میزان تاثیر کرونا بر محیط کسب و کار/کدام استان‌ها بدترین محیط شغلی را دارند؟

بیست‌وسومین گزارش فصلی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران منتشر شد.

به گزارش تجارت‌نیوز، بر اساس نتایج حاصل از پایش ملی محیط کسب‏‌ و کار ایران در بهار 1401، رقم شاخص ملی، 6.07 (نمره بدترین ارزیابی 10 است) محاسبه شده که از وضعیت این شاخص نسبت به ارزیابی فصل گذشته (زمستان ۱۴۰۰ با میانگین5.83) نامساعدتر است.

محیط کسب‌وکار به مجموعه عواملی گفته می‌شود که بر عملکرد یا اداره بنگاه‌های اقتصادی مؤثر هستند اما تقریبا خارج از کنترل مدیران بنگاه‌ها قرار دارند؛ عواملی نظیر قوانین و مقررات، میزان بارندگی، فرهنگ کاری در یک منطقه و … که در کشورها و مناطق جغرافیایی گوناگون، در هر رشته کاری و نیز در طول زمان متفاوت هستند.

امروزه، بهبود محیط کسب‌ و کار یکی از مهم‌ترین راهبردهای توسعه اقتصادی هر کشور به شمار می‌رود و علاوه بر آن هرچه محیط کسب‌وکار یک کشور شرایط بهتری داشته باشد، بهره‌برداری از فرصت‌های کارآفرینی بیشتر و هرچه بهره‌برداری از فرصت‌های کارآفرینی در جامعه‌ای بیشتر باشد، عملکرد اقتصاد آن کشور و خلق ارزش و ثروت در آن جامعه نیز بیشتر می‌شود. با اینحال بهبود محیط کسب‌ و کار، نیازمند برنامه‌ریزی و سیاستگذاری مطلوب است که دستیابی به این مهم نیازمند وجود فرآیندی مستمر برای پایش و سنجش وضعیت محیط کسب‌ و کار هر کشور است.

نامناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب‌ و کار

در بهار 1401، فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش، به‌ترتیب سه مؤلفه غیرقابل پیش ‏بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات، بی‌‏ثباتی سیاست‌‏ها، قوانین و مقررات و رویه‏‌های اجرایی ناظر بر کسب‌وکار و دشواری تأمین مالی از بانک‌ها را نامناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب‌ و کار کشور نسبت به سایر مؤلفه‌ها ارزیابی کرده‌اند.

بهترین و بدترین استان‌ها از منظر محیط کسب‌ و کار

بر اساس یافته‌های مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در بهار 1401، استان‌های قم، کرمان و بوشهر به‌ترتیب دارای بدترین وضعیت محیط کسب‏‌ و کار و استان‌های آذربایجان غربی، مرکزی و آذربایجان شرقی به‌ترتیب دارای بهترین وضعیت محیط کسب‏ و کار نسبت به سایر استان‌ها ارزیابی شده‌اند.

ظرفیت تولیدی بنگاه‌های اقتصادی

براساس یافته‌های طرح، میانگین ظرفیت تولیدی (واقعی) بنگاه‌های اقتصادی شرکت‌کننده در فصل بهار 1401 معادل 39.51 درصد بوده است. که نسبت به همین میزان در زمستان 1400 (41 درصد)، با کاهش 1.49 واحدی مواجه شده است.

میزان تاثیر کرونا بر کسب‌ و کار

فعالان اقتصادی به طور متوسط، میزان تاثیر کرونا بر کسب‌ و کار را 5.11 ارزیابی کرده‌اند. لازم به ذکر است که شاخص کل کشور، شاخص استانی و سایر شاخص‌ها نیز در این فصل با درنظرگرفتن این عامل محاسبه و گزارش شده‌اند.

بخش خدمات نامناسب‌تر از کشاورزی و صنعت

بر اساس نتایج این پایش در بهار 1401، وضعیت محیط کسب‌ و کار در بخش خدمات (6.12) در مقایسه با بخش‌های کشاورزی (5.49) و صنعت (5.91) نامناسب‌تر ارزیابی شده است.

کدام رشته فعالیت‌ها وضعیت بهتری داشتند؟

در بین رشته فعالیت‌های اقتصادی، رشته فعاليت‌های: سایر فعالیت‌های خدماتی، املاک و مستغلات، آب‌رسانی، مدیریت پسماند، فاضلاب و فعالیت‌های تصفیه دارای بدترین وضعیت و محیط کسب‌ و کار و رشته فعاليت‌های مالی و بیمه، اطلاعات و ارتباطات، سلامت انسان و مددکاری اجتماعی بهترین وضعیت محیط کسب‌ و کار را در مقایسه با سایر رشته فعالیت‌های اقتصادی در کشور داشته‌اند.

محیط کسب و کار در 1401

وضعیت محیط کسب‌ و کار برحسب تعداد کارکنان

وضعیت محیط کسب‌ و کار کشور برحسب تعداد کارکنان شاغل در بنگاه‌های بر اساس نتایج به‌دست آمده به صورت بنگاه‌های با کمتر از 5 کارکن (6.18) دارای بدترین وضعیت و بنگاه‌های دارای بیشتر از 200 کارکن (86/5) دارای بهترین وضعیت محیط کسب‌ و کار نسبت به سایر بنگاه‌ها ارزیابی شده‌اند.

براساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، شاخص ملی محیط کسب‌ و کار ایران در بهار 1401عدد 21/۶ ( عدد 10 بدترین ارزیابی است) به دست آمده است که نامساعدتر از وضعیت این شاخص در ارزیابی فصل گذشته (زمستان 1400 با میانگین 05/6) است. میانگین ارزیابی محیط اقتصادي عدد 52/6 است که در ارزیابی فصل گذشته عدد 31/6 حاصل شده بود و میانگین ارزیابی محیط نهادی عدد 95/5 است که در فصل گذشته عدد 84/5 ارزیابی شده بود. بر این اساس، محیط علمی-آموزشی با عدد 5.16 و محیط مالی با عدد 8.33 به ترتیب مساعدترین و نامساعدترین محیط‌ها بر اساس نظریه عمومی کارآفرینی شین بوده‌اند.

5 مشکل اولویت‌دار شرکت‌های دانش‌بنیان

پنج مشکل اولویت‌دار شرکت‌های دانش‌بنیان به ترتیب غيرقابل پيش‌بيني بودن و تغییرات قيمت مواد اوليه و محصولات، بی‌ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر بر کسب‌ و کار ، موانع در فرآیندهای اداری و اخذ مجوزهای کسب‌وکار در دستگاه‌های اجرايی، دشواری تأمين مالي از بانک‌ها و رويه‌های سختگيرانه اداره‌های كار و بيمه تأمین اجتماعی برای مديريت نيروي انسانی هستند.

اقداماتی با هدف رفع موانع کسب‌ و کار بهار 1401

بخشی از اقدامات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با هدف رفع موانع کسب و کار در بهار امسال عبارتند از:

• اعمال معافیت مالیاتی بند (ب) ماده 45 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور در انواع صادرات با ابلاغ بخشنامه سازمان امور مالیاتی
• همکاری در تصویب طرح جهش تولید دانش‌بنیان
• همکاری در تصویب طرح توسعه و مانع‌زدایی از صنعت برق
• همکاری در تصویب طرح مشارکت عمومی-خصوصی و طرح تشخیص صلاحیت و رتبه‌بندی پیمانکاران در دست بررسی سازمان برنامه و بودجه
• طرح اصلاح ساختار سازمان بورس و اوراق بهادار، طرح تامین مالی، طرح حاکمیت شرکتی در سازمان بورس و اوراق بهادار، جزء دال بند 6 قانون
• حل مشکل صدور ویزا برای رانندگان ایرانی از طرف پاکستان
• ازسرگیری صادرات رسمی سیب درختی ایران به پاکستان پس از 16 سال وقفه
• برقراری ارتباط مستقیم بین شرکت‌ها، تجار و بازرگانان و تشکل‌های زیرمجموعه اتاق با شرکت‌های کشورهای عربی، آفریقایی برای تعامل مستقیم بین این شرکت‌ها
• تشکیل کمیته مشترک بازرگانی ایران و سریلانکا
• پذیرش هیات اعزامی از سازمان ملل-گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور اقتصادی و انجام اقدامات لازم جهت ارائه پاسخ به گزارش UN.