سال ۹۷ شما چگونه بود؟

امروز اولین روز سال ۱۳۹۸ است. عید نوروز. از همان دوران کودکی برای من و احتمالا برای شما هم عید معنی خاصی داشت. خاص به این معنی که ته دلم انتظار داشتم بعد از عید اتفاقی بیفتد. حسی از تازگی داشت. حس تن مپوشاندن از باد بهار را داشت.

آن روزها برای ما بچه‌ها بهتر می‌گذشتند. شاید چون بچه بودیم هنوز نمی‌فهمیدم پول یعنی چه. هنوز نمی‌فهمیدیم که نمی‌شود بدون کار کردن آن‌ هم حتی در خود روز عید، زندگی را سپری کرد.

بچه بودیم. زندگی برایمان تفریح بود. لازم نبود برای یک هفته تفریح از سه ماه پیش برنامه تنظیم کنیم تا هم جیبمان خالی نماند هم کارها روی زمین نمانند.

و بزرگ شدیم

اما هر چه بزرگ‌تر شدیم، حس و حال آن روزهای عید بیشتر محو شدند. دلایل متعددی هم شاید بتوان برای آن آورد. بزرگ شدن و بیشتر شدن تجارب زندگی، گسترش درک ما از جهان، از انسان، از زمین و فهم تصویر بزرگ، درکی از وجود تکرار در جهان را به ما می‌دهد.

تکرار یعنی اینکه این‌همه عید آمده‌اند و رفته‌اند و چیزی هم رخ نداده است. عید فقط می‌آید. دیدوبازدیدهای عید می‌رسند. احتمالا با افرادی از فامیل دیدار می‌کنیم که از عید نوروز پارسال حتی یادشان ‌هم نیفتاده‌ایم. تعارف‌‌های آبکی و بی‌معنی فراوان. سوال‌های آزار‌دهنده و مایی که ناخودآگاه در ذهن خود از دور به تمام این‌ها نگاه می‌کنیم و حس خاصی هم در ذهنمان درست نمی‌شود.

اما برای من یک نفر تمام عید‌های پیش‌ازاین یک‌طرف بود و عید امسال یک‌طرف دیگر. امسال ما با انفجار قیمت دلار و سقوط بسیار بد ارزش پول ملی مواجه بودیم.

تغییری که تاثیرات زیادی برای زندگی همه‌مان داشت. از دلار ۴ هزارتومانی رسیدیم به دلار ۱۸ هزارتومانی و دوباره ۱۰ هزارتومانی. قیمت‌ها هم به همین منوال بالا رفتند اما پایین نیامدند.

تحریم‌ از سوی دیگر هم علت این افزایش این قیمت دلار بودند و هم عاملی برای بالا ماندن قیمت‌ها اجناس. در سایه همین نوسانات اقتصادی شدید، شرکت‌های زیادی تعطیل شدند. آن‌هایی هم که تعطیل نشدند، نیروهایشان را تعدیل کردند.

بیکاری و تورم با هم بالا رفتند. رکود تورمی در ابعاد بیشتر شد.

امسال نه‌فقط برای من بلکه به نظر برای بسیاری از ما که اندوخته چندانی نداریم، سال سختی بود؛ اما گذشت و نمی‌دانم بعدازاین چه می‌شود.

حال‌وروز شما چگونه بود؟

نمی‌دانم شما در سال ۹۷ که البته اقتصاد وضعیت کج‌دار و مریضی داشت، شغلی داشته‌اید یا نه. یا اینکه درآمد شما از شغلتان با توجه به تورم‌ بالای امسال چقدر کفاف زندگی‌تان را می‌داده است.

بااین‌همه شاید بد نباشد نگاهی به خودمان در سال ۹۷ بیندازیم و ببینیم که:

۱- چه چیز خوبی در سال ۹۷ در زندگی و کار شما به‌خوبی پیش‌ رفت؟

۲- در سال گذشته چه‌کار یا چه چیز قابل افتخاری انجام داده‌اید یا کسب کردید؟

۳- آیا وجود شما تاثیر مثبتی بر دیگران چه در کار و چه در زندگی داشته است؟

۴- در سال گذشته چه مهارت‌هایی را در حد حرفه‌ای یاد گرفته‌اید؟

۵- آیا در زندگی کاری خود رشدی داشته‌اید؟

۶- در سال گذشته چه کسانی به شما کمک کرده‌اند؟

۷- آیا در سال گذشته به‌صورت حرفه‌ای و برای کار حرفه‌ای خود تحسین شده‌اید؟

۸- پنج چیز خوبی که شما در زندگی و کار خود در سال ۹۷ دوست داشتید بیشتر انجام می‌دادید، چه بودند؟

۹- پنج چیز بدی که شما در زندگی و کار خود در سال ۹۷ دوست داشتید کمتر انجام می‌دادید، چه بودند؟

۱۰- چه‌کاری شما را در سال آینده هم در زندگی و هم در کار شادتر می‌کند؟

عید برای شما چگونه است؟

می‌دانم. شاید با خود بگویید که روز عید چه وقت خواندن این مقاله و فکر کردن به این چیزها است. البته که اگر عید به شما خوش می‌گذرد، بهتر است همه این‌ حرف‌ها را رها کنید و به شادی خود برسید.

اما اگر برای شما هم مثل من، عید با روزهای دیگر تفاوتی ندارد و لاجرم گوشی خود را می‌درآورید تا چیزی بخوانید یا تماشا کنید و کلافه نشوید، بد نیست کمی از ذهن خود را نیز به پاسخ این سؤالات اختصاص دهید.

و بله. ما آدم‌ها خیلی با خود مهربان نیستیم. وقتی پای قضاوت خودمان مطرح می‌شود (خصوصا هنگامی واقعا با خودمان تنها هستیم) زیاد مثبت فکر نمی‌کنیم. کمر به تخریب خود می‌بندیم.

اما اگر در سال گذشته با ما همراه بودید، می‌دانید که ما مطالب زیادی در مورد جانب‌داری‌های شناختی ، تاثیر آن‌ها و نقش جانب‌داری‌های و احساسات در قضاوت‌ و تصمیم‌گیری‌ها منتشر کرده‌ایم.

آگاهی از این جانب‌داری‌ها به ما کمک می‌کند که بدانیم چگونه خود را از آن‌ها در امان نگاه داریم. حال بیاید این جانب‌داری‌ها را کنار بگذاریم، با خود کمی مهربان باشیم و پاسخی برای این سؤالات بیابیم.

پاسخ این سؤالات می‌تواند ما را با ذهنی فراخ‌ به سال آینده ببرد. ذهنی فراخ که شاید توانست بالاخره کار مهمی چه برای ما و چه برای دیگران انجام دهد.