مهاجرت برای اقتصاد تهدید است یا فرصت؟/ مدیریت مهاجرت از دید بانک جهانی

به گزارش تجارت‌نیوز، مهاجرت یک چالش توسعه‌ای است. حدود 184 میلیون نفر (2.3 درصد از جمعیت جهان) خارج از کشور ملیت خود زندگی می‌کنند و تقریباً نیمی از آن‌ها در کشورهای با درآمد کم و متوسط هستند. گزارش توسعه جهانی 2023 بانک جهانی، چارچوبی یکپارچه برای به حداکثر رساندن تأثیرات توسعه‌ای جابجایی‌های فرامرزی بر کشورهای مقصد و مبدأ و خود مهاجران و پناهندگان پیشنهاد می‌کند. چارچوبی که ارائه می‌دهد، برگرفته از اقتصاد کار و حقوق بین‌الملل، بر ماتریس «تطابق و انگیزه» استوار است که بر دو عامل تمرکز دارد. اینکه مهارت‌ها و ویژگی‌های مهاجران چقدر با نیازهای کشورهای مقصد مطابقت دارد و چه انگیزه‌هایی زیربنای تحرکات آن‌ها است. این رویکرد سیاست‌گذاران را قادر می‌سازد تا بین انواع مختلف جنبش‌ها تمایز قائل شوند و برای هر کدام سیاست‌های مهاجرت طراحی کنند. همکاری بین‌المللی برای مدیریت مؤثر مهاجرت بسیار مهم خواهد بود.

تمرکز بر افرادی که خارج از کشور ملیت خود زندگی می‌کنند

تفاوت اصلی بین یک مهاجر و یک غیرمهاجر، داشتن یا نداشتن تابعیت کشور مقصد و حقوق مرتبط با آن است. هنگامی که یک مهاجر تابعیت خود را دریافت می‌کند، دیگر مهاجر نیست: آن‌ها با چالش‌ها و فرصت‌های مشابه با سایر شهروندان روبرو هستند؛ البته در برخی موارد با مشکلات اضافی که اقلیت‌های ملی با آن مواجه می‌شوند.

شناخت پیچیدگی و ضرورت حرکت‌های فرامرزی مهم است. حدود 2.3 درصد از جمعیت جهان (184 میلیون نفر، از جمله 37 میلیون پناهنده) خارج از کشور تابعیت خود زندگی می‌کنند. حدود 43 درصد در کشورهای با درآمد کم و متوسط زندگی می‌کنند. بسیاری از کشورها، در تمام سطوح درآمدی، همزمان مبدأ و مقصد مهاجران هستند. به دلیل واگرایی‌های جمعیتی و تغییرات آب و هوایی، مهاجرت طی دهه‌های آینده برای کشورها در تمام سطوح درآمدی به طور فزاینده‌ای ضروری خواهد شد.

برای شناسایی سیاست‌های مناسب، باید بین انواع مختلف جنبش‌ها تمایز قائل شد. اینکه چگونه مهارت‌ها و ویژگی‌های مهاجران با نیازهای کشورهای مقصد مطابقت دارد تا حد زیادی تأثیرات اقتصادی جابجایی آن‌ها را تعیین می‌کند. انگیزه‌های نهضت‌ها، تعهدات کشورهای مقصد را تحت قوانین بین‌المللی تعیین می‌کنند.

زمانی که افراد مهارت‌ها و ویژگی‌هایی را ارائه می‌کنند که به شدت با نیازهای جامعه مقصدشان مطابقت دارد، باید سود خالص را به حداکثر رساند. حمایت بین‌المللی از پناهندگان باید به گونه‌ای ارائه شود که از نظر مالی و اجتماعی قابل‌تداوم باشد. باید با رعایت حقوق انسانی و کرامت مهاجران، نیاز به حرکات ناشی از مصیبت و ناچاری را کاهش داد و نقش کلیدی توسعه را در این تلاش به رسمیت شناخت.

مدیریت استراتژیک مهاجرت

مهاجرت باید هم در کشورهای مبدأ و هم در کشورهای مقصد به صورت استراتژیک مدیریت شود. دولت‌ها در کشورهای مبدأ باید مهاجرت نیروی کار را بخشی آشکار از استراتژی توسعه خود قرار دهند، در حالی که در کشورهای مقصد دولت‌ها باید از تطابق نیرو و مهارت برای رفع نیازهای نیروی کار خود استفاده کنند.

مدیریت حرکات برون‌مرزی باید متفاوت باشد. بهتر است برای تقویت تطابق مهارت‌ها و ویژگی‌های مهاجران با نیازهای اقتصاد مقصد از همکاری دوجانبه استفاده شود. واکنش‌های منطقه‌ای و جهانی برای رسیدگی به جنبش‌های پناهندگان سازمان‌دهی شود تا احساس نیاز مهاجران به جنبش‌های بی‌سامان کاهش پیدا کند. توسعه ابزارهای تأمین مالی جدید نیز مهم است. همچنین یکی از دلایل احتمالی اعتراضات، شنیده نشدن صداهایی است که در حال حاضر در بسیاری از مناظرات تعیین سیاست ارائه نمی‌شوند.