جواد راشدی 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
دلیل ثبت آمارهای افزایشی در صنعت گردشگری ایران چیست؟/ سفرها بیشتر شده یا هزینه خدمات؟
گزارش سالانه علی بابا نشان می‌دهد که صنعت گردشگری در ایران آمارهای روبه‌رشدی را ثبت کرده است. آیا چنین رشدی در سایه افزایش سفرها رخ داده است یا به دلیل افزایش خدمات گردشگری شاهد آمارهای افزایشی در حوزه سفر و گردشگری هستیم؟ همچنین این سوال مطرح است که آمارهای رشد در این حوزه را مسافران ایرانی خلق کرده‌اند یا زائران و گردشگرانی از کشورهای همسایه؟
به گزارش تجارت‌نیوز ، آماری که یکی از پلتفرم‌های صنعت گردشگری و فروش بلیط در گزارش عملکرد سال 1401 خود منتشر کرده است، نشان می‌دهد که افزایش قیمت‌ها نتوانسته مانع رشد این صنعت شود.
شرکت سفرهای علی بابا در گزارش سالانه خود که امروز منتشر شده، درصد رشد قیمت‌های خدمات گردشگری و فروش بلیط را بین 35 تا 62درصد اعلام کرده که از بین این خدمات، بیشترین افزایش قیمت برای هتل داخلی ثبت شده است. همچنین میزان رشد فروش محصولات مختلف این پلتفرم بین 5 تا 82درصد بوده که کمترین میزان فروش برای پرواز داخلی و بیشترین میزان فروش برای اتوبوس است.
آیا سفرها افزایش یافته است؟
اما مسئله‌ای که در این گزارش مبهم مانده و به آن پاسخ داده نشده، آمار تعداد سفرها در سال است. با آمارهای فعلی می‌توان از رشد در صنعت گردشگری حرف زد چون با توجه به افزایش قیمت خدمات گردشگری طبعا درصد فروش محصولات بیشتر می‌شود. همچنین سوالاتی از این دست مطرح می‌شود که با وجود تورم فعلی کشور که حتی سفره‌های مردم را کوچک کرده، توانایی مردم برای سفررفتن چقدر رشد کرده است؟
همچنین این سوالات را می‌توان مطرح کرد که از آمارهای منتشرشده چه میزان به گردشگران داخلی و چه میزان به گردشگران خارجی تعلق دارد؟ و چه میزان مسافر به شهرهای زیارتی مانند مشهد سفر کرده‌اند؟
براساس آخرین گزارش گردشگری ایران که از سوی مرکز ملی آمار ایران و در ارتباط با سال 1400 منتشر شده، از مجموع ۲۶میلیون و ۳۰۱هزار و ۶۷۰ خانوار ایرانی، ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار خانوار، معادل حدود ۳۰درصد خانوارها، حداقل یک سفر داشته‌اند؛ این یعنی حدود ۵۵میلیون ایرانی، معادل ۱۸میلیون و ۵۱۳هزار و ۴۴۹ خانوار، در سال ۱۴۰۰ به سفر نرفته‌اند.
بنابراین می‌توان این احتمال را مطرح کرد که آمارهای گزارش علی بابا مبنی بر ایجاد رشد در صنعت گردشگری، بیشتر حاصل افزایش قیمت‌هاست تا اینکه حاصل به سفررفتن مردم ایران باشد.
4 میلیون گردشگر خارجی در ایران و سهم بالای عراقی‌ها
آخرین گزارش سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) از آمار گردشگران ورودی به ایران در سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که تعداد گردشگران ورودی به ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی (دی ۱۴۰۰ تا دی ۱۴۰۱)، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۱۵درصد رشد کرده و به ۴.۱میلیون نفر رسیده است.
همچنین براساس گزارش اين سازمان، از بین گردشگران خارجی که طي سال 2021 وارد ايران شده‌اند، عراقی‌ها بیشترین آمار را داشتند. به عبارت ديگر 34درصد گردشگران خارجی ورودی به ايران در اين سال عراقی بوده‌اند.
مقصد عمده گردشگران عراقی از دیرباز شهر مشهد بوده اما طی چند سال اخیر، شهر شیراز به‌عنوان قطب پزشکی و شهرهای شمالی کشور به‌عنوان قطب سیاحتی ایران میزبان گردشگران این کشور همسایه بوده‌اند.
آیا غیرایرانی‌ها آمارهای گردشگری داخلی را ایجاد می‌کنند؟
طبق بررسی‌های میدانی حدودا نیمی از ظرفیت قطار‌های اهواز به تهران و اهواز به مشهد و بالعکس را در فصل تابستان گردشگران عراقی به خود اختصاص می‌دهند و بنا به گفته یک گردشگر ایرانی که اخیرا به شهر رامسر سفر کرده بود، 90درصد ظرفیت یک هتل را مسافران عرب‌زبان غیرایرانی رزرو کرده بودند.
سوال دیگری که مطرح می‌شود این است که گردشگران خارجی چقدر از پلتفرم‌های ایرانی برای خرید خدمات گردشگری استفاده می‌کنند و اینکه پلتفرم‌های ایرانی برای این گردشگران که سهم قابل توجهی در صنعت توریسم ایران ایفا می‌کنند، قابل استفاده است یا خیر؟
گنابادی نژاد، معاون هماهنگی و مدیریت امور زائران خراسان رضوی در این خصوص، آماری ارائه کرده و می‌گوید: بیشترین میزان ورود زائر به مشهد با وسیله نقلیه شخصی و با سهم ۶۱.۸درصدی و به تعداد ۱۷میلیون و ۸۰۰هزار نفر ثبت شده است و پس از آن ورود از طریق ناوگان حمل و نقل عمومی جاده‌ای با سه میلیون و ۴۴۰هزار نفر قرار دارد. همچنین بیش از 3میلیون و 80هزار نفر از طریق راه‌آهن و بیش از یک میلیون و ۵۱۵هزار زائر از طریق فرودگاه به مشهد سفر کرده‌اند.
استفاده از اقامتگاه زیر 30درصد
لازم به ذکر است در گزارشی که مرکز آمار برای سال 1400 منتشر کرده بود، 76درصد خانوارهای ایرانی در سفرهای داخلی در خانه بستگان و آشنايان، ۱۲درصد در ويلا و آپارتمان شخصی، ۶درصد در ویلا و آپارتمان اجاره‌ای، ۳درصد در اقامتگاه عمومی، ۱درصد در چادر و کمپ شخصی، ۱درصد در اقامتگاه سازمانی و ۲درصد در سایر اقامتگاه‌ها اقامت کرده‌اند.
بنابراین می‌توان این گزینه را مد نظر داشت که آمارهای افزایشی در حوزه گردشگری نه حاصل افزایش سفرهای مردمی در کشور است بله نتیجه چندین برابرشدن هزینه‌های خدمات گردشگری است. هزینه‌هایی که موجب شده تا اغلب مردم اتوبوس سوار بشوند و تنها عده اندکی از خدمات پرواز و هواپیمایی‌ها برای تردد استفاده کنند.
نظرات