سقوط ۹۰ درصدی سهام lyft/ بنیانگذاران کنار می‌روند

به گزارش تجارت‌نیوز ، استارتاپ لیفت «Lyft» که 11 سال از زمان راه‌اندازی آن می‌گذرد، وضعیت کاری و اقتصادی مناسبی ندارد. مدیران عامل آن یکی پس از دیگری استعفا می‌دهند و ارزش سهام آن با سقوط بی‌سابقه‌ای مواجه شده است. همچنین ارزش بازار آن از 22 میلیارد دلار در سال 2021 به کمتر از 4 میلیارد دلار در 2023 رسیده است.

lyft استارتاپی در بازار حمل‌ونقل آمریکا و کانادا است که خدماتی چون تاکسی اینترنتی، دوچرخه‌های اشتراکی و ارسال غذا ارائه می‌دهد. این کسب‌وکار در سال 2012 فعالیت خود را آغاز کرد. لوگان گرین و جان زیمر بنیان‌گذاران آن هستند که در حال حاضر قصد ترک جایگاه‌‌های خود در این شرکت را دارند. جایگزین آنها که یکی از کارکنان آمازون است، کسی نیست جز دیوید ریشر.

این همان حربه‌ای است که رقیب دیرینه لیفت یعنی اوبر انجام داد. یعنی با اخراج تراویس کلنیک که بنیانگذار اوبر بود و استخدام دارا خسروشاهی به جای، توانست چهره خود را در بازار بازسازی کند و دو سال بعد از اخراج کلنیک، ارزش بازار اوبر تا 112میلیارد دلار در بازار رشد کرد.

حالا دیوید ریشر قرار است سکان لیفت را در بازار به عهده بگیرد. کسی که برای تبدیل آمازون به یک بنگاه بزرگ تجارت الکترونیک در سطح جهان، کارهای زیادی انجام داد. البته گرین به‌طور کامل از شرکت کنار نمی‌رود و در سمت رئیس غیراجرایی لیفت، حضور خواهد داشت. زیمر نیز پس از ترک مدیریت، در جایگاه نایب رئیس به فعالیت خود در لیفت ادامه خواهد داد.

ریشر در بیانیه‌ای اعلام کرد زمانی‌ که برای اولین‌بار پیشنهاد مدیرعاملی لیفت به او داده شد، تصمیم گرفت که از هیچ تلاشی برای ایجاد تغییر در این شرکت دریغ نکند. در مورد او می‌توان گفت که به‌عنوان سی‌وهفتمین کارمندی که به آمازون پیوست، به قدری برای این کسب‌وکار مفید بود که جف بزوس پیش از ترک این شرکت از او به خاطر اقداماتش به‌صورت ویژه تشکر کرد.

ریشر در پاسخ به سوالاتی در مورد اینکه قرار است برای لیفت چه اقداماتی در پیش بگیرد، پاسخ‌های سربسته‌ای داده است. مثلا اشاره کرده که فعلا باید لیفت را بیشتر مطالعه کند. اما نکاتی را هم بیان کرده که بیشتر روی بازسازی چهره لیفت در ذهن مشتریان تمرکز دارد.

چرا بنیانگذاران لیفت از این کسب‌وکار می‌روند؟

27 مارس 2023 بود که لوگان گرین، مدیرعامل لیفت اعلام کرد که قصد دارد از سمت خود کناره‌گیری کند. گرین 17 آوریل سال جاری از سمت مدیرعاملی خود کناره‌گیری می‌کند و زیمر نیز در پایان ژوئن از سمت خود به‌عنوان رئیس شرکت استعفا خواهد داد.

گویا لیفت هنوز نتوانتسته خسارت‌های ناشی از بحران همه‌گیری کرونا را جبران کند. این درحالی است که اوبر، رقیب دیرینه این استارتاپ با شتاب درحال پیشروی در بازار است. طی سال گذشته میلادی، لیفت 13درصد از کارمندان خود را اخراج کرد و در حال از دست سهم بازار خود و واگذاری آن به رقیب دیرینه‌اش یعنی اوبر است.

بنابر آمار ارائه‌شده توسط شرکت تحقیقات بازار «YipitData»، اوبر اکنون 74 درصد از بازار حمل‌ونقل اشتراکی ایالات متحده را در اختیار دارد. این مقدار در سال 2020 حدود 62 درصد بود. این در حالی که سهم بازار Lyft از 38 درصد در همان دوره به 26 درصد کاهش یافته است. براساس گزارش‌ها سهام این شرکت از زمان عرضه عمومی در سال 2019 تقریباً 90درصد سقوط کرده است.

اواخر سال گذشته، Lyft اعلام کرد که 13درصد (700 نفر) از کارکنان خود را به عنوان بخشی از تلاش‌های عمده برای کاهش هزینه‌ها تعدیل می‌دهد و در نهایت چنین اقداماتی را صورت داد.

دلیل ورشکستگی Lyft چیست؟

لیفت که توانسته بود برای سال‌های متمادی خوش‌نامی برند تجاری خود را حفظ کند، سرانجام در سال 2017 نتوانست در رقابت با اوبر پیروز شود. اوبر تسلط بازار را به دست گرفت و لیفت روز به روز با بحران‌های بیشتری مواجه شد.

می‌توان گفت که یکی از دلایل شکست لیفت از اوبر، نداشتن منابع مالی اوبر بود. اوبر توانست از غول‌های فناوری همچون گوگل سرمایه جذب کند.

رفتار سلبریتی‌گونه تراویس کلنیک به عنوان مدیرعامل اوبر و به صدر اخبار رسانه‌ها راه‌یافتن و روی جلد مجله‌ها چاپ شدن هم از دیگر دلایل محبوبیت اوبر در مقابل لیفت به شمار می‌رود.

شاید رفتارهای کلنیک گاه خارج از عرف هم بود و حتی باعث اخراجش هم شد، اما دستاورد مهمش این بود که اوبر را بر سر زبان‌ها انداخت و آن را به گزینه‌ای جالب در ذهن مشتریان تبدیل کرد. در واقع لیفت در بخش پی‌آر یا روابط عمومی هم به اوبر باخت. نقشی که خود کلینک بر عهده گرفته بود و تا حدود زیادی هم خوب اجرایش می‌کرد تا اینکه از مدار اخلاق خارج شد.

حالا لیفت برای پشت سر گذاشتن مشکلات فعلی‌اش، مدیرعاملش را تغییر می‌دهد و این تصمیم درست یک‌ماه پس از آن اتخاذ شده که لیفت فاش کرد در سه‌ماهه پایانی سال گذشته متحمل ضرر 588 میلیون دلاری شده که نسبت به دوره مشابه در سال 2021 با افزایش دوبرابری مواجه شده است. چنین اتفاقی چشم‌انداز تیره‌ای را برای سال 2023 ترسیم کرده و رکود شدیدی را در لیفت به‌وجود آورده است. سهام این شرکت نیز با کاهش 90درصدی نسبت به سال 2021 به زیر 10دلار برای هر سهم رسیده است.

این درحالی است که اوبر به وضعیت دوران قبل از همه‌گیری کرونا بازگشته است. این استارتاپ طی این مدت بخش‌های مختلفی مانند تحویل غذا را به خدمات خود اضافه کرد. گزینه‌ای محبوب که مردم را در روزهای قرنطینه به حفظ این اپلیکیشن در تلفن‌های همراه خود وادار می‌کرد.

این شرکت در جدیدترین گزارش منتشرشده از درآمدش در ماه گذشته اعلام کرد که قوی‌ترین سه‌ماهه تاریخ خود را داشته است و از افزایش 49درصدی درآمدش نسبت به سال گذشته خبر می‌دهد.

دانیل آیوز، تحلیلگر حوزه بورس و اوراق بهادار در یادداشتی لیفت را در شش‌ماه گذشته به یک قطار شکسته تشبیه کرد. او گفت که مدیرعامل جدید کارهای زیادی در پیش دارد. ارزش بازار لیفت که تا پایان سال 2019 حدود 22 میلیارد دلار بود، اکنون به کمتر از سه و نیم میلیارد دلار رسیده است.

نیکلاس کولی، تحلیلگر شرکت تحقیقاتی «Third Bridge» نیز در یادداشتی نوشت که Lyft هنوز فرصت‌های زیادی برای به دست آوردن مجدد سهم بازار دارد. او بیان کرد: هنوز جا برای پیشرفت وجود دارد و تغییر مدیرعامل می‌تواند یک کاتالیزور مثبت برای این اتفاق باشد.

کارشناسانی که به روزهای روشن برای لیفت امیدوار هستند، تاکید می‌کنند که کسب‌وکارهایی چون لیفت صرفا ابزاری برای جابه‌جایی مسافر نیستند. بلکه آنها ایجادکننده فرهنگی نو کشورهایی چون آمریکا هستند. یعنی فرهنگ اعتمادکردن و فرهنگ با هم حرف زدن. همان اقدامی که لیفت انجام داد و سرویس‌های تک‌نفره خود را به سرویس‌هایی که چند مسافر می‌توانستند از یک اتومبیل استفاده کنند، تغییر داد.

حالا دیوید ریشر هم روی همین نکته تاکید کرده و می‌گوید ما هنوز هم می‌توانیم با مردم حرف بزنیم و در دل مشتریان خود جا باز کنیم. هر چند اذعان دارد که انباری از پول برای گرفتن سهم از بازار و رقابت با اوبر در اختیار ندارد اما بازسازی چهره برند از راه‌های دیگر را امتحان خواهند کرد.

مهم‌ترین اخبار و گزارش‌های مربوط به حوزه تکنولوژی و استارتاپ را ر صفحه اخبار استارتاپ تجارت‌نیوز دنبال کنید.