گزارش ویژه تجارت نیوز از بازدهی یک ساله بورس / خیز بلند بازار سهام برای فتح قله های جدید

به گزارش تجارت‌نیوز ، مهم‌ترین اتفاق سال 1401 جهش سنگین قیمت دلار آزاد از مهرماه بود که به دنبال آن، دلار 30 هزار تومانی اوایل پاییز در ماه‌های پایانی سال با نرخ‌های عجیب 60 هزار تومانی معامله می‌شد تا اسکناس آمریکایی رشد 85 درصدی را ثبت کرده باشد! روندی که البته سبب شد بازار سرمایه بعد از دو سال تکان بخورد و بار دیگر دلاری بودن بورس ایران به سهامداران ثابت شود.

البته باید متذکر شد تا زمانی که رشد سهم‌های بورسی تابع افزایش قیت دلار باشد، این رشد اسمی بوده و در ماه‌های بعد با افزایش هزینه‌های شرکت‌ها به دنبال تورم ناشی از رشد قیمت دلار، صورت‌های مالی آن‌ها خبر از سودسازی نخواهند داد.

بدین ترتیب رشد واقعی سهم‌ها تنها در صورتی امکان‌پذیر است که از شرکت‌های بورسی حمایت شود و آن‌ها بتوانند تولیدات و همچنین فروش خود را چه در داخل و چه در خارج از کشور افزایش دهند.

صعود شاخص‌ها در سال 1401

با گذر از این چالش‌ها، سرانجام شاخص کل در آخرین روز بازار 1401 توانست در ارتفاع یک میلیون و 960 هزار واحدی بایستد و با رنگی سبز به استقبال سال 1402 برود. لازم به ذکر است نماگر اصلی تالار شیشه‌ای، معاملات سال 1400 را در سطح یک میلیون و 367 هزار واحد به پایان رسانده بود.

بنابراین می‌توان گفت نماگر بورس در سال 1401 شرایط نسبتا خوبی را تجربه کرد و جهش 43 درصدی را به سهامداران هدیه داد. هدیه‌ای که غالبا از رشد دلار پیروی کرده است.

شاخص کل هم‌وزن نیز در روز پایانی بورس 1401 سبزرنگ بود و عدد 585 هزار و 251 واحد را روی تابلو نشان داد. این عدد در مقایسه با روز پایانی سال 1400 جهش خوب 68 درصدی را به ثبت رسانده که نشان می‌دهد سهام شرکت‌های کوچک هم در سال 1401 افزایش قیمت داشتند.

به بهانه پایان یافتن سال 1401 این گزارش اتفاقات سال گذشته را از دو منظر تکنیکال و بنیادی بررسی می‌کند.

تحلیل تکنیکال شاخص کل

بررسی چارت شاخص کل در یک سال گذشته نشان می‌دهد که نماگر اصلی تالار شیشه‌ای، یک روند صعودی نسبتا قدرتمند را از عید 1401 شروع کرده و تا 27 اردیبهشت‌ماه رشد حدود 20 درصدی را تجربه کرده است.

این چارت به‌خوبی نشان می‌دهد که شاخص پس از برخورد به سطح یک میلیون 600 هزار واحدی، دیگر توان ادامه دادن نداشت و از بین دو انتخاب خود یعنی شکست مقاومت و صعود بیشتر و دیگری اصلاح تا سطح یک میلیون و 230 هزار واحد، گزینه دوم را انتخاب کرده و در یک کانال نزولی تا سطح مذکور پایین آمده است.

سرانجام دماسنج اصلی بورس توانست سقف این کانال نزولی 6 ماهه خود را در 15 آبان 1401 بشکند و به فاز نزولی خود پایان ببخشد. همانطور که در نمودار شاخص کل دیده می‌شود در فاز جدید شکل گرفته، شاخص با تشکیل سقف های بالاتر از سقف قبلی و کف‌های مرتفع‌تر از کف قبلی نوید یک روند صعودی قدرتمند را می‌داد.

رسم یک چنگال اندروز در ابتدای روند صعودی شکل گرفته نشان می‌دهد که شاخص کل ابتدا توانست تا خط میانی چنگال صعود کند. این بدان معناست که این نماگر موفق شد از آبان تا بهمن 1401 درست به اندازه لگ صعودی قبلی خود رشد کند.

پس از اینکه دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای نتوانست خود را از میدلاین چنگال جدا کند، به سطح یک میلیون و 520 هزار واحدی پولبک زد و سپس با جذب انرژی بیشتر از این خط مهم چنگال عبور و نوید تارگت MLH دورتر را به سهامداران داد.

البته باید خاطر نشان کرد، شاخص برای تاچ کردن سقف چنگال باید ابتدا از مقاومت‌ استاتیکی مهم دو میلیون و 103 هزار واحدی که سقف تاریخی این نماگر نیز به حساب می‌آید، عبور کند. سقفی که خاطرات خوبی را برای سرمایه‌گذاران تازه وارد سال 99 به یاد نمی‌آورد.

رسم یک فیبوناچی EXT نیز در نقطه (1) که در چارت نیز مشخص است، خطوط حمایت و مقاومت مهمی را شناسایی می‌کند؛ برای مثال ارتفاع دو میلیون واحدی شاخص که هم از نظر روانی مقاومت مهمی محسوب می‌شود روی تراز 1.618 فیبوناچی EXT قرار گرفته و یک سطح مقاومت بسیار قدرتمند را تشکیل داده است. در صورت شکست این مقاومت شاخص برای ادامه راه تنها سقف تاریخی خود را روبه‌رویش می‌بیند تا تارگت تراز 2.618 فیب گسترش را تاچ کند.

تحلیل تکنیکال شاخص کل‌هم‌وزن

همان‌طور که چارت شاخص کل‌هم‌وزن نشان می‌دهد این نماگر از همان ابتدای سال گارد صعودی گرفته بود و تا اواخر اردیبهشت 1401 نیز به رشد خود ادامه داد؛ اما پس از آن، نماگر هم‌وزن با افت فرسایشی 20 درصدی روبه‌رو شد. به طوری که این اصلاح بیشتر از پنج ماه به طول انجامید. سرانجام سطح 355 هزار و 194 واحدی توانست از این نماگر که نماینده شرکت‌های کوچک و متوسط است حمایت کند.

شاخص کل‌هم‌وزن نیز با تشکیل سقف و کف‌های بالاتر از سقف و کف قبلی موفق شد از فاز نزولی خود بیرون بیاید؛ این روند صعودی به قدری قدرتمند بود که مقاومت‌های 413 و 449 و 479 هزار واحد را یکی پس از دیگری شکست داد و حتی از سقف تاریخی خود در ارتفاع 537 هزار و 148 واحدی در سال 99 نیز عبور کرد.

همان‌طور که در چارت مشخص است این سطح اکنون به عنوان مهم‌ترین حمایت این نماگر تلقی می‌شود؛ رسم یک فیبوناچی گسترش نیز خبر از تارگت‌های پیش‌روی شاخص کل می‌دهد. بر این اساس در صورت افزایش ارزش معاملات و رشد روزافزون تقاضا در بازار ترازهای 0.61 و 0.78 این ابزار در سطوح 579 و 609 هزار واحد به احتمال زیاد تاچ خواهند شد.

ارزش معاملات

نمودار ارزش معاملات خرد 1401 نشان می‌دهد که این نماگر از ابتدای سال تا اواخر مهرماه روندی نزولی را نشان‌می‌داد. اما همان‌طور که پیش‌تر گفته شد با افزایش نرخ دلار، رفته رفته شاخص کل گارد صعودی گرفت و همین روی افزایش ارزش معاملات خرد تاثیر داشت. تا جایی که با شکست رکورد دو ساله که در هفتم شهریور 1400 شکل گرفته بود، فاصله‌ای نداشت.

شاخص‌سازها در 1401 چه کردند؟

بررسی چارت قیمت و صورت‌های مالی بزرگترین شاخص‌سازها در دو سال 1400 و 1401 نشان می‌دهد که سال 1401 به مراتب سال بهتری برای شرکت‌های بزرگ بوده است. در این گزارش چهار نماد شاخص‌ساز از گروه‌های مختلف بررسی شده است.

فولاد

برای مثال فولاد که با ارزش بازاری 635 هزار و 200 میلیارد تومان، بزرگترین شرکت بورس اوراق بهادار تهران به حساب می‌آید در سال 1401 حدود 32 درصد بیشتر از سال 1400 بازدهی کسب کرد.

البته در صورت‌های مالی فولاد ورق به نفع 1400 برمی‌گردد. به طوری که شرکت در این سال توانست EPS بهتری در 9 ماهه ابتدایی 1400 شناسایی کند؛ این کاهش سود عمدتا به دلیل افزایش سنگین هزینه‌های تولید فولاد به دنبال تورم و رشد نرخ دلار است. این در حالیست که فولادسازان در فصول سرد سال به دلیل ناتوانی دولت در تامین گاز با مشکل از کار افتادن خطوط تولید خود دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

گفتنی است این کاهش تولید با افت نرخ‌های فروش داخلی و صادراتی فولادسازان همراه شده و پا روی سودسازی شرکت‌های فولادی گذاشته است. بر این اساس، اگر فکری به حال معضل تولید فولادی‌ها در فصول سرد سال و سرکوب نرخ‌های فروش آن‌ها نشود، بعید نیست این شرکت‌ها در آینده نزدیک به زیاندهی برسند.

خودرو

نماد خودرو که در این گزارش نماینده خودروسازهاست در سال 1401 حدود 38 درصد افزایش قیمت داشته است. این در حالیست که سهام ایران‌خودرو در سال 1400 با افت چهار درصدی روبه‌رو شده بود.

صورت‌های مالی 9 ماهه 1401 ایران خودرو نشان می‌دهد که شرکت پس از داستان‌های طولانی ورود خودرو به بورس توانست نرخ فروش محصولات خود را به شدت افزایش دهد و بالاخره در این سال از زیان‌سازی سریالی سال‌های گذشته خود رها شود.

به طوری که صورت‌های مالی 9 ماهه ابتدایی سال 1401 خودرو خبر از سود خالص 114 میلیارد تومانی می‌دهد. این در حالیست که در مدت مشابه سال 1400 شرکت با زیان هشت هزار و 890 میلیارد تومانی روبه‌رو شده بود.

همچنین خودرو پس از تحمل زیان 29 تومانی به ازای هر سهم در سال 1400 موفق شد در 9 ماهه 1401 به ازای هر سهم چهار ریال سود شناسایی کند.

شپنا

سهام شرکت پالایش نفت اصفهان که ارزش بازاری حدود 182 هزار و 735 میلیارد تومان دارد، بزرگترین شرکت پالایشی‌ها محسوب‌ می‌شود. بررسی چارت قیمتی این سهم نشان می‌دهد که شپنا طی سال 1401 توانست حدود 127 درصد رشد قیمتی را تجربه و سود خوبی را نصیب سهامداران خود کند. گفتنی است قیمت شپنا در سال 1400 نه تنها افزایش نداشت بلکه با افت چهار درصدی روبه‌رو شده بود.

همچنین صورت‌های مالی 9 ماهه پالایش نفت اصفهان نشان می‌دهد که شرکت در 9 ماهه 1401 نسبت به مدت مشابه سال 1400 توانست جهش 173 درصدی در سودسازی خود ایجاد کند و این عدد را از 9 هزار و 600 میلیارد تومان به 26 هزار و 189 میلیارد تومان برساند؛ به علاوه، شپنا در 9 ماهه ابتدایی 1401 توانست به ازای هر سهم 137 تومان سود شناسایی کند که این عدد در دوره مشابه سال 1400 معادل 50 تومان بوده است.

نکته‌ای که می‌تواند برای سهم‌های پالایشی مهم باشد نرخ خوراک آن‌هاست که در بودجه سال 1402 داستان‌های زیادی به همراه داشت. به طوری که لایحه بودجه سال 1402 خبر از نرخ هفت هزار تومانی برای نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها می‌داد. اما با صحبت‌هایی که رئیس سازمان بورس در اوایل اسفندماه داشت بر این موضوع تاکید شد که نرخ خوراک گاز در سال 1402 کمتر از این میزان خواهد بود.

شستا

شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی از مهم‌ترین دلایل ترغیب مردم برای ورود به بورس در سال 99 بود. شستا با ارزش بازاری 207 هزار و 610 میلیارد تومانی بزرگترین شرکت گروه خود محسوب و یکی از مهم‌ترین شاخص‌سازهای بورس تلقی می‌شود.

بررسی نمودار قیمتی شستا در سال 1401 حاکی از افزایش 60 درصدی قیمت این سهم در یک سال گذشته است که در مقایسه با بازدهی هشت درصدی در سال 1400 حاکی از اعتماد مجدد سهامداران به شستا در سال 1401 است.

رکوردداران سال 1401

بررسی معاملات سال 1401 نشان می‌دهد که سهم فاهواز در یک سال گذشته بیشتر از پنج درصد کاهش داشته و به کف سالانه خود رسیده است. همچنین دعبید در یک سال اخیر بیشتر از 48 درصد رشد داشته و از سقف تاریخی خود عبور کرده است.

چنوپا نیز در سال 1401 رکوردار کسب بازدهی است و رشد عجیب 97 میلیون درصدی را تجربه کرده است. در مقابل میدکو در این سال حدود 50 درصد افت قیمت داشت و به سطح هزار و 19 تومان رسید.

آنچه خواندید گزارشی بود از مسیر بازار سهام در سالی که گذشت با تمامی چالش‌ها و روندهای طی شده؛ اما آنچه باقی می‌ماند، چشم‌انداز سال آینده بازار سرمایه است. آنطور که تحلیل رفتار بازار نشان می‌دهد و کارشناسان نیز بر آن تاکید دارند، سال آینده چه از لحاظ تکنیکال و چه از لحاظ بنیادین، سال بورس خواهد بود.

در حال حاضر تمامی بازارهای موازی در حالت اشباع قرار گرفته‌اند و در عین حال حلقه نفوذ و کنترل بانک مرکزی و دولت بر آنها تنگ‌تر می‌شود. در همین حال بازاری نظیر مسکن نیز تنها می‌تواند پذیرای پول‌های بزرگ باشد. در این صورت تنها بورس است که می‌تواند همزمان با چشم‌انداز افزایشی تورم، پذیرای پول‌های خرد باشد. به‌ویژه در صورتی که ورود پول با درگیر شدن نقدینگی هوشمند و پول‌های بزرگ در بازار سهام استارت بخورد.

گزارش‌های بیشتر را در صفحه اخبار بورس بخوانید.