جهان در سال ۲۰۳۰ چگونه خواهد بود؟

ده سال پیش دنیا بسیار متفاوت از امروز بود. اگر ده سال پیش به من می‌گفتند که ده سال بعد می‌توانم با گوشی‌ام با سرعت 4 مگابایت در ثانیه فیلم دانلود کنم، باور نمی‌کردم؛ اما امروز دیگر این یک واقعیت شده است و قرار نیست من باورش کنم.

با توجه به اینکه سرعت رشد فناوری و پیشرفت علم هر روزه بیشتر هم می‌شود، به نظر شما ده سال بعد چگونه خواهد بود؟ شاید حدس این آینده کمی سخت باشد اما شاید بتوانیم پاسخ‌های معقولی بیابیم.

وقتی هنوز وای‌فای نداشتیم

ده سال پیش من یک گوشی نوکیا 6120 classic داشتم. سیستم‌عامل آن سیمبان بود و برای آن روزها کافی بود.

آن روزها هنوز در ایران و جهان شبکه موبایل 4G وجود نداشت. ساخته شده بود اما هنوز تجاری نشده بود. فقط شبکه 3G بود که انحصار آن هم دست رایتل بود و دیگر اپراتورها و اپراتور مورداستفاده من یعنی ایرانسل اجازه توسعه شبکه موبایل 3G را نداشت.

برای همین اینترنت موبایل برای من در بهترین حالت با پروتکل EDGE ایجاد می‌شد که سرعت آن حداکثر 384 کیلوبیت در ثانیه می‌شد. از آنجایی هم که سرعت EDGE تقریبا سه برابر سرعت GPRS بود، به آن نسل 2.5 یا 2.5G می‌گفتند.

با اینکه آن روزها گوشی‌های اندروید وجود داشتند اما هم ضعیف بودند، هم کم تولید می‌شدند و از آن‌سو هم اپلیکیشن‌های چندانی برای آن‌ها وجود نداشت.

اندروید 2.3 تازه در فوریه سال 2011 منتشر شد. پس اندرویدی هم که ده سال پیش وجود داشت، احتمالا ابتدایی‌ترین نسخه اندروید بود که حتی صفحه‌نمایش HD را پشتیبانی نمی‌کرد.

دوستان من در آن زمان یکی از محبوب‌ترین گوشی‌های اندرویدی آن روزها یعنی HTC Wildfire را داشتند.

آخرین گوشی آیفون هم آیفون 3Gs بود که طبق معمول، آدم‌های کمی در ایران آن را داشتند و اگر هم داشتند، به علت همین کندی اینترنت نمی‌توانستند از آن استفاده کنند.

در آن روزها هنوز یک سال نشده بود که ما در خوابگاه وای‌فای داشتیم. اینترنت خانگی نمی‌توانست سرعتی بیش از 128 کیلوبیت در ثانیه داشته باشد و برای گرفتن اینترنت 512 کیلوبیت بر ثانیه باید هزاران بروکراسی اداری را طی می‌کردید تا مدارکی ارائه دهید که این اینترنت پرسرعت (!!) را برای شرکت می‌خواهید و نه خانه شخصی.

خبری هم از بقیه چیزها نبود. سی‌پی‌یو کامپیوترها در بهترین حالت سی‌پی‌یوهای دو هسته‌ای سری Core یا همان Core 2 Dual بودند. کامپیوترهای کمی ارزان‌تر هم سی‌پی‌یو پنتیوم دو هسته‌ای با حداکثر ۴ گیگابایت رم داشتند.

تنها شبکه اجتماعی موجود هم فیس‌بوک و البته وبلاگ‌ها بودند.

وقتی 600 کیلوبایت در ثانیه آرزو بود

با اینکه ایده کامپیوترهای کوانتومی از سال‌ها پیش وجود داشت، اما در سال 2010 هنوز خبری از آن‌ها نبود. بقیه چیزها را هم فراموش کنید. حتی مفهوم تبلت هم در میانه‌ سال 2010 معرفی شد که آیپد گران‌قیمت اپل بود.

واقعیت افزوده، واقعیت مجازی، نمایشگرها و تلویزیون‌های 4K، اینترنت 10 گیگابیتی (که البته در ایران هنوز وجود ندارد) و خیلی از چیزهای دیگر احتمالا تنها ایده‌هایی بودند که شرکت‌ها می‌خواستند روی آن‌ها کار کنند.

آن روزها سرعت دانلود 600 کیلوبایت در ثانیه، برای من بیشتر شبیه یک تخیل بود.

اما زمان گذشت و سرعت رشد فناوری آن‌قدر زیاد شد و قیمتش آن‌قدر پایین آمد که همه این‌ها و بسیار فراتر از این‌ها به واقعیت انکارناپذیر امروز ما بدل شدند.

از آنجایی هم که سرعت رشد فناوری هر روز بیشتر هم می‌شود، تصور اینکه ده سال بعد یعنی در سال 2030 بشریت در چه سطحی باشد، احتمالا برای ذهن امروزی ما شبیه رویا باشد.

بگذارید به این فکر کنیم که ده سال بعد فناوری و پیشرفت، بشریت را به کجا خواهد رساند.

مختصری از جهان در سال 2030

1- حمل‌ونقل هوایی شخصی

البته این یک مورد به نظر خود من هم زیادی آینده‌نگرانه به نظر می‌آید؛ اما دارد به حقیقت می‌پیوندد؛ زیرا در طول سال گذشته میلادی چندین جت‌پک (Jetpack) برای حمل‌ونقل شخصی ساخته و به‌صورت موفقیت‌آمیزی مورد آزمایش قرار گرفته است.

جت‌پک وسیله‌ای شبیه کوله‌پشتی است که فرد می‌تواند با استفاده از آن تا ارتفاع چند متری از زمین اوج بگیرد و پرواز کند.

تجهیزات مختلفی در این مورد در سال گذشته ساخته و آزمایش شده است. فرانکی زاپاتا (Franky Zapata) مخترع فرانسوی یک جت‌پک برای خود ساخته است که در سال گذشته توانست با آن از کانال انگلیس عبور کند.

دوچرخه هوایی در دبی

علاوه بر آن ریچارد براونیگ (Richard Brwoning) سرباز سابق نیروی زمین ارتش بریتانیا نیز با جت‌پک اختراعی خود عملیات مهمی را در طول سال گذشته انجام داد. او بعد از آن از ارتش جدا شد و شرکتی بنیان‌گذاری کرده که این جت‌پک‌ها را در مقیاس تجاری بسازد.

پلیس دبی نیز آموزش استفاده از دوچرخه هوایی (hoverbike) را به کارکنان خود شروع کرده است. این دوچرخه‌های هوایی می‌توانند به نیروهای پلیس در دسترسی به مناطقی که در حالت عادی دسترسی به آن هم سخت است، مورداستفاده قرار گیرند.

تجهیزات پرواز شخصی لااقل امروز به‌صورت محدود توسعه داده شده‌اند و کاربردهای عملی هم دارند و به همین دلیل بعید نیست که در سال 2030، به یک واقعیت روزانه همگانی تبدیل شوند.

2- باز هم هوش مصنوعی

آنچه تا به امروز از هوش مصنوعی دیده‌ایم، هوش مصنوعی ضعیف یا اختصاصی است. این سیستم‌های هوش مصنوعی در نهایت فقط می‌توانند یک یا چند کار اختصاصی را که به آن‌ها محول شده، انجام دهند.

توسعه فناوری نسل پنج تلفن‌های همراه در کنار تجهیزات هوشمند دیگر مثل لوازم‌خانگی هوشمند، خودروهای هوشمند، شبکه‌های ارتباطی هوشمند و احتمالا سیستم‌های مرکزی مثل گوگل هوم یا الکسا آمازون که تمام این تجهیزات را کنترل و مدیریت می‌کنند، آینده اجتناب‌ناپذیری است که شاید لازم نباشد برای رسیدن به آن ده سال صبر کنیم.

این تجهیزات همین امروز هم وجود دارند. تنها مشکل این است که فعلا به دلیل نگرانی‌های موجود در مورد حریم خصوصی، خیلی‌ها هنوز قانع نشده‌اند که این دستگاه‌ها را بخرند.

اما خیلی طول نخواهد کشید که اقبال عمومی به این تجهیزات افزایش خواهد یافت، تولیدشان بیشتر خواهد شد و قیمتشان‌ هم پایین خواهد آمد.

ربات اسپات مینی شرکت بوستون دایناخ اولماز

درست است که دیگر در آن روز شرکت‌های فناوری از جزئی‌ترین چیزهای زندگی آدم‌ها با خبر خواهند شد و به همین دلیل هم امروز کسی حاضر نیست پولی بابت این وسایل بدهد، اما چه کسی ده سال پیش فکر می‌کرد که در ده سال آینده آدم‌ها کوچک‌ترین و بی‌اهمیت‌ترین جزئیات زندگی‌شان را به‌صورت بیمارگونه‌ای در اینستاگرام استوری کنند؟

اما غیر از این‌ها هوش مصنوعی نه‌فقط در حوزه عمومی بلکه در بقیه حوزه‌هایی مثل صنعت، خدمات، کشاورزی و کارهای نظامی نیز، ابزارها و تجهیزاتی را فراهم خواهد کرد که در یک تعامل دائمی با آدم‌ها، کارها را بسیار بهینه‌تر و راحت‌تر خواهند کرد.

دهه حاضر دهه بسیار هیجان‌انگیزی است و سال 2030 احتمالا زمانی است که این ترکیب هوش مصنوعی با انسان‌ها، اتفاقی معمول باشد.

3- تولدی دوباره در 2030

پیش از این مشخص شده بود که یکی از دلایل پیری در انسان‌ها ، کوتاه شدن تلومر (telomeres) در انتهای کروموزوم‌های انسانی در هر بار تولیدمثل سلولی است.

تلومر چیزی شبیه تکه‌ پلاستیکی است که در انتهای بند کفش‌ها گذاشته می‌شود تا مانع از هم گسستن نخ‌های بند کفش شود. وقتی این قطعه از بین برود، انتهای بندهای کفش باز می‌شود و استفاده از آن سخت یا غیرممکن می‌گردد.

تلومر دقیقا مثل همین قطعه پلاستیکی انتهای بند کفش، در انتهای کروموزوم‌های ما قرار داد و مانع از هم گسستن کروموزوم‌ها می‌شود.

اما وقتی بدن به هر دلیلی شروع به تقسیم سلولی می‌کند، در هر تقسیم سلولی، بخش از تلومر کنده می‌شود. در نهایت به جایی می‌رسد که تلومر کامل از بین می‌رود. وقتی از بین رفت سلول معمولا باید بمیرد.

اما ممکن هم هست که نمیرد و سلول سالخورده درست کند. سلول سالخورده سلولی است که کارایی درست ندارد و از آن‌سو به دلیل همین تلومر از بین رفته، ممکن است شروع به تکثیر کند؛ اما چون تلومر خراب است، این تقسیم سلولی همراه با کپی درست دی‌ان‌ای انجام نمی‌گیرد و حتی ممکن است سلول سرطانی ایجاد کند.

دکتر دیوید سینکلیر

طول این تلومر و سرعت بازسازی آن تعیین می‌کند که یک سلول چقدر می‌تواند تقسیم شود. میانگین این عدد پنجاه بار است؛ یعنی یک سلول در بدن انسان بعد از پنجاه بار نباید تقسیم شود.

این یکی از بخش‌های تحقیقاتی در مورد افزایش طول عمر است که دانشمندان روی روش‌هایی برای طولانی‌تر کردن طول این تلومر تمرکز می‌کنند.

اما در کنار این‌ها دکتر دیوید سینکلیر (David Sinclair)، زیست‌شناس اتریشی در سال‌های اخیر توانسته به روش‌ها و مولکول‌هایی دست یابد که نه‌تنها پیر شدن را در موش‌ها متوقف می‌کنند، بلکه در مواردی که بخشی از بدن آسیب دائمی دیده، با جوان کردن سلول‌های آن بخش، آن را ترمیم می‌کنند.

دکتر سینکلیر در آزمایشگاه‌های خود نه‌تنها تا امروز توانسته است موش‌های پیر را عملا جوان و عملکردهای بدن و سلامتی آن‌ها را مثل موش‌های جوان کند، بلکه توانسته یک موش کورشده را نیز بینا کند.

همین قضیه احتمالا در سال 2030 به یک روش قابل‌اتکا برای جوان‌تر کردن و جوان نگه‌داشتن انسان‌ها تبدیل شود و در نهایت طول عمر همه را بسیار افزایش دهد.

4- پایگاه فضایی در ماه

احتمالا شما هم به این باور رسیده‌اید که ما انسان‌ها زمین را خراب کرده‌ایم. گرمایش کره زمین و تغییر اقلیم آب‌وهوایی در زمین باعث از بین رفتن محیط و البته موجودات ساکن این محیط‌ها شده است. نمونه‌اش هم همین آتش‌سوزی جنگل‌های استرالیا است که در آن 500 میلیون حیوان از بین رفته‌اند.

بشر که فهمیده احتمالا دیگر زمین جای زندگی برای او نیست، حالا دارد به سیاره‌های دیگر نگاه می‌کند. بهترین و شاید تنهاترین سیاره هم که احتمالا بتوان آن را جایی برای زندگی کرد، مریخ است.

سفر به ماه

شرکت اسپیس ایکس ایلان ماسک در نظر دارد که در همین چند سال آتی، گروهی را برای اقامت دائمی به مریخ بفرستد و در نهایت به‌واسطه فعالیت‌های این افراد، بتواند در 50 سال آینده هوای مریخ را تغییر دهد که انسان‌های دیگر نیز بتوانند در آن زندگی کنند.

این اتفاق باعث می‌شود بشریت به دنبال راهی برای سفر مستمر آسان‌تر و ایمن‌تر باشد.

یکی از کارهایی که با آن می‌توان این سفر به مریخ‌ را آسان‌تر کرد، ایجاد ایستگاه یا پایگاه فضایی در ماه است. به همین دلیل به نظر می‌رسد که بشر در طی جاری دوباره به ماه برود و در آنجا سکونت کند. در سال 2030 احتمالا شاهد پایگاه‌های فضایی در ماه و مریخ باشیم.