الهام میرمحمدی 
با افسردگی دوران پساکرونا چه کنیم؟
نااطمینانی‌ها در مورد همه‌گیری ویروس کرونا، آینده کاری، قرنطینه و وضعیت سلامتمان موجب شده این روزها با اضطراب و نگرانی‌های بیشتری نسبت به گذشته مواجه باشیم یا حتی احساس افسردگی کنیم. هرچند دولتمردان در همه جای جهان از بازگشایی کسب‌وکارها و فعالیت‌های اقتصادی می‌گویند، اما هر روز خبری می‌شنویم که خبر روز قبل را نقض
نااطمینانی‌ها در مورد همه‌گیری ویروس کرونا ، آینده کاری، قرنطینه و وضعیت سلامتمان موجب شده این روزها با اضطراب و نگرانی‌های بیشتری نسبت به گذشته مواجه باشیم یا حتی احساس افسردگی کنیم.
هرچند دولتمردان در همه جای جهان از بازگشایی کسب‌وکارها و فعالیت‌های اقتصادی می‌گویند، اما هر روز خبری می‌شنویم که خبر روز قبل را نقض می‌کند و این ابهام بیشتر نگران‌کننده است.
مدام در مورد موضوعاتی از خود می‌پرسیم و کمتر به جواب می‌رسیم. «آیا این ماه می‌توانم اجاره خانه‌ام را بپردازم؟»، «کِی دوستانم را دوباره خواهم دید؟»، «فرزندم می‌تواند به مدرسه برود؟» «چه زمانی بیرون رفتن امن خواهد بود؟»، «آیا موج دیگری در راه است؟» و در نهایت اینکه «اگر این وضعیت بالاخره روزی به پایان برسد، زندگی چگونه خواهد بود؟»
دست‌کم در کوتاه‌مدت، این میزان از استرس، تغییراتی در ما ایجاد می‌کند. کارشناسان می‌گویند، دیدن خواب‌های عجیب‌وغریب، حواس‌پرتی، مشکلات جسمی و… همه واکنش‌های بسیار عادی به یک وضعیت کاملا غیرعادی است. هیچ‌یک از این واکنش‌ها اما در نهایت از میزان ناراحتی و ناامیدی ما کم نخواهد کرد.
بسیاری از پزشکان و آسیب‌شناسان اجتماعی در خصوص مشکلات روانی دوران پساکرونا هشدار داده و معتقدند، به‌زودی شاهد موجی از افسردگی، اضطراب، رفتارهای وسواسی و فوبیاهای پس از کرونا خواهیم بود.
قرنطینه و سبک زندگی متفاوت موجب شده، بسیاری از مردم عادات و رفتارهای خود را تغییر دهند. تغییر عادات در کوتاه‌مدت فشار زیادی را بر ما وارد می‌کند.
نشریه انگلیسی اکونومیست اخیرا در گزارشی با مقایسه عوامل مختلف مرگ‌ومیر، ویروس کرونا را بزرگ‌ترین قاتل انسان در سال ۲۰۲۰ خوانده است.
نرخ مرگ‌ومیر ناشی از بیماری کووید-۱۹، از قربانیان بیماری‌هایی چون دیابت، سرطان سینه و حتی تصادفات جاده‌ای سبقت گرفته است.
البته نویسنده به انزوای اجتماعی و خطری که بهداشت روان افراد را تهدید می‌کند هم پرداخته است. بر اساس گزارش‌های منتشرشده، در هفته پایانی ماه مارس (اسفند-فروردین) و در اوج شیوع کرونا، فروش مشروبات الکلی در روسیه ۳۱ درصد افزایش یافت. در آمریکا نیز تنها طی ۳۰ روز، فروش اسلحه با رشد ۸۵ درصدی مواجه شد. نویسنده از چنین آماری این‌طور نتیجه‌گیری می‌کند که احتمالا الکل و سلاح گرم، از مهم‌ترین عوامل افزایش نرخ خودکشی در این کشورها خواهند بود.
قرنطینه و سبک زندگی متفاوت موجب شده، بسیاری از مردم عادات و رفتارهای خود را تغییر دهند.
چرا سطح استرس در این دوران افزایش می‌یابد؟
تعطیلی مدارس، مهدکودک‌ها، دورکاری، تعطیلی فروشگاه‌های فیزیکی و… همه و همه زندگی عادی ما را به‌شکل غیرقابل باوری تغییر داد.
تا پیش از این، همه ما راهکارهایی برای مقابله با استرس و نگرانی پیدا کرده بودیم. حالا اما دیگر نمی‌توانیم با عزیزانمان یک‌جا جمع شویم یا برای ورزش کردن به باشگاه برویم. حالا دیگر انجام بسیاری از فعالیت‌های سرگرم‌کننده‌ای که عمدتا در کاهش سطح استرس موثر است، شدنی نیست.
محققان می‌گویند، قرنطینه و انزوای اجتماعی، سلامت روان افراد را به خطر می‌اندازد. اما این خطرها چیست و چطور می‌توان با آنها مقابله کرد؟
قرنطینه و سلامت روان
واکنش افراد به قرنطینه و همین‌طور پیامدهای آن کاملا متفاوت است. این دو فرد را در نظر بگیرید: کسی که تنها زندگی می‌کند و حالا هم ناچار شده از راه دور فعالیت‌های شغلی‌اش را انجام دهد و فردی که شغل خود را در این دوران از دست داده و در عین حال، باید نگران درس و مشق فرزندش هم باشد. به‌طور قطع تجربه آنها از قرنطینه با یکدیگر متفاوت است.
بنابراین سلامت روان افراد به شکل‌های مختلفی طی این دوره تحت تاثیر قرار می‌گیرد. اگرچه میزان افسردگی و اضطراب افزایش می‌یابد، اما این بدان معنا نیست که همه نیاز به مراجعه به پزشک دارند.
این تصور رایج که افراد یا از بیماری‌های روحی و روانی رنج می‌برند یا سالم هستند، کاملا اشتباه است.
در واقع باید گفت سلامت روان باید یک فرایند مستمر و ادامه‌دار باشد. در هر روز مشخصی ممکن است سلامت روان ما ضعیف باشد یا برعکس کاملا احساس خوبی داشته باشیم.
هفته‌نامه پزشکی لَنسِت (The Lancet) در سال ۲۰۱۹ گزارشی را منتشر کرد که در آن به بررسی مطالعات قبلی در زمینه تاثیر قرنطینه بر روی سلامت روان پرداخته بود. محققان دریافته‌اند که در طول و بعد از دوران قرنطینه و وضع محدودیت‌ها، افراد غالبا با مشکلات بسیاری از جمله موارد زیر مواجه می‌شوند:
- اندوه
- کرختی
- ترس
- بی‌خوابی
- اختلال خلقی
- علائم افسردگی
- خشم
- گیجی
- علائم اختلال استرسی پس از حادثه (Post-traumatic stress symptoms)
- استرس
- تحریک‌پذیری
- فرسودگی عاطفی
- اختلال هیجانی
این مطالعات همچنین نشان می‌دهد که علاوه بر مشکلات بهداشت روان، در طول مدت قرنطینه احتمال افزایش سوءمصرف مواد نیز بسیار بالاست. وابستگی به مواد مخدر و الکل تا سه سال پس از پایان قرنطینه شایع است.
بسیاری از آسیب‌شناسان احتماعی هشدار داده‌اند که به‌زودی شاهد موجی از افسردگی، اضطراب، رفتارهای وسواسی و فوبیاهای پس از کرونا خواهیم بود.
چگونه سالم بمانیم؟
خوشبختانه فعالیت‌هایی وجود دارد که می‌توانیم از طریق آنها بهبود سلامت روان خود را طی این مدت تضمین کنیم.
۱- به روش‌های توانمندسازی خود فکر کنیم
اگر تصورمان این باشد که گیر افتاده‌ایم، در این صورت احساس قربانی بودن می‌کنیم. اما اگر به خود بگوییم که انتخاب کرده‌ایم تا از این طریق به امنیت خود و دیگران کمک کنیم، احساس قدرت خواهیم کرد.
این طرز تفکر به ما کمک خواهد کرد تا نه‌تنها قرنطینه را تهدید ندانیم، بلکه از آن به‌عنوان فرصتی برای خواندن کتاب‌های بیشتر و آموختن مهارت‌های جدید استفاده کنیم.
۲- مهارت‌های مقابله‌ای سالم را پیدا کنیم
باید به استراتژی‌هایی که برای مدیریت استرس می‌توان در طول این دوره به‌کار گرفت، فکر کنیم.
اگر نمی‌توانیم برخی از مهارت‌های مقابله‌ای رایج، مانند بیرون رفتن با دوستان را به‌کار بگیریم، خلاقیت به‌خرج دهیم.
به‌دنبال راه‌های دیگری برای استراحت، سرگرمی و لذت بردن از زندگی باشیم. کلاس یوگای مجازی یا تماشای فیلم‌های کمدی می‌توانند بسیار کمک‌کننده باشند.
۳- با دیگران در ارتباط باشیم
از تماس‌های ویدیویی گرفته تا ارسال پیام برای افرادی که دوستشان داریم را حتما در برنامه‌های روزانه خود بگنجانیم. حتی اگر در برخی روزها حس می‌کنیم حرف زیادی برای گفتن نداریم، یک سلام و احوالپرسی معمولی می‌تواند حال ما را خوب کند.
۴- فعال باشیم
فعالیت‌های فیزیکی به‌شکل غیرقابل باوری می‌تواند بر روی خلق‌وخو و سلامت روان ما تاثیر بگذارد. اگر انجام برخی تمرینات در بیرون از خانه خطری ایجاد نمیکند، می‌توانیم زیر نور آفتاب و با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی کمی ورزش کنیم. در غیر این صورت انجام تمرین‌های ساده ورزشی در منزل روشی قدرتمند برای مقابله با مشکلات مربوط به سلامت روان است.
۵- از خودمان مراقبت کنیم
اگر خوب نخوابیم، غذای سالم و کافی نخوریم و مراقب خودمان نباشیم، سلامت روان ما تضعیف خواهد شد.
بنابراین بسیار مهم است که از نظر فیزیکی، عاطفی و روحی مراقب خودمان باشیم.
۶- کمک بخواهیم
اگر احساس می‌کنیم حالمان خوب نیست یا دچار استرس و افسردگی شده‌ایم، از افراد متخصص کمک بگیریم.
خوشبختانه نیازی نیست برای این کار تا پایان قرنطینه صبر کنیم. صحبت کردن با یک متخصص بهداشت روان به‌صورت آنلاین هم امکان‌پذیر است و می‌تواند در بهبود حال ما تاثیرگذار باشد.
نظرات