حامد اناری 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
نقش مدیر محصول در موفقیت استارتاپ ها / رسیدن به رویاها امکان‌پذیر است؟
رویدادی به میزبانی پروداکت رود، با محوریت تاکید بر نقش مدیر محصول در موفقیت استارتاپ ها برگزار شد.
به گزارش تجارت‌نیوز، صبح امروز رویداد مدیر محصول در موفقیت کسب و کارها، به میزبانی پروداکت رود در کارخانه نوآوری آزادی برگزار شد. در این رویداد با محوریت تاکید بر نقش مدیر محصول در ساختمان یک کسب و کار سخنرانی‌هایی ایراد شد و در پنلی با همین موضوع، اعضای آن به گفت‌وگو پرداختند.
ابتدا محمد گرویی معاون استراتژی و سرمایه‌گذاری کارخانه نوآوری هم‌آوا، درباره چالش‌ها و دلایلی سخن راند که موجب شکست استارتاپ ها می‌شوند. برگزاری چنین رویدادهایی بیشتر برای توسعه ارتباط است. از خلل چنین رویدادهایی بعضاً تجربیاتی به اشتراک گذاشته می‌شود که ممکن است تاثیر زیادی بر جوانان این حوزه بگذارد و مسیر افرادی را که قصد شروع یک کسب و کار را دارند، متحول سازد.
امروزه آموزش و توسعه اطلاعات در حوزه استارتاپ، از اهمیت بالایی برخوردار است. فرایندی که موجب تحریک و به تکاپو افتادن اکوسیستم استارتاپی ایران می‌شود. تحرک این اکوسیستم به پویایی صنعت و اقتصاد هر کشوری می‌انجامد. تلاش در این حوزه می‌تواند به موفقیت‌هایی در ابعاد جهانی منجر شود. خیال‌پردازی نقش مهمی در تولد یک استارتاپ دارد. اما رشد آن نیازمند توجه ویژه‌ای است. اینکه چطور یک استارتاپ شکست نخورد موضوعی بسیار مهم است.
۲۰ دلیل شکست خوردن استارتاپ ها:
۱- چرخش بدموقع:
چرخش یا Pivot به معنی تغییر مسیر استراتژی اصلی یک استارتاپ برای تطبیق با شرایط جدید بازار یا نیازهای مشتریان است. اگر این چرخش در زمان نامناسب یا بدون برنامه‌ریزی دقیق انجام شود، می‌تواند منجر به سردرگمی مشتریان، از دست دادن سرمایه‌گذاران و در نهایت شکست استارتاپ شود.
تشخیص زمان درست چرخش یک نیاز است. لحظات تصمیم‌گیری‌های سرنوشت‌ساز بسیار محدودند. هر تصمیم می‌تواند مانند یک قمار عمل کند. شاید به نتیجه برسد و شاید شکستی باشد که شما را زمین بزند. چیزی که تفاوت را با قمار ایجاد می‌کند شناخت و تجربه‌ای است که مدیر محصول می‌تواند از بازار و موقعیت مشتریان خود داشته باشد. چرخش اشتباه نوعی خودکشی است.
۲- فرسودگی کسب و کار:
کار زیاد و استرس مداوم می‌تواند منجر به فرسودگی کارآفرینان و کارکنان استارتاپ شود. این امر می‌تواند منجر به کاهش بهره‌وری، تصمیم‌گیری‌های ضعیف و در نهایت ترک کارِ کارکنان کلیدی شود.
راهکار اما چالاکی و چابکی یک کسب و کار است. اینکه یک استارتاپ بتواند منعطف باشد و مدام در حال سازگار کردن خود با محیط باشد می‌تواند نجات‌بخش آن از رکود باشد. کم‌تحرکی با ماهیت استارتاپ در تضاد است.
۳- استفاده نکردن از شبکه‌سازی:
ایجاد روابط با افراد دیگر در اکوسیستم استارتاپی می‌تواند برای یافتن فرصت‌های جدید، جذب سرمایه‌گذار و دریافت مشاوره ارزشمند بسیار مفید باشد. عدم استفاده از شبکه‌سازی می‌تواند یک استارتاپ را از منابع و حمایت‌های کلیدی محروم کند.
همان‌طور که گفته شد ارتباطات و شبکه‌سازی در این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است. انتقال تجربه تنها یکی از جوانب این موضوع است. استارتاپ های مختلف می‌توانند حتی در عین حال که رقیب یکدیگر شمرده می‌شوند با هم همکاری داشته و همزیستی کنند. نباید با ذهنیت سنتی به دیگر اشخاص و گروه‌ها یا استارتاپ ها نگاه کنیم.
می‌توان با داشتن شبکه‌های مختلف و حفظ کردن آنها امکانات وسیعی برای آینده استارتاپ خود داشته باشید.
۴- چالش‌های حقوقی و ضعف حقوقی کسب و کارهای نوپا:
استارتاپ ها با چالش‌های حقوقی متعددی از جمله قراردادها، مالکیت معنوی و مقررات مربوط به کار مواجه هستند. ناآگاهی از این قوانین یا نداشتن مشاوره حقوقی مناسب می‌تواند منجر به مشکلات جدی و حتی شکست شود.
داشتن بنیه و پایه حقوقی بسیار مهم است. بسیاری از استارتاپ ها در گذر زمان دچار بحران‌هایی شدند که اصلاً برای آنها آماده نبودند. این دست از چالش‌ها همیشه پیش می‌آید. بهترین راه این است که در کنار تعریف کردن مسئولیت‌های حقوقی یک استارتاپ همیشه مشاورینی در این حوزه داشته باشید تا بتوانید از این چالش‌ها به سلامت عبور کنید.
۵- نبود تامین مالی:
بسیاری از استارتاپ ها با کمبود نقدینگی مواجه هستند که می‌تواند منجر به تاخیر در پرداخت به کارکنان، ناتوانی در سرمایه‌گذاری در بازاریابی و در نهایت ورشکستگی شود. استارتاپ ها در اغلب موارد احیتاج به تزریق سرمایه و ارائه به سرمایه‌گذار را در خود احساس می‌کند.
پروسه کسب این مهارت و تخصص نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. اینکه چگونه می‌توان دست بر نقطه‌ای گذاشت و ایده‌ای را معرفی کرد که نظر سرمایه‌گذاران را جلب کند. هرچند سرمایه‌گذاری نیز بحث تخصصی خود را می‌طلبد. حضور سرمایه‌گذاران و استارتاپ ها در اکوسیستم در کنار یکدیگر رشد را رقم خواهد زد.
۶- حضور نیافتن تیم در کنار هم، کسب و کار نامتمرکز:
یک تیم قوی و متحد برای موفقیت هر استارتاپی ضروری است. اگر اعضای تیم در کنار هم کنار هم نباشند، روند ایده تا اجرا دچار چالش‌هایی می‌شود. بسیاری از ایده‌ها حاصل گفت‌وگوها و برخوردهایی است که میان افراد شکل می‌گیرد. حال تشکیل این فضا آن هم با فاصله‌ای مادی می‌تواند با مشکلاتی روبه‌رو باشد.
۷- از دست رفتن اشتیاق کسب و کارها:
راه‌اندازی یک استارتاپ می‌تواند چالش‌برانگیز و طاقت‌فرسا باشد. اگر کارآفرینان اشتیاق خود را از دست بدهند، بعید است بتوانند انگیزه لازم برای غلبه بر موانع و رسیدن به اهداف خود را داشته باشند.
۸- Pivot یا چرخش نکردن یک استارتاپ:
بازارها دائماً در حال تغییر هستند و استارتاپ ها برای زنده ماندن باید با این تغییرات سازگار شوند. اگر یک استارتاپ از چرخش و تطبیق با شرایط جدید خودداری کند، ممکن است به وسیله رقبای خود که انعطاف‌پذیرتر هستند، از دور خارج شود.
شناخت بازار به این مسئله کمک می‌کند که بتوان تصمیمات حیاتی را در لحظات مناسب اتخاذ کرد. چرخیدن از یک مسیر برای اغلب استارتاپ ها پیش می‌آید. انتخاب درست در ادامه حیات یک استارتاپ تاثیرگذار و ضروری است.
۹- ناهماهنگی تیم و بی‌تعادلی اعضا در تیم:
تیم‌های استارتاپی باید از افراد با مهارت‌ها و تجربیات مختلف تشکیل شده باشند. اگر بین اعضای تیم تعادل وجود نداشته باشد یا نتوانند به طور موثر با یکدیگر همکاری کنند، می تواند منجر به درگیری و ناکارآمدی شود.
تیم یک استارتاپ باید یکدست باشد. آنها باید بتوانند همکاری و همفکری کنند. نباید وزنه‌ای در یک تیم سنگینی کند. هماهنگی و تناسب از اصول انتخاب اعضاست.
۱۰- نداشتن تمرکز در یک استارتاپ:
یک استارتاپ موفق باید روی یک مشکل یا نیاز خاص در بازار تمرکز کند. اگر یک استارتاپ سعی کند کارهایی انجام دهد، ممکن است منابع خود را بیش از حد گسترش دهد و در نهایت در هیچ زمینه‌ای به طور کامل موفق نشود.
داشتن تمرکز و هدف‌گیری مناسب در موفقیت یک استارتاپ بسیار مهم است. اینجاست که می‌توان عیار استارتاپ ها را سنجید.
۱۱- عرضه محصول در زمان نادرست:
زمان‌بندی نقش کلیدی در موفقیت هر محصول جدیدی دارد. اگر یک استارتاپ محصول خود را خیلی زود یا خیلی دیر به بازار عرضه کند، ممکن است با شکست مواجه شود. باز هم تاکید بر شناخت بازار است. هرچه این شناخت عمق بیشتری داشته باشد، تصمیمات شما غنای بیشتری پیدا خواهند کرد.
۱۲- بازاریابی ضعیف:
حتی اگر یک استارتاپ محصول یا خدمتی عالی داشته باشد، باز هم برای موفقیت به بازاریابی موثر نیاز دارد. اگر یک استارتاپ نتواند به طور موثر به مشتریان بالقوه خود برسد و آنها را متقاعد کند که به محصول یا خدمات آنها نیاز دارند، بعید است موفق شود.
۱۳- نادیده گرفتن بازار هدف:
مهم است که قبل از راه‌اندازی هر کسب و کاری، بازار هدف خود را به طور کامل درک کنید. اگر یک استارتاپ نیازها و خواسته‌های مشتریان خود را نادیده بگیرد، بعید است بتواند محصول یا خدماتی را ارائه دهد که تقاضای آن وجود داشته باشد.
۱۴- نداشتن مدل عملی کسب و کار:
یک مدل عملی کسب و کار به وضوح مشخص می‌کند که یک استارتاپ چگونه درآمد کسب خواهد کرد. اگر یک استارتاپ مدل عملی قابل قبولی نداشته باشد، جذب سرمایه‌گذار و متقاعد کردن مشتریان به پرداخت هزینه برای محصول یا خدمات آن دشوار خواهد بود.
۱۵- محصول ضعیف:
مهم‌ترین عامل در موفقیت هر استارتاپی، داشتن محصول یا خدمتی است که به نیازها و خواسته‌های مشتریان پاسخ دهد. اگر یک استارتاپ محصولی بی‌کیفیت یا محصولی که تقاضای آن وجود ندارد ارائه دهد، بعید است که موفق شود.
۱۶- دانش ناکافی در مورد قیمت‌گذاری:
قیمت‌گذاری صحیح یک محصول یا خدمات می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. اگر یک استارتاپ قیمت محصول خود را خیلی بالا تعیین کند، ممکن است مشتریان را از دست بدهد. اگر قیمت‌گذاری خیلی پایین باشد، ممکن است استارتاپ نتواند سود کافی برای کسب و کار خود کسب کند.
۱۷- رقابت‌پذیر نبودن:
بسیاری از استارتاپ ها با رقابت شدیدی از سوی سایر شرکت‌ها در بازار خود مواجه هستند. اگر یک استارتاپ نتواند خود را از رقبا متمایز کند، ممکن است مشتریان را از دست بدهد و در نهایت شکست بخورد.
۱۸- نداشتن تیم درست:
افراد مناسب می‌توانند تفاوت بزرگی در موفقیت یک استارتاپ ایجاد کنند. اگر یک استارتاپ تیمی با مهارت‌ها و تجربیات مناسب نداشته باشد، بعید است بتواند به اهداف خود برسد.
۱۹- تمام شدن بودجه:
بسیاری از استارتاپ‌ها با کمبود نقدینگی مواجه هستند که می‌تواند به تاخیر در پرداخت به کارکنان، ناتوانی در سرمایه‌گذاری در بازاریابی و در نهایت ورشکستگی بینجامد.
۲۰- نشناختن بازار:
درک عمیق از بازار هدف برای موفقیت هر استارتاپی ضروری است. اگر یک استارتاپ ترجیحات، نیازها و خواسته‌های مشتریان خود را درک نکند، بعید است بتواند محصول یا خدماتی را ارائه دهد که تقاضای آن وجود داشته باشد.
علاوه بر این 20 دلیل، عوامل دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند منجر به شکست استارتاپ شود، مانند بلایای طبیعی، تغییرات ناگهانی در اقتصاد یا قوانین جدید دولتی.
موفقیت یک استارتاپ به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله داشتن ایده خوب، تیمی قوی، اجرای موثر و کمیاب. با این حال، با آگاهی از خطرات و چالش‌های رایج، کارآفرینان می‌توانند شانس خود را برای موفقیت افزایش دهند.
در ادامه مهدی مرادیان، مدیرعامل جیبی‌مو، به چالش‌های مربوط به عوامل و منابع انسانی پرداخت.
نقش مدیر محصول در موفقیت استارتاپ ها
در ادامه شراره عزت‌نژاد، بنیان‌گذار پروداکت رود، روی صحنه آمد و خلاصه‌ای از عملکرد و داستان شکل‌گیری مجموعه مذکور را برای حضار بازگو کرد. رویدادی که به میزبانی پروداکت رود برگزار می‌شد بر نقش مدیر محصول در ساختمان استارتاپ ها تاکید داشت.
گذشته نقش مدیر محصول در موفقیت یک استارتاپ، مزیت برگزاری چنین رویدادهایی شبکه‌سازی و همان‌طور که ذکر شد شبکه‌سازی است. از خلل آشنایی‌ها و شکل‌گیری این دست از روابط افراد می‌توانند به تجربه‌های یکدیگر دسترسی داشته باشند و آنها را در اختیار یکدیگر بگذارند.
ضرورت برگزاری این رویدادها به هم نزدیک کردن اجزا و اعضا و افراد حاضر در اکوسیستم استارتاپی ایران است. تخریب شکل جزیره‌گونه مهم‌ترین وظیفه‌ای است که همه بدان آگاه هستند. انزوای افراد و گروه‌ها عامل مخربی در اکوسیستم محسوب می‌شود. در سال‌های گذشته، با تلاش و تحرک فعالان این حوزه، جنبش در اکوسیستم ایجاد شده و این تلاش مضاعف، نوید آینده‌ای روشن در اقتصاد ایران خواهد داد.
رسیدن به رویاها امکان‌پذیر است؟
در ادامه اعضای پنل روی صحنه آمدند و تجربیات خود را در مورد اهمیت نقش مدیر محصول به حضار انتقال دادند.
محمدصالح هجینی بیزنس منیجر علی‌بابا، آرش برجی‌خانی شریک تجاری پیشتاز طب و صادق داوودوندی CPO سایت شب روی صحنه آمدند و به گفت‌وگو پرداختند. تاکید این افراد بر نکاتی بود که اشاره به آنها در این گزارش مقدور نخواهد بود. هر کدام از این افراد حاوی تجریبات ارزشمندی بودند که می‌تواند مسیر هر استارتاپی را متحول کند.
در میان صحبت‌ها اما نکته‌ای جالب توجه بیان شد. نکته‌ای که برای فهم آن نیاز به تخصص ندارید. هر استارتاپ می‌تواند موفقیت خود را در ابعاد جهانی ترسیم کند. این ذهن شماست که تخیل و رویاپردازی راجع به چنین چیزی را ممکن نمی‌داند. در حالی که کسی شما را برای رویاپردازی محدود نمی‌کند. رویاهای شما می‌تواند تبدیل به واقعیت شود. در این راه با موانع متعدد و پرشماری مواجه خواهید شد و احتمال شکست شما بسیار بالاست اما صد درصد نیست. رسیدن به رویاها امکان‌پذیر است. مهم است که شما یاد بگیرید. از تجربیات افراد استفاده کنید و بازار و مخاطب خود را بهتر و بهتر بشناسید. از شکست خوردن نترسید و دست از تلاش کردن برندارید.
در این میان نیز از کتابی با عنوان «دستنامه مدیر محصول هوش مصنوعی» به ترجمه شراره عزت‌نژاد و دکتر ایمان رئیسی وانانی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی رونمایی شد.
اختتامیه این رویداد با سخنرانی امیر رهبری و اعلام برنامه‌های آینده ادامه یافت و در نهایت با جشن تولد یک‌سالگی پروداکت رود، این رویداد به کار خود پایان داد.
اخبار حوزه استارتاپ و فناوری اطلاعات را در صفحه استارتاپ تجارت‌نیوز بخوانید.
نظرات