانع کنید شاید بتوانید وقت‌ آزاد بیشتری خالی کنید و در این وقت آزاد به یک کار دیگر بپردازید. یک‌سوم دستمزد کم‌تر برای دو شغل، مساوی است با یک‌سوم حقوق بیشتر از قبل. شاید هم بتوانید از این وقت اضافه برای ارتقای مهارت‌های خود استفاده کنید.

کاریابی برای نیروی کار ماهر

درگذشته مرسوم بود که مردم به دانشگاه می‌رفتند، ریاضیات یا مهندسی شیمی می‌خواندند و در یک موقعیت شغلی که کاملا با سرفصل‌های درسی همخوانی داشت مشغول به کار می‌شدند. آن روزگار دیگر به سر آمده است.

برای نیروی کار ماهر تقاضای بیشتری وجود دارد.

حالا موقعیت‌های شغلی جدید اختراع می‌شود و این موقعیت‌ها مدام به‌روز می‌شوند. در این فضا داشتن تعداد زیادی مهارت خیلی موثرتر از داشتن یک مدرک دانشگاهی است. اگر فوق‌لیسانس فوتونیک داشته باشید در بهترین حالت دو یا سه موقعیت شغلی با تحصیلات شما هم‌خوانی دارند. اما اگر در کنار این مدرک، مهارت‌های مرتبط با فیبر نوری را بیاموزید، وضعیت کاریابی به طور کامل تغییر می‌کند.

چه باید کرد؟

وضعیت بازار کار در ایران بیشتر از تولید، به سمت خدمات حرکت می‌کند. برای کسی که نصب آیفون تصویری بلد است کار پیدا کردن خیلی ساده‌تر از کسی است که لیسانس برق دارد. منظورم این نیست که تحصیل را رها کنید و بروید دنبال مشاغل خدماتی. اما واقعا لازم است در کنار تحصیل، مهارت‌های حرفه‌ای متعددی یاد بگیریم.

با وجود بازار کار اشباع در رشته‌های مکانیک، عمران، برق، پزشکی و حقوق، هنوز زمینه‌های بکری وجود دارند که تعداد متخصص‌های این زمینه‌ها زیاد نیست. بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو یا تحلیل‌گری بازار سرمایه از این مشاغل هستند که اگر واقعا در آن‌ها خوب باشید و مدارک حرفه‌ای لازم را اخذ کنید، کارفرماها به دنبال شما خواهند آمد.