جمعه سیاه در ایران؛ از واقعیت تا کلاه‌برداری!

1. جمعه سیاه سال‌هاست هم‌زمان در کل دنیا برگزار می‌شود. فروشگاه‌های مختلف آنلاین و آفلاین با تخفیف‌های هیجان‌انگیز و متفاوتی در این روز شرکت می‌کنند. فروشگاه‌های ایرانی هم از این قافله جهانی عقب نمی‌مانند و با تبلیغ و تخفیفاتی ویژه در این روز به حراجی‌های بزرگ جهانی می‌پیوندند.

جمعه سیاه سال گذشته در ایران اتفاقاتی مانند تخفیف‌های قابل توجه، موجود نبودن اجناس حراج شده در لحطات اولیه و… رخ داده بود و در امسال نیز طی روزهای گذشته تعدادی از کاربران و حتی کارشناسان حوزه استارتاپ در این مورد نگرانی‌هایی از خود بروز دادند. در این روز خاص فروشگاه‌های برند مطرح و مورد اعتماد مردم تا چه اندازه درست کار می‌کنند و آیا مشتری‌ها با اعتماد همیشگی می‌توانند به خرید کردن مشغول شده و از آفرهای ویژه استفاده کنند؟

جمعه سیاه در ایران

عادل طالبی، کارشناس استارتاپ با اشاره به فلسفه اشتباه جمعه سیاه رایج در ایران شروع به تحلیل می‌کند: «به اعتقاد من جمعه سیاه در ایران کاملا بی‌معنی است و زمان مناسبی برای حراجی نیست. فلسفه جمعه سیاه خارجی‌ها این است که نزدیک ژانویه فروشگاه‌ها برای خالی کردن انبارها از اجناس قدیمی دست به حراجی شگفت‌انگیزی می‌زنند تا جا برای ورود اجناس جدید و به زور باز شود. در ایران بهترین زمان برای برگزاری جمعه سیاه نیمه دوم بهمن ماه است. همراهی با خارجی‌ها در این‌روز جهانی در اصل فلسفه نادرستی است.»

وی ادامه می‌دهد: البته که تزریق بار مالی اقتصادی خوب به فروشگاه‌ها در این روز می‌تواند نکته مهمی باشد و فروشگاه‌های آنلاین و آفلاین ایرانی را ترغیب به شرکت در این روز کند. در این شرایط آن دسته از فروشگاه‌ها که به صورت مارکت پلیس و پلتفورمی برای فروش فروشگاه‌های خرد عمل می‌کنند؛ واسطه‌ای بیش نیستند. فروشنده‌های زیر مجموعه این سایت‌ها با بالا کشیدن قیمت‌ها از روزهای قبل و آفرهایی در این روز به نوعی می‌خواهند از این موقعیت‌ها سوءاستفاده می‌کنند.

عادل طالبی پاسخ می‌دهد که جمعه سیاه در ایران چقدر می‌تواند برای فروشگاه‌ها و مردم جذابیت داشته باشد؟

طالبی در پاسخ سوال تجارت‌نیوز مبنی بر اینکه آیا نباید برندهای مورد اعتماد مردم در بحث نظارتی بهتر و دقیق‌تر عمل کنند؟ می‌گوید: بله باید کیفیت نظارت را بالا ببرند، اما مساله‌ای در این میان وجود دارد که آن را باید فراموش کنیم و آن عبارت از این است که بحث یک، دو یا هزار جنس و فروشگاه خرد نیست. پلتفورم‌های معتبر با میلیون‌ها جنس روبه‌رو هستند و واقعا نظارت بر این مقدار جنس و فروشگاه‌هایی که تعدادشان با بالای 20 هزار می‌رسد، سخت و گاها محال است. به نظرم برندهای فروشگاهی ایرانی برای پیش‌گیری از مواردی از این دست در طول سال باید عملکرد خود را بسنجد و بر اساس رنکینگ، تامین‌کننده‌ها را از لحاظ نوع کار و سبک عملکرد رتبه‌بندی کرده و به تعداد خاصی از این فروشگاه‌ها اجازه شرکت در این روز خاص داده شود.

وی تصریح می‌کند: زمانی که ایده جمعه سیاه را با تعدادی خاص از تامین‌کننده‌ها به اجرا برسانند، هم از لحاظ اعتبارسنجی در میان کاربرانش نمره بهتر کسب می‌کنند و هم با موارد کلاه‌برداری و سودجویانه‌ای روبه‌رو نمی‌شویم. من کاملا اطمینان دارم سواستفاده پیش آمده در سال‌های قبل از عدم شناخت و درک درست تامین‌کننده‌ها از فلسفه جمعه سیاه نشات گرفته است.

وی می‌افزاید: البته یک سری فروشگاه‌های اینترنتی خرد در این روز اقدامات عجیبی انجام می‌دهند و در حالی که تامین کننده خودشان هستند، مواردی مثل آفر در جمعه سیاه را وسیله‌ای برای تبلیغ می‌دانند و با آفرهای که در اصل از قیمت اصلی جنس حراج شده بیشتر است در این روز شرکت می‌کنند. مردم باید باهوش باشند و در این روز به هر فروشگاهی اعتماد نکرده و خرید انجام ندهند.

از فروشگاه‌های معتبر خرید کنید

عادل طالبی با تایید عملکرد درست فروشگاهای ایرانی معتبر در این روز ادامه می‌دهد: برخی کالاها به تعداد محدودی در این روز به حراج گذاشته می‌شوند و در همان دقایق اولیه به فروش می‌رسد. تعدادی از افراد گمان می‌کنند در اصل از کالا خبری نبوده و این مورد قضه‌ای برای تبلیغ و کشاندن مردم به پای سایت و خرید بوده است.پارسال موردی از این دست را خودم شخصا تجربه کردم. برای خرید جنسی وارد سایت یکی از فروشگاه‌های معتبر سایت شدم. در همان دقایق اولیه با علامت ناموجود مواجه شدم. روز بعد به مدیر همان مارکت پلیس معتبر و شناخته شده پیغام دادم و عنوان کردم عملکردتان درست نیست. دعوتم کردند و با نشان دادن لاگ ها متوجه شدم که واقعا تعداد محصول مد نظر کم بوده و درمقابل با آفر بالایی به فروش گذاشته شده بود و در مدت زمان کم‌تر از 10دقیقه تعداد 300 مورد از محصول به فروش رفته و ناموجود شده بود.

وی تصریح می‌کند: واقعیت این است برخی کالاها با آفرهای ویژه، جذابیت فوق‌العاده‌ای دارند و با سرعتی وحشتناک مثل جت در همان دقایق اولیه فروخته می‌شوند. مواردی از این دست را نباید تقصیر فروشگاه و مارکت پلیس دانست؛ بلکه به زرنگی خود افراد در خرید وابسته است.

وی در انتها خاطرنشان می‌کند: با در نظر گرفتن تمام موارد یاد شده بهتر است اولا از فروشگاه‌های معتبر خرید کنیم و ثانیا در کنارش خودمان آگاهانه عمل کنیم و منطق قیمت‌ها را در نظر بگیریم و در نهایت زودتر اقدام کنیم تا برنده میدان باشیم.