«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
هوش مصنوعی به کمک منتقدان و مرمت‌گران آثار هنری می‌آید
موضوع اصالت‌سنجی و البته مرمت آثار هنری، هر دو از نکات مهم در دنیای هنر هستند که هوش مصنوعی تحول عظیمی در هر دو حوزه ایجاد کرده است.
امیرحسین جعفری/ به گزارش تجارت‌نیوز، همواره یکی از غدغده‌های مهم در حوزه آثار هنری، به خصوص درباره نقاشی‌های معروف، صحت‌سنجی این آثار و نگرانی بابت کپی کاری و سرقت بوده است. این چالش با توان علمی هنرمندان و منتقدان هنری حل شد و اکنون صحت‌سنجی آثار توسط انسان و بررسی نکات اساسی در تعیین اصالت اثر انجام می‌گیرد. حالا هوش مصنوعی نیز به میدان آمده است تا به کمک بشر، اصالت آثار هنری را تعیین کند و راه را بر کپی‌کاران و سارقان هنری ببندد.
هوش مصنوعی به جنگ سارقان می‌آید
تا پیش از گسترش هوش مصنوعی و کارکرد آن در هنر، همواره استادان و نیروی انسانی برای صحت‌سنجی آثار هنری و ارائه گواهی اصالت تلاش می‌کردند. این اقدام با روش‌های زمان‌بر، از جمله طیف‌سنجی فروسرخ، رنگ‌نگاری گازی و تحلیل تصویری و تفسیری اثر انجام می‌شد.
در مسیر این سبک از صحت‌سنجی، نگرانی‌هایی از جنس احتمال خطای انسانی نیز وجود داشت که باعث اختلاف میان هنرمندان در تأیید اصالت آثار می‌شد. آبراهام بردیوس در سال 1930 نشان داد که انسان در مواجهه با سرقت هنری چندان هم قدرتمند نیست و این فرد با عدم دقت در شناسایی اثر «شام در عمواس» تجربه‌ای سخت را در این زمینه ثابت کرد. در نتیجه هوش مصنوعی برای عبور از ضعف‌های بشر در اصالت سنجی آثار هنری وارد میدان شده است. چرا که همین ضعف انسانی، سال‌ها باعث گسترش سرقت هنری و تقلب و کپی شده بود.
هوش مصنوعی در اصالت آثار به چه کار می‌آید؟
نخستین تاثیر هوش مصنوعی در اصالت‌سنجی آثار، ذخیره زمان و جلوگیری از طولانی شدن روند کار است. هوش مصنوعی میتواند با تحلیل سریع داده‌های موجود در یک اثر و سنجش آن با داده‌های دخیره شده، فرایند صحت‌سنجی را سرعت ببخشید.
دومین اثر هوش مصنوعی در این حوزه اتفاق نظر عمومی نسبت به قدرت هوش مصنوعی است. تا زمانیکه نیروی انسانی در تعیین اصالت آثار دخیل بود؛ برخی منتقدان نظرات کارشناسات را به دلایل گوناگون قبول نداشتند اما حالا دیگر اختلاف نظری رخ نمی‌دهد. هوش مصنوعی میتواند اتفاق نظری را میان منتقدان هنری در صورت اعتمادسازی فنی به وجود آورد.
سومین عامل در این زمینه بانک اطلاعاتی گسترده هوش مصنوعی در تحلیل آثار هنری است. منتقد یا هنرمندی که قرار است اصالت اثری را تعیین کند؛ قاعدتاً تمامی آثار هنری را به چشم ندیده و فرصت بررسی همه آنها را نداشته است؛ اما هوش مصنوعی با در دست داشتن یک بانک اطلاعاتی عظیم، میتواند در قیاسی کلی و سریع، صحت آثار را با دقت بیشتری بررسی کند.
هوش مصنوعی چگونه صحت آثار را تعیین می‌کند؟
هوش مصنوعی در نگاهی کلی به هر اثر، اقدام به تجزیه و تحلیل رنگ، ضربه قلمو، قدمت بوم و مواد مصرف شده، نور، بافت و امضای هنرمند می‌کند.
از سوی دیگر، هوش مصنوعی میتواند در بازسازی برخی آثار تخریب شده هنری نیز نقش‌آفرینی کند. این فناوری، با درک دقیق از ساختار یک اثر نقاشی یا مجسمه، میتواند بازسازی بخش‌های از دست رفته آن را نیز انجام دهد. زمانیکه نقشه کلی نورپردازی اثر توسط حس‌گر‌های اطلاعاتی هوش مصنوعی شناسایی می‌شود؛ بازسازی بخش‌های از بین رفته چندان دشوار نخواهد بود. در نتیجه هوش مصنوعی میتواند به مرمت‌گران آثار هنری نیز کمک کند. بدون شک، این فناوری میتواند ابزار جدید و دقیقی را در اختیار آنها قرار دهد. تحول مرمت آثار در کنار تاریخ هنر، دو اتفاق پیش روی هوش مصنوعی در تحلیل آثر هنری است.
هوش مصنوعی چه آثاری را بررسی کرده است؟
تاکنون از این فناوری در بررسی برخی آثار هنری استفاده شده است. پژوهشگران دانشگاه راتگرز توانستند با توسعه یک سیستم خاص از هوش مصنوعی، رقابتی میان انسان و این ابزار را ایجاد کنند. هوش مصنوعی، در این رقابت با 80 درصد پاسخگویی صحیح، از نیروی انسانی پیشی گرفت.
نمونه دیگری که تعجب همگان را نسبت به رابطه هوش مصنوعی و آثار هنری برانگیخت؛ تجزیه و تحلیل تابلوی «مدونا دلا روزا» اثر رافائل بود. در بررسی این اثر با هوش مصنوعی مشخص شد که بخشی از آن توسط هنرمند دیگری طراحی شده است. پروفسور حسن اوگیل مدیر مرکز محاسبات بصری و سیستم‌های هوشمند در دانشگاه برادفورد، الگوریتمی با دقت 98 درصد در تشخیص آثار معتبر رافائل ایجاد کرد. او درباره این سیستم گفته است: «ما با استفاده از تجزیه و تحلیل ویژگی‌های عمیق در مورد تصاویر نقاشی‌های تأیید شده رافائل، کامپیوتر را آموزش دادیم که سبک او را تا حد بسیار دقیق تشخیص دهد، از ضربه‌های قلم مو گرفته تا پالت رنگ، سایه‌ها و هر جنبه‌ای از کار. کامپیوتر به مراتب عمیق‌تر می‌بیند. وقتی تصویری را به رایانه ارائه می‌کنید، با دقت 98 درصد، یک طبقه‌بندی باینری از رافائل معتبر یا غیر واقعی ارائه می‌دهد. حالا می‌توانیم با اطمینان زیاد بگوییم که آیا یک نقاشی از رافائل اصیل است یا نه. »
این تیم تحقیقاتی قبلاً از قدرت تشخیص چهره هوش مصنوعی برای نقاشی «دی برسی توندو»، نقاشی مرموزی که به «سیستین مدونا» اثر رافائل شباهت دارد، استفاده کرده بود. تجربه آنها نشان داد که هوش مصنوعی حتی میتواند سرقت هنری را از زمان خلق آن اثر شناسایی کند و هنرمند واقعی اثر را نیز زیر سؤال ببرد. تداوم این روند میتواند تصویر جدیدی از تاریخ هنر ارائه کند و باید منتظر کشف حقایقی جدید از تاریخ هنر بود.
نظرات