هشدار درباره آثار تورمی شعارهای پوپولیستی

هادی صالحی اصفهانی استاد اقتصاد دانشگاه ایلینوی ‏در «اربانا-شمپین» ‏مهار تورم، ایجاد ثبات اقتصادی، افزایش صادرات ‏نفتی و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران را دستاوردهای ‏مهم اقتصادی دولت یازدهم دانست و درباره به بار ‏نشستن سیاست‌های اقتصادی دولت و در نتیجه افزایش ‏نرخ اشتغال ابراز خوشبینی کرد.

دکتر صالحی اصفهانی با انتقاد از شعارهای ‏عوام‌فریبانه به مانند پرداخت 250 هزار تومان یارانه ‏یا ایجاد پنج میلیون شغل تصریح کرد: دولت یازدهم ‏تلاش نکرد با اقدامات تحریکی، شغل موقتی و غیر ‏مولد در بازار به وجود آورد؛ بلکه با احتیاط عمل می‌کند تا در درازمدت برای سرمایه‌گذاری در کشور ‏ثبات اقتصادی ایجاد شده و در نتیجه شغل مولد به ‏وجود آید. دولت آقای روحانی نشان داده است که حتی ‏به قیمت پرداخت هزینه سیاسی، تورم را کنترل کرده ‏تا اقتصاد بی‌ثبات نشود. آنها به مانند طرح بنگاه‌های ‏اقتصادی زودبازده، دست به ایجاد محرک نزدند که ‏سریع یک سری شغل غیر مولد به وجود آورند و ‏بگویند که ما موفق شدیم آمار بیکاری را پایین بیاوریم.

استاد اقتصاد سیاسی دانشگاه ایلینوی تاکید کرد: در ‏عوض سر دادن شعارهای پوپولیستی، دولت یازدهم با ‏حوصله عمل کرده است. کارهایی که این دولت به وجود ‏آورده است در زمینه‌های مولد به مانند فن‌آوری بوده ‏است، تا به این ترتیب آرام‌آرام اقتصاد ایران را به ‏سمت ثبات و ایجاد کارهای مولد پیش ببرد.

وی افزود: این روند البته زمان‌بر خواهد بود، ولی می‌‏توان گفت اگر این سیاست‌ها، یکی دو سال آینده ادامه ‏پیدا کند، شاهد این خواهیم بود که اشتغال با سرعت ‏بیشتری افزایش پیدا کند. به خصوص که ثبات در اقتصاد ‏کشور ایجاد شده و این اطمینان به وجود آمده است که ‏دولت اهل دست زدن به کارهای موقتی و حرکت‌های ‏کوتاه‌مدت نخواهد زد، و نگاه بلندمدت دارد.‏

برخی نامزدها الفبای اقتصاد را نمی‌دانند

از ‏‎دکتر صالحی اصفهانی پرسیده شد که ‏‎برخی از ‏نامزدهای انتخابات ایران شعار می‌دهند که می‌توانند ‏درآمدها را در 4 سال دو و نیم برابر کرده و 250 ‏هزار ‏تومان هم یارانه بدهند. آیا برای اقتصاد ایران ‏شدنی است؟

وی پاسخ داد: دو نیم برابر کردن درآمد ملی، باور ‏نکردنی است. اینکه بخواهیم در چهار سال درآمد را ‏این قدر افزایش دهیم، یعنی هر سال باید 26 درصد درآمد ‏را بالا ببریم. یعنی یک تورم بالا ایجاد ‏کنیم، و درآمد هم اسمی بالا می‌رود. در ونزوئلا درآمد ‏هر سال 8 برابر یا 9 برابر بالا می‌رود، چون تورم ‏‏800 درصد، 900 درصد است و هزینه‌ها شدیدا بالا ‏رفته است. پنج سال پیش هم در ایران درآمد مردم ظرف ‏یک سال، 50 درصد بالا رفت. این به معنای بهتر شدن ‏زندگی آنها نبود، بلکه هزینه‌هایشان افزایش پیدا کرد.

وی تصریح کرد: اگر منظور از افزایش درآمد، واقعی ‏باشد، افزایش 10 درصد در فاصله چهار یا پنج سال، ‏در دنیا رکورد محسوب می‌شود. برای همین هم می‌‏گویم این حرف‌ها عوام‌گرایانه است، چرا که الفبای ‏اقتصاد را در نظر نگرفته و من بعید می‌دانم مردم ‏دیگر خریدار این حرف‌ها باشند.‏

این اقتصاددان از نامزدهایی که شعارهایی به مانند 250 ‏هزارتومان یارانه می‌دهند، پرسید: منبع درآمد افزایش ‏یارانه‌ها از کجاست؟ مالیات؟ این کاری بوده که خیلی‌‏ها به دنبال آن بوده‌اند. اما با توجه به نظام مالیاتی ما، ‏انجام آن کاری بسیار دشوار است.

وی افزود: حالا فرض کنید حتی منبع این پول برای ‏افزایش یارانه هم موجود باشد. کشور ما در این مرحله ‏احتیاج به بهبود و گسترش زیرساخت‌ها دارد. با ‏سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها می‌توان کار ایجاد ‏کرد. به جای اینکه کمک نقدی بکنیم، با ایجاد کار مولد ‏و خلاق برای مردم، می‌توانیم وضع بهتری برای مردم به وجود آوریم. آن نامزدی که درباره افزایش ‏یارانه حرف می‌زند، یا نمی‌داند چگونه این منابع را ‏باید مصرف کرد یا اینکه هدفش کسب رای است. یعنی ‏حرف پوپولیستی که با خرج پول، رای جمع کنیم.

دکتر صالحی اصفهانی تاکید کرد: بهترین کار برای ‏مردم، ایجاد شغل مولد و زمینه‌ازی برای سرمایه‌‏گذاری توسط بخش خصوصی است. این کار، به افزایش ‏تقاضا برای نیروی کارگر خواهد انجامید و بیکاری ‏کاهش پیدا خواهد کرد.

استاد اقتصاد دانشگاه ایلینوی در «اربانا-شمپین» درباره ‏تاثیر نتیجه انتخابات بر آینده اقتصاد کشور گفت: اگر ‏مردم به این نگاه پوپولیستی رای بدهند، پیام بدی به ‏سرمایه‌گذاران خواهد داد. اما اگر رای به ادامه سیاست ‏دولت باشد که به دنبال ایجاد شغل مولد است، سرمایه‌‏گذاران امیدوارتر می‌شوند که یک بلوغ سیاسی و ‏اجتماعی در کشور ایجاد شده است و مردم دیگر به ‏دنبال شعارهایی که مثلا می‌گویند 250 هزار تومان ‏یارانه می‌دهیم، نمی‌روند. این موضوع پیامش برای ‏سرمایه‌گذاران این است که مردم به دنبال کار مولد ‏هستند نه طرح‌های گذرا و موقتی.‏

برجام دستاورد بسیار مهمی بود

استاد اقتصاد دانشگاه ایلینوی در «اربانا-شمپین» ‏دستاوردهای تیم اقتصادی دولت روحانی را ستود و ‏گفت: کاهش تورم و ایجاد ثبات اقتصادی، دستاورد ‏بسیار بزرگی بوده است. این کار زمانبری است که باید ‏ادامه یابد. به خاطر دارید که در سال 1392 ما رکود ‏تورمی شدیدی داشتیم که حل آن واقعا آسان نبود.

دکتر صالحی اصفهانی تصریح کرد: اصلاحاتی که در ‏نظام مالیاتی و بانکی هم انجام شده است، مهم است. هر ‏چند درباره سرعت آن بحث وجود دارد، ولی کار جلو ‏رفته است.

وی افزود: همینطور قیمت ارز نسبتا به خوبی تثبیت ‏شده است. البته هدف، تثبیت نرخ ارز نیست. بلکه هدف ‏تشویق صادرکنندگان و تعادل میان صادرات و واردات ‏است که به نظر می‌رسد که الان تثبیت نرخ ارز به ‏گونه‌ای است که هم جلوی تورم گرفته شده و هم تشویق‌کننده صادرکنندگان است.

این استاد اقتصاد سیاسی، تاثیر برجام را بر اقتصاد ‏کشور مهم دانست و گفت: برجام دستاورد بسیار مهمی ‏بوده است که توانسته با افزایش صادرات نفت و کاهش ‏تنش‌ها به خصوص با اروپا، ثبات را به اقتصاد کشور ‏بازگرداند. این وضعیت، زمینه بهره‌برداری اقتصادی ‏از برجام را فراهم کرده است. درست است که هنوز ‏آثار برجام بر روی زندگی مردم کاملا ملموس نیست، ‏ولی شرایط را برای استفاده از آن در زمینه اقتصادی و ‏سرمایه‌گذاری فراهم کرده است که می‌تواند به ایجاد ‏شغل کمک کند. ‏

به نتیجه سیاست‌های دولت خوشبینم

این اقتصاددان درباره مساله بیکاری در کشور و دلایل ‏آن گفت: اقتصاد ایران از رکود خارج شده است، اما ‏بازار هنوز اینقدر شغل ایجاد نکرده که بتواند جوابگوی ‏ورود سریع نیروی جویای کار کشور باشد. این مشکل ‏بر می‌گردد به سال‌ها پیش که وضع بازار کار خوب ‏نبود و بسیاری از جوانان رفتند سراغ درس خواندن تا ‏ورودشان را به بازار کار به عقب اندازند. این دوران ‏درس خواندن تمام شده و خیلی از این جوان‌ها الان ‏وارد بازار کار شده‌اند که باعث افزایش نرخ بیکاری ‏شده است.

وی اظهار کرد: دلیل اینکه شغل ایجاد نشده به این بر ‏می‌گردد که درآمد نفت که افزایش یافته است، دولت ‏مراقب بوده که مخارجش را به شکلی بالا نبرد که کار ‏ایجاد کرده و از طرف دیگر تورم را افزایش دهد. به ‏این معنا، دولت خیلی با احتیاط عمل کرده است. اگر ‏دولت بخواهد به قیمت افزایش تورم، کار ایجاد کند ، ‏اقتصاد کشور بار دیگر دچار بی‌ثباتی می‌شود.

دکتر صالحی اصفهانی تاکید کرد: دولت آقای روحانی ‏نشان داده است که حتی به قیمت پرداخت هزینه سیاسی، ‏تورم را کنترل کرده تا اقتصاد بی‌ثبات نشود. آنها به ‏مانند طرح بنگاه‌های اقتصادی زودبازده، دست به ایجاد ‏محرک نزدند که سریع یک سری شغل غیر مولد به ‏وجود آورند و بگویند که ما موفق شدیم آمار بیکاری را ‏پایین بیاوریم.

وی افزود: اینکه تلاش نکردند با اقدامات تحریکی، کار ‏موقتی در بازار به وجود آورده و اینکه با احتیاط عمل ‏می کنند تا در درازمدت برای سرمایه‌گذاری ثبات ‏ایجاد کنند، خوشبین‌کننده است. ‏

منبع: ایرنا