چینی‌ها چگونه بنادر یونان را فتح کردند؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، از سال 2016، شرکت کشتیرانی چینی کاسکو (Cosco) سهامدار عمده در بندر پیرائوس بوده است. این بدان معناست که یک قدرت خارجی یکی از اصلی‌ترین بنادر یونان را کنترل می‌کند. در حال حاضر در آلمان نیز، بحث بر سر خرید بخش عمده سهام یک پایانه کانتینری در بندر هامبورگ توسط شرکت دولتی کشتیرانی چینی کاسکو در جریان است.

اما به نظر می‌رسد یونان چنین نگرانی‌هایی ندارد. از سال 2011، تحت فشار بحران بدهی و ترویکا (کمیسیون اروپا، بانک مرکزی اروپا و صندوق بین‌المللی پول)، دولت یونان تقریباً تمام بنادر و فرودگاه‌های مهم کشور را به شرکت‌های خارجی فروخته است. آتن در سال 2016 قراردادی را با کاسکو امضا کرد که به این شرکت چینی اجازه داد تا دو سوم سهام بندر پیرائوس را از آن خود کند.

آنطور که پیداست، تاکنون دولت یونان از عملکرد کاسکو در بندر اصلی یونان راضی بوده نخست وزیر یونان، میتسوتاکیس در فوریه 2021 در اولین نشست سران چین با 17 کشور اروپای مرکزی و شرقی گفت: سرمایه‌گذاری چین در پیرائوس برای هر دو کشور مفید است. رئیس جمهور چین، شی‌جین‌پینگ، سرمایه‌گذاری کاسکو در پیرائوس را یک «پروژه نمونه» توصیف کرد. شی، که شخصا این بندر را در سال 2019 بازرسی کرد، آن را مرکزی مهم برای ارتباط سریع زمینی-دریایی چین با اروپا و ارتباط بین آسیا و اروپا می‌داند.

چینی‌ها در واقع بندر پیرائوس را مدرن‌سازی کرده‌اند. این بندر در حال حاضر بزرگترین بندر در شرق مدیترانه و هفتمین بندر بزرگ در اروپا است. مشاغل در این بندر امنیت دارند و شرایط کاری آن مانند هر جای دیگر در یونان است. کاسکو در چارچوب قوانین کار یونان عمل می‌کند و حداقل از نظر تئوری، مشمول بازرسی‌های مقامات مربوطه می‌شود. هرچند این بازرسی‌ها به ندرت انجام می‌شود.

از زمانی که کاسکو، پیرائوس را خرید، کشتی‌های این شرکت دولتی چینی کالاهای بیشتری را به بندر آورده‌اند و اکنون به یکی از مهم‌ترین قطب‌های حمل‌ونقل در دریای مدیترانه تبدیل شده است. اما این مشکلی برای سایر بنادر یونان به وجود نمی‌آورد، زیرا آنها با پیرائوس رقابت نمی‌کنند. با این حال، بر دیگر مراکز حمل‌و‌نقل در جنوب شرقی مدیترانه تأثیر منفی داشته است. اهمیت این مراکز کمترشده و درآمد خود را از دست داده‌اند.

چشم‌اندازی برای آینده بنادر یونان وجود دارد؟

پس آیا سرمایه‌گذاری چینی‌ها در پیرائوس یک داستان موفقیت‌آمیز است؟ کاستاس کلومودیس، استاد مطالعات دریانوردی در دانشگاه پیرائوس، می‌گوید: فقط در صورتی می‌توان چنین حرفی زد که هیچ چشم‌اندازی برای آینده یا هیچ پولی برای مدیریت بندر ملی خود نداشته باشید. او در مصاحبه با دویچه‌وله توضیح داد که مدل مشارکت بخش خصوصی در بنادری که در سایر نقاط اروپا دیده می‌شود، هیچ شباهتی با یونان ندارد. او گفت که اکثر کشورهای اتحادیه اروپا یک اسکله را برای چند سال به یک شرکت خصوصی واگذار می‌کنند و چندین شرکت رقیب اغلب یک پایانه کانتینری را با هم شریک می‌شوند. اما در یونان وضعیت کاملاً متفاوت است.

اکثر سهام پیرائوس به کاسکو فروخته شده است. این سهام ابتدا 51 درصد بود که بعداً به 67 درصد افزایش یافت. بنابراین، کاسکو می‌تواند در مورد آینده این بندر تصمیم بگیرد و تمام اسکله‌ها و پایانه‌ها را کنترل می‌کند. کلومودیس می‌گوید: فروش این چنینی بندر پیرائوس به کاسکو یک اشتباه غم‌انگیز بود زیرا برخلاف هامبورگ، پیرائوس اکنون مستقیماً به یک کشور ثالث یعنی چین وابسته است.

بندر کلیدی الکساندروپلیس در شمال یونان نیز در شرف خصوصی‌سازی است. این بار ایالات متحده قصد خرید این بندر را دارد. بندری که در حال حاضر یک نقطه اصلی برای حمل‌و‌نقل محموله‌های تسلیحات آمریکایی است. کلومودیس به شدت این خصوصی‌سازی‌ها را نقد می‌کند. این خصوصی‌سازی‌ها به این معنا هستند که زیرساخت‌های اساسی با اهمیت ژئواستراتژیک قابل‌توجهی برای اتحادیه اروپا، به دست کشورهای ثالث می‌افتد.

بروکسل باید پادرمیانی کند

به گفته این استاد دانشگاه، به قوانین روشنی در این باره نیاز است. برای جلوگیری از به خطر افتادن امنیت ملی و اتحادیه اروپا، باید شرایط خاصی در قراردادهای واگذاری این امتیازها گنجانده شود. او می‌گوید که دستورالعمل‌ها برای زیرساخت‌های دارای اهمیت ژئواستراتژیک باید در سراسر اتحادیه اروپا یکسان باشد. دستورالعمل‌های مشابه باید در مورد بنادر روتردام، هامبورگ و پیرائوس نیز اعمال شود.

کلومودیس می گوید: ما به یک سیاست مشترک اروپایی نیاز داریم. کمیسیون باید مشکلی را که در حال حاضر در آلمان مورد بحث قرار می‌گیرد، به عنوان فرصتی برای ایجاد دستورالعمل‌های مشترک برای حفاظت از منافع اروپا در قبال کشورهای ثالث تلقی کند.

خصوصی‌سازی اجباری بنادر یونان

در آغاز این قرن، اروپا تنها یک راه حل جادویی برای حل مشکلات اقتصادی داشت: خصوصی‌سازی زیرساخت‌ها. همه چیز برای فروش آماده بود: بنادر، فرودگاه‌ها، منابع آب و انرژی. این موضوع در یونان که تشنه سرمایه‌گذاری بود نیز صدق می‌کرد. چینی‌ها اولین کسانی بودند که به بنادر پیرائوس و تسالونیکی علاقه نشان دادند. با این حال، در آن زمان، نیروی کار با موفقیت در برابر تصاحب آنها مقاومت کرد. تا سال 2009 که دولت محافظه‌کار کارامانلیس توانست بخشی از پایانه کانتینری در بندر پیرائوس را به کاسکو اجاره دهد.

پس از آن و در سال 2010، بحران بدهی دولتی یونان رخ داد. یکی از شروط نجات اقتصاد یونان که توسط ترویکا تعیین شده بود، فروش اموال عمومی بود. اینگونه بود که کاسکو اکثریت سهام بندر پیرائوس را به دست آورد. چینی ها تنها کسانی بودند که در آن زمان مایل به سرمایه‌گذاری بودند.

فشار برای خصوصی‌سازی همه چیز، منجر به تصرف 14 فرودگاه یونان از جمله تسالونیکی توسط شرکت حمل‌ونقل آلمانی فراپورت شد. فراپورت اکنون می‌تواند تصمیم بگیرد که کدام فرودگاه باید از سرمایه‌گذاری سود ببرد و کدام نه: دولت یونان دیگر هیچ اختیاری در این مورد ندارد. با این حال، برخلاف سرمایه‌گذاران چینی یا آمریکایی، فراپورت یک شرکت مربوط به اتحادیه اروپا است، به این معنی که تهدید ژئوپلیتیکی در این بلوک ایجاد نمی‌کند.