اقتصاد به‌هنگام و نقش ارزهای دیجیتال بانک‌ مرکزی بر آن

امیرمحمد شریفی | به گزارش تجارت‌نیوز ، اقتصاددانان، با وجود تمام معادلات و تئوری‌های‌شان، اغلب سرگردان در تاریکی و با اطلاعات کم، جهت حداکثرسازی رشد و اشتغال، سیاست‌های خود را انتخاب می‌کنند. تخمین تولید ناخالص داخلی یک کشور ماه‌ها طول می‌‌کشد و حتی، محاسبه دقیق بهره‌وری سال‌ها. ارقام رسمی که اقتصاددانان دنبال می‌کنند با چند هفته یا ماه تاخیر ارائه و اغلب به طور چشمگیری بازنگری می‌شود. اغراق نیست که بگوییم دولت‌ها و بانک‌های مرکزی تیری در تاریکی می‌زنند.

تشدید بحران‌ها به‌دلیل نبود داده‌ به‌هنگام

داده‌های بد و دیرهنگام می‌توانند منجر به اشتباهات سیاستی شود و با از دست رفتن میلیون‌ها شغل و تریلیون‌ها دلار همراه باشند. اگر فدرال رزرو در دسامبر 2007، زمانی که آمریکا وارد رکود شد، به جای اینکه در دسامبر 2008، زمانی‌که اقتصاددانان سرانجام رکود را در اعداد و ارقام مشاهده کردند، نرخ بهره را به نزدیک صفر کاهش می‌داد، بحران مالی با ضرر کمتری همراه بود. بانک مرکزی اروپا به اشتباه نرخ بهره را در سال 2011 در بحبوحه انفجار موقت تورم، افزایش داد و منطقه یورو را به رکود بازگرداند. بسیاری از بحران‌های حقیقی و پولی با وجود داده‌های به‌هنگام هیچ‌گاه به‌وجود نمی‌آمدند.

عصر روشنگری

با این حال، عصر تاریکی جای خود را به روشنگری بیشتر می‌دهد. با تغییر کیفیت و به‌هنگام بودن اطلاعات، جهان در آستانه یک انقلاب واقعی در اقتصاد قرار دارد. شرکت‌های بزرگ، از آمازون تا نتفلیکس، در حال حاضر از داده‌های به‌هنگام برای نظارت بر کسب‌وکار و زنجیره تامین خود استفاده می‌کنند. بیماری همه‌گیر کرونا دولت‌ها و بانک‌های مرکزی را به آزمایش‌هایی نوعاً جدید سوق داد؛ دولت‌ها با نظارت بر رزرو رستوران گرفته تا پیگیری پرداخت‌های کارت، به پایگاه‌های داده رجوع کردند و با استفاده از دستگاه‌های دیجیتال، حس‌گرها و پرداخت‌ها سعی در اخذ سیاستی بهینه کردند. چنین روند تازه‌ای نوید تصمیم‌گیری بهتر در بخش عمومی و همچنین وسوسه دخالت بیشتر دولت‌ها در اقتصاد را می‌دهد.

ارزهای دیجیتال بانک‌ مرکزی؛ معادنی ارزشمند از داده‌ به‌هنگام

با نفوذ فناوری در اقتصاد، این روند حتی تشدید خواهد شد. سهم بیشتری از هزینه‌ها به صورت آنلاین پرداخت می‌شوند و تراکنش‌ها سریع‌تر پردازش خواهند شد. ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDCs)، که چین و بیش از 50 کشور دیگر در حال حاضر به صورت آزمایشی در حال بررسی آن هستند، ممکن است به زودی معدن طلایی از جزئیات زمان واقعی در مورد نحوه عملکرد اقتصاد ارائه دهند.

داده‌های به‌‌هنگام، خطر خرابکاری‌های سیاستی (Policy Cock-ups) را کاهش می‌دهد - مثلاً اگر کاهش فعالیت‌ها به یک رکود تبدیل شود، سیاست‌گذاری آسان‌تر خواهد بود و اهرم‌هایی که دولت‌ها می‌توانند استفاده کنند نیز بهبود خواهد یافت. بانک‌های مرکزی بر این باورند که 18 ماه یا بیشتر طول می‌کشد تا تغییر در نرخ‌های بهره به طور کامل اعمال شود، اما هنگ‌کنگ در حال آزمایش کمک‌های نقدی در کیف‌های دیجیتال است که اگر به سرعت خرج نشوند منقضی خواهند شد. CBDCها می‌توانند واکنش سریع و به‌هنگام نرخ بهره را به سیاست‌های پولی را ارمغان بیاورند.

سیاست‌های کارا و عادلانه

داده‌های مناسب و خوب در طول بحران‌ها به هدف‌گیری دقیق کمک می‌کنند؛ تصور کنید که دیگر وام‌ها فقط به شرکت‌هایی با ترازنامه قوی اما مشکل نقدینگی موقت اهدا شود. به جای پرداخت‌های بیهوده رفاهی در سطح جهان، که از طریق بوروکراسی‌های تامین اجتماعی انجام می‌شود، دیگر افرادی که شغل خود را از دست می‌دهند، می‌توانند به صورت مستقیم و به‌هنگام از افزایش در‌آمدی خود، که بدون هیچ گونه کاغذبازی‌، به کیف پول دیجیتال‌شان واریز شده است، استفاده کنند.

این تحول، نوید بخش تصمیم‌گیری‌های اقتصادی دقیق‌تر، شفاف‌تر و مبتنی بر قوانین است. اما خطراتی نیز به همراه دارد. شاخص‌های جدید ممکن است اشتباه تفسیر شوند. هیچ مقدار داده‌ای نمی‌تواند به طور قابل اعتماد آینده را پیش‌بینی کند. اقتصادهای پویا و پیچیده غیرقابل‌درک‌اند. اقتصاد به رفتار خودانگیخته میلیون‌ها شرکت و مصرف‌کننده مستقل متکی هستند. اقتصاد به‌هنگام درباره روشن‌بینی یا دانایی نیست، درعوض، وعده‌های آن پیش‌رو اما متحول‌کننده است: تصمیم‌گیری بهتر، به‌موقع‌ و منطقی‌تر.