ورشکستگی بانک سیلیکون ولی برای سیستم مالی جهانی به چه معناست؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، بانک سیلیکون ولی (SVB) به عنوان ، شانزدهمین وام دهنده بزرگ در آمریکا، با حدود 200 میلیارد دلار دارایی، ابتدا به تدریج و سپس به طور ناگهانی سقوط کرد. وضعیت مالی این بانک طی چند سال رو به وخامت رفت. اما تنها دو روز پس از اینکه این بانک مستقر در سانفرانسیسکو اعلام کرد که برای پر کردن حفره موجود در ترازنامه خود برنامه دارد 2.5 میلیارد دلار جمع‌آوری کند، شرکت بیمه سپرده فدرال که سپرده‌های بانکی آمریکا را تنظیم می‌کند اعلام کرد که SVB در انجام این کار شکست خورده است.

به نقل از اکونومیست ، پس از افشای مساله افزایش سرمایه، قیمت سهام بانک سیلیکون ولی 60 درصد کاهش یافت. گرگ بکر، مدیر عامل آن، از مشتریان خواست که از آنها حمایت کنند همانطور که آنها از مشتریان خود حمایت کرده‌اند. برخی از سرمایه‌گذاران خطرپذیر که متقاعد نشده بودند به شرکت‌های پرتفوی گفتند که از این مخمصه فرار کنند. بیل آکمن، مدیر یک صندوق تامینی، پیشنهاد کرد که دولت باید این بانک را نجات دهد.

تا صبح 10 مارس، سهام SVB در معاملات پیش از بازار، قبل از اعلام توقف، 70 درصد دیگر کاهش یافت. شبکه تلویزیونی cnbc گزارش داد که تلاش‌های SVB برای افزایش سرمایه شکست خورده است و صاحبان این بانک به دنبال فروش آن به یک موسسه بزرگتر هستند. سپس اعلامیه‌ای از سوی نهادهای نظارتی منتشر شد.

این سلسله اتفاقات دو سوال مهم را مطح می‌کند. ابتدا اینکه چگونه بانک سیلیکون ولی به این وضعیت رسید. دوم اینکه آیا مشکلات آن صرفاً یک استثنا است، یا منادی عذاب برای مؤسسات مالی بزرگ؟

برای پاسخ به سوال اول SVB یک بانک مخصوص استارتاپ‌هاست. این بانک قبل از اینکه وام‌دهندگان بزرگتر اقدام کنند برای استارتاپ‌ها حساب باز کرد. همچنین به آنها وام‌هایی اعطا کرد که بانک‌های دیگر تمایلی به اعطای آن نداشتند زیرا تعداد کمی از استارتاپ‌ها دارایی‌هایی لازم را برای وثیقه گذاشتن دارند. همانطور که «دره سیلیکون» طی پنج سال گذشته رونق گرفت، بانک سیلیکون ولی نیز رشد کرد. مشتریان آن، پول نقد دریافت می‌کردند و بیشتر از اینکه به وام گرفتن نیاز داشته باشند به جایی برای ذخیره پول‌هایشان نیاز داشتند.

به این ترتیب سپرده‌های SVB بیش از چهار برابر افزایش پیدا کرد و از 44 میلیارد دلار در پایان سال 2017 به 189 میلیارد دلار در پایان سال 2021 رسید. در حالی که مجموع وام اعطایی آن از 23 میلیارد دلار به تنها 66 میلیارد دلار افزایش یافت.

از آنجایی که بانک‌ها از مابه‌التفاوت بین نرخ سودی که برای سپرده‌ها به مشتریان می‌پردازند که اغلب صفر است، و نرخی که توسط وام‌گیرندگان پرداخت می‌شود، کسب درآمد می‌کنند، داشتن پایه سپرده بیشتر، از مجموع وام اعطایی به مراتب مشکل سازتر است. SVB دارایی‌های بهره‌دار بیشتری نیاز داشت. تا پایان سال 2021، این بانک 128 میلیارد دلار، عمدتاً در اوراق وام مسکن و خزانه‌داری، سرمایه‌گذاری کرده بود.

سپس سیاست‌های مالی جهان تغییر کرد. با تثبیت تورم، نرخ بهره بانک‌ها افزایش یافت. این مساله باعث از بین رفتن سود سرمایه‌گذاری خطرپذیر و کاهش شدید قیمت اوراق قرضه شد و SVB را به طور خاص تحت تاثیر قرار داد. زمانی که نرخ بهره پایین بود و مشتریان این بانک پول نقد زیادی دریافت می‌کردند، سپرده‌های آن متورم شده بود.

از آنجایی که SVB در این مدت سرمایه‌گذاری کرده بود، اوراق قرضه را در اوج قیمت خریداری کرد. با پایان یافتن جذب سرمایه خطرپذیر، مشتریان SVB سپرده‌های خود را خارج کردند. این سپرده‌ها از 189 میلیارد دلار در پایان سال 2021 به 173 میلیارد دلار در پایان سال 2022 کاهش یافتند.

بانک سیلیکون ولی مجبور شد کل سبد اوراق قرضه نقدی خود را با قیمت های پایین‌تر از آنچه که پرداخت می‌کرد بفروشد. زیان‌هایی که در این فروش‌ها متحمل شد، حدود 1.8 میلیارد دلار بود و حفره‌ای را ایجاد کرد که تلاش کرده بود با افزایش سرمایه آن را برطرف کند. در نهایت این بانک حدود 91 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری داشت که با قیمت اواخر سال میلادی گذشته قیمت‌گذاری شد.

آیا مشکلات بانک سیلیکون ولی صرفا یک استثنا بود؟

به نظر می‌رسد این بانک به طور منحصر به فردی در برابر رکود آسیب‌پذیر بوده است. بیمه فدرال که در دهه 1930 ایجاد شد، سپرده‌های تا سقف 250 هزار دلار را پوشش می‌دهد. این از تمام پول نقدی که اکثر افراد در یک حساب بانکی ذخیره می‌کنند محافظت می‌کند. اما به نظر نمی‌رسد وجوه سپرده شرکت‌ها را پوشش دهد. حدود 93 درصد از سپرده‌های بانک سیلیکون ولی بیمه نشده بودند.

با این حال، تقریباً همه بانک‌ها در پرتفوی اوراق قرضه خود با زیان‌های محقق نشده مواجه هستند. اگر SVB بانکی است که به احتمال زیاد در موقعیتی قرار گرفته است که باید اوراق قرضه را در اوج قیمت خود ذخیره کند، احتمالاً تنها بانکی نیست که با افزایش قیمت‌ها دست و پنجه نرم می‌کند.

جنت یلن، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده می‌گوید با توجه به رویدادهای دره سیلیکون، چندین بانک را زیر نظر دارد. اما در حال حاضر سود دریافتی از بازپرداخت وام‌ها، دارایی اکثر مؤسسات دیگر را تشکیل می‌دهند. و با افزایش نرخ‌های بهره، درآمد آنها نیز افزایش پیدا می‌کند.

رو خانا، نماینده کنگره از ناحیه هفدهم کالیفرنیا، که بخشی از دره سیلیکون را شامل می‌شود، خاطرنشان می‌کند:«SVB رگ حیاتی اکوسیستم فناوری است و آنها نمی‌توانند اجازه دهند بانک ورشکست شود. خواه این به این معنی باشد که بانک باید توسط شرکت دیگری خریداری شود یا از وزارت‌خزانه داری کمک بگیرید یا حتی بیانیه‌ای از سمت بانک منتشر شود تا سپرده‌گذاران احساس امنیت کنند».

لری سامرز، وزیر سابق خزانه‌داری، گفته است که تا زمانی که دولت وارد عمل شود، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد و احتمال اینکه SVB به سایر بخش‌های سیستم مالی آسیب برساند کم است.