اختلاف نظر در اروپا در مورد انرژی هسته ای/ آینده چه می‌شود؟

به گزارش تجارت‌نیوز، کشورهای اروپایی همچنان در رویکرد خود به انرژی هسته ای اختلاف نظر دارند. در عین حال برخی رهبران جهان در ماه مارس در بروکسل برای اولین نشست سران انرژی هسته ای گرد هم آمدند. بیش از 30 کشور در این رویداد در کنار ساختمان نمادین اتمیوم حضور داشتند. شرکت‌کنندگان همگی موضع مثبتی نسبت به این منبع انرژی داشتند و برای برجسته کردن نقش انرژی هسته ای در کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی، افزایش امنیت انرژی و تقویت توسعه اقتصادی گرد هم آمده بودند. 

به گزارش یورونیوز، این نشست به دنبال فراخوان رسمی در COP28 در دبی در دسامبر گذشته برای تسریع انرژی هسته ای در کنار دیگر منابع انرژی کم کربن برگزار شد. 

مخالفت فعالان محیط زیست و برخی کشورها با انرژی هسته ای

با این حال، با اعتراض فعالان محیط زیستی مانند صلح سبز و قدرت‌های کلیدی اروپایی ضد هسته‌ای مانند آلمان که به طور قابل توجهی در این رویداد غایب بودند، بحث انرژی هسته ای همچنان در قاره اروپا اختلاف برانگیز است.

از آنجایی که یک سوم از رآکتورهای هسته‌ای کنونی اتحادیه اروپا در سال 2025 به پایان چرخه حیات خود نزدیک می‌شوند، آینده این منبع انرژی چندان مشخص نیست. 

چه مقدار از انرژی اروپا از نیروگاه‌های هسته‌ای تامین می‌شود؟

حدود یک چهارم انرژی اتحادیه اروپا هسته‌ای است و بیش از نیمی از آن در فرانسه تولید می‌شود. در مجموع، بیش از 150 راکتور در 27 کشور عضو فعال هستند.

با این حال، در سراسر اروپا، دیدگاه‌های متفاوتی در مورد استفاده از انرژی هسته ای وجود دارد. نگرانی‌های ایمنی پس از بلایای نگران‌کننده قبلی، این منبع انرژی را به موضوعی بحث‌برانگیز تبدیل کرده است. در نتیجه، هر کشور عضو اتحادیه انتخاب خود را برای گنجاندن آن در ترکیب انرژی خود انجام می‌دهد.

کدام کشورهای اروپایی در اجلاس انرژی هسته ای شرکت کردند؟

این اجلاس به ریاست الکساندر دی کرو، نخست وزیر بلژیک (در کنار رافائل ماریانو گروسی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی) و با حضور مقاماتی مانند چارلز میشل رئیس شورای اروپا و اورسولا فون در لاین رئیس کمیسیون اروپا، برگزار شد.

بلژیک، بلغارستان، کرواسی، چک، فنلاند، فرانسه، مجارستان، ایتالیا، هلند، لهستان و سوئد از جمله امضاکنندگان بیانیه‌ای بودند که از سیاستگزاران می‌خواست پتانسیل انرژی هسته ای را به طور کامل در نظر بگیرند و شرایط تامین مالی آن را فراهم کنند.

رهبران اتحادیه اروپا گفتند که بحران انرژی و اتکای این اتحادیه به منابع سوخت خارج از کشور، دلایل اصلی برای دنبال کردن انرژی هسته ای است. در کنار این موارد باید به «پتانسیل این منبع برای کربن‌زدایی سیستم‌های انرژی» و «تامین برق مقرون‌به‌صرفه» نیز توجه کرد. 

موضع بلژیک چیست؟

از آنجایی که الکساندر دی کرو نخست وزیر بلژیک، میزبان نشست افتتاحیه هسته‌ای بود، آیا این بدان معناست که بلژیک طرفدار انرژی هسته ای است؟

تاریخچه انرژی هسته ای این کشور پیچیده تر از اینهاست. برنامه‌های حذف تدریجی هسته‌ای از سال 1999 ارائه شد، اما تاریخ‌ها و ضرب‌الاجل‌ها از آن زمان به‌طور مداوم در نوسان بوده‌اند.

در سال 2009، دولت بلژیک تصمیم گرفت عمر سه نیروگاه هسته‌ای قدیمی خود را تا سال 2025 افزایش دهد. اما بحران انرژی به دلیل جنگ در اوکراین باعث شد که این تاریخ 10 سال دیگر به تعویق بیافتد.

نخست وزیر در سخنان افتتاحیه اعلام کرد که کشور سیاست‌های خود را از بستن نیروگاه‌ها به افزایش طول عمر آنها تغییر داده است. او گفت که برای دستیابی به اهداف خالص صفر، انرژی هسته ای باید بخشی از ترکیب انرژی باشد.

کدام کشورها مخالف انرژی هسته ای هستند؟

پس از حادثه تری مایل آیلند آمریکا (نخستین فاجعه راکتورهای هسته‌ای دنیا در سال 1979) و سپس فاجعه چرنوبیل روسیه در سال 1986، یدگاه افکار عمومی جهات در مورد انرژی هسته ای به طرز چشمگیری تغییر کرد. در آلمان، ترس از ایمنی، باعث تقویت جنبش زیست محیطی و حزب سبز این کشور شد. 

دولت چپ میانه آلمان در سال 2002،  قانونی را برای جلوگیری از ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای جدید تصویب کرد. تمام رآکتورهای موجود نیز قرار بود در آینده بسته شوند.

آنگلا مرکل صدراعظم پیشین آلمان، در سال 2010،  اعلام کرد که عمر نیروگاه‌های هسته‌ای این کشور برای افزایش عرضه انرژی کم کربن افزایش می‌یابد. 

تنها یک سال بعد، بروز حادثه در  نیروگاه فوکوشیما در ژاپن بار دیگر نگرانی‌ها را در مورد استفاده از انرژی هسته ای برانگیخت. ماه‌ها اعتراضات گسترده ضد هسته‌ای در سراسر این کشور برگزار شد و دولت مرکل اعلام کرد که تمام نیروگاه‌های هسته‌ای تا سال 2022 تعطیل می‌شوند 

با وجود این، تهدید ناامنی انرژی به دلیل جنگ در اوکراین عمر این نیروگاه‌ها را فراتر از این ضرب‌الاجل برده است و اولاف شولز صدراعظم کنونی آلمان، تصمیم گرفت که سه نیروگاه باقی‌مانده را تا آوریل 2023 باز نگه دارد تا از کمبود انرژی جلوگیری کند.

هنگامی که این سه رآکتور رسما در 15 آوریل 2023 بسته شدند، آلمان به ایتالیا و لیتوانی پیوست به عنوان یکی از سه کشوری که پس از در اختیار داشتن راکتورهای عملیاتی، به طور کامل انرژی هسته ای برای تولید برق را متوقف کردند.

در ایتالیا نیز، انرژی هسته ای موضوعی بحث‌برانگیز است. تمام نیروگاه‌های این کشور در سال 1990 در پی همه‌پرسی انرژی هسته ای تعطیل شدند. از آن زمان، دولت تلاش کرده است تا احیای مجدد آنها را پیشنهاد کند. اما بار دیگر، حادثه هسته‌ای 2011 در ژاپن افکار عمومی را تحت تاثیر قرار داد و 94 درصد از رای‌دهندگان در همه‌پرسی به ممنوعیت ساخت و ساز در این حوزه رای دادند.

اما آنتونیو تاجانی وزیر خارجه ایتالیا در اجلاس بروکسل همراه با مقامات 32 کشور دیگر، بیانیه‌ای را امضا کرد که همه در آن متعهد شده بودند «ما مجدداً بر تعهد قوی خود به انرژی هسته ای تأکید می‌کنیم». بر این اساس، آینده هسته‌ای ایتالیا و برخی کشورهای دیگر بار دیگر مورد بحث قرار گرفته است.

اخبار حوزه محیط زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.