قطر، فرصتی برای جبران تحریم‌ها
سناریوی از پیش طراحی‌شده قطع رابطه عربستان و شرکایش با قطر، می‌تواند لااقل در کوتاه‌مدت، پای کالاها و محصولات ایرانی را به بازار این کشور کوچک ولی ثروتمند حاشیه خلیج فارس باز کند.
اینکه فکر کنیم، قطع رابطه عربستان با قطر می‌تواند فرصت اقتصادی بزرگی را برای ایران پدید آورد، توهمی بیش نیست.
چراکه قطعا نه قطر ظرفیت این را دارد، که به مدت طولانی همانند روسیه در مقابل این تحریم ساختگی دوام بیاورد، و نه ما ایرانی‌ها به مدد فقدان یک مدیریت صحیح در بخش تولید و صادرات کالاهای وطنی، می‌توانیم از عایدات بلندمدت اقتصادی تحریم‌ها علیه قطر بهره‌مند شویم.
البته اگر به این اصل باور داشته باشیم که در آسمان اقتصاد مانند آسمان آبی، فرصت‌ها مثل ابر در گذ‌ر‌ند، از این رو نباید اجازه داد که این فرصت پیش‌آمده، از کف برود.
صرف‌نظر از مباحث سیاسی و دیپلماتیک، اکنون فرصت مغتنمی پیش آمده که ایران در بازار محصولات مصرفی و خوراکی قطر، جایی باز کند.
بر اساس آخرین اخبار، تمامی مرزهای زمینی، هوایی و دریایی قطر توسط عربستان و امارات بسته شده است و تنها راه ارتباط این کشور با دنیا، ایران است.
از آنجایی که بخش زیادی از محصولات مورد نیاز قطر از طریق واردات تامین می‌شود، پس از تحریم قطعا ایران جایگزین امارات و عربستان خواهد شد.
نگاهی به تاریخچه واردات قطر از ایران نشان می‌دهد که عمده اقلام صادرشده ایران به این کشور شامل زعفران، پسته، دام زنده سبک، کلینکر، کف‌پوش و آهن و فولاد بوده است. همچنین رقم ارزی صادرات ایران به قطر در سال 95، 28 میلیون و 416 هزار دلار اعلام شده است.
در حال حاضر، ایران می‌تواند علاوه بر صدور محصولات یادشده، انواع میوه، صیفی‌جات و نیز محصولات کشاورزی را با قیمت مناسب به این کشور صادر کند. صادرات این محصولات از آن جهت با‌اهمیت است که بدانیم، بیشتر مردم حاشیه خلیج فارس تازه‌خوری را نسبت به مصرف خوراک‌های آماده و صنعتی ترجیح می‌دهند. به طور مثال مصرف تازه انواع میوه و صیفی‌جات، بازار بسیار بهتری نسبت به آبمیوه‌ها و نیز سبزیجات منجمد دارد.
پیش بینی می‌شود، در شرایط فعلی قطر، مسئولین این کشور نسبت به شرایط عادی، بیش از مقدار نیاز اقدام به واردات کالاهای مصرفی کنند. آنها سعی می‌کنند با حاکم کردن این جو روانی که هیچ کمبودی در بازار مصرفی وجود ندارد، به مردم خود آرامش بدهند.
قطر به واسطه برخورداری از ذخایر گاز و صادرات آن، طی دو دهه گذشته تبدیل به یکی از ثروتمند‌ترین کشورهای جهان شده است. این کشور پول کافی برای تامین محصولات مورد نیازش دارد. از این‌رو کشورمان می‌تواند هم با صادرات کالاهای مرغوب وطنی و هم با بازصادرات کالاهای واردشده به ایران، درآمد خوبی کسب کند.
البته نباید فراموش کرد، زمانی که روسیه به دلیل تحریم، برای تامین مواد خوراکی خود از جمله میوه و صیفی‌جات و محصولات پروتئینی نظیر مرغ و گوشت، مبدا واردات خود را از کشورهای اروپایی به سوی ایران و ترکیه تغییر داد، نتوانست جواب در‌خور و مطلوبی از ایران دریافت کند و نتیجه آن شد که ترکیه به راحتی توانست با یک مدیریت حساب‌شده، در جا‌ی‌جای بازار روسیه جا خوش کند. جاپای ترکیه در بازار مصرفی روس‌ها حتی با قطع روابط روسیه و ترکیه به مدت چند ماه هم کمرنگ نشد.
علت این مسئله، نبود ساختار‌های مناسب در امر صادرات ایران تشخیص داده شد. در واقع تجربه حضور ناموفق و عدم ماندگاری محصولات ایرانی در بازارهای جهانی از جمله بازار روسیه، بار دیگر این پیام را به مسئولین و برنامه‌ریزان اقتصادی کشور داد که این عدم توفیق را نباید تنها در بحث کیفیت، بسته‌بندی و قیمت تمام‌شده جستجو کرد. بلکه علت اصلی، نبود زیرساخت‌های لازم برای انجام صادرات است. در واقع، به گفته یک فعال اقتصادی، زیرساخت اقتصاد ایران بر اساس واردات پی‌‌ریزی شده و نه صادرات.
نظرات