میلاد مرادی 
دو کارشناس اقتصادی پاسخ می‌دهند:
چرا سرمایه‌گذاران خارجی به ایران نمی‌آیند؟
بعد از توافق برجام انتظارات برای ورود سرمایه‌های خارجی به کشور افزایش یافت. اما اکنون بعد از گذشت چند سال، اگر نگوییم «تقریبا هیچ» سهم ایران از سرمایه‌گذاری خارجی بوده، اما دست‌اندرکاران اقتصادی هنوز آنچنان نشانی محسوس از سرمایه‌گذاری خارجی پیدا نمی‌کنند.
میلاد مرادی: نیاز به «سرمایه‌گذاری خارجی» مساله‌ای بوده که در چند سال اخیر و بعد از اعمال تحریم‌ها به صورت مکرر از زبان صاحب‌نظران اقتصادی شنیده شده است.
به گزارش تجارت‌نیوز ، بعد از توافق برجام انتظارات برای ورود سرمایه‌های خارجی به کشور افزایش یافت. اما اکنون بعد از گذشت چند سال، اگر نگوییم «تقریبا هیچ» سهم ایران از سرمایه‌گذاری خارجی بوده، اما دست‌اندرکاران اقتصادی هنوز نشانی محسوس از سرمایه‌گذاری خارجی نمی‌بینند.
محمد‌قلی یوسفی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با تجارت‌نیوز ، با اشاره به نیاز مبرم کشور به سرمایه‌گذاری خارجی، می‌گوید: درست است که ما در کشور خود به میزان کافی سرمایه داریم، اما باید گفت که کشور ما به سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر نیاز دارد که بیشتر در فعالیت‌های صنعتی باید سرمایه‌گذاری کند.
وی می‌افزاید: علاوه بر این، اکنون بسیاری از صنایع به علت نبود تکنولوژی مدرن از کار افتاده‌اند و نیاز مبرم به ورود تکنولوژی دارند. اما سرمایه‌گذار خارجی نیاز به یک سری شرایط و پیش‌زمینه‌ها دارد که متمایل شود در کشور خاصی سرمایه‌گذاری کند. در درجه اول باید یک تعامل سازنده با دنیا وجود داشته باشد. سرمایه‌گذار خارجی نمی‌تواند و نمی‌خواهد خود را درگیر اختلاف سیاسی داخل کشورها کند. آن هم در شرایطی که تمام دنیا از سرمایه‌گذاری خارجی حمایت می‌کنند و آنها گزینه‌های انتخاب زیادی دارند.
این اقتصاددان با اشاره به مولفه‌های تاثیرگذار بر سرمایه‌گذاری خارجی به تجارت‌نیوز می‌گوید: سرمایه‌گذاران در جایی متمایل به سرمایه‌گذاری می‌شوند که امنیت برقرار و شرایط باثبات حاکم باشد. اما هیچ کدام از این شرایط در ایران وجود ندارد. در ایران هم میزان نااطمینانی در حد بالایی بوده و هم آزادی فردی و اجتماعی پایین است. از طرفی مسئولین نیز در برخورد با سرمایه‌گذاران یکصدا حرف نمی‌زنند و بیشتر به صورت سلیقه‌ای عمل می‌کنند. بنابراین حتی اگر سودآوری در ایران بالا باشد، سرمایه‌گذاران خارجی چندان تمایلی برای ورود به کشور ندارند.
یوسفی ادامه می‌دهد: با وجود آنکه آسیب‌پذیری یک سرمایه‌گذار داخلی به مراتب کمتر از سرمایه‌گذار خارجی است. اما اکنون سرمایه‌گذاران خارجی اکنون مشاهده می‌کنند که حتی امنیت سرمایه‌گذاران داخلی نیز در کشور ما تامین نمی‌شود. چرا که مشاهده می‌کنند حتی افرادی که سرمایه خود را در نهادهای پولی غیربانکی گذاشته‌اند، نیز نمی‌توانند پول خود را دریافت کنند. این موارد نشان می‌دهد حقوق مالکیت این افراد در کشور تضمین شده نیست. بنابراین طبیعی است که در اینجا احساس ناامنی می‌کنند.
این اقتصاددان با اشاره به مشکلات حوزه بانکی کشور می‌گوید: عدم شفافیت در سیستم بانکی و برخی از مسائل مربوط به برجام که هنوز حل نشده است، تاثیر منفی در این زمینه دارد. بنابراین هر لحظه ممکن است شوکی به اقتصاد کشور وارد شود. حتی نارضایتی‌های اجتماعی ممکن است باعث فرار سرمایه‌گذاران خارجی شود چرا که سیگنال مناسبی از داخل کشور به آنان نمی‌دهد. همچنین نوسانات اخیر ارزی و امنیتی کردن بازار ارز و سایر بازارها همگی بر نگاه سرمایه‌گذاران خارجی اثر منفی دارد.
یوسفی در پایان با اشاره به حوزه‌هایی که در کشور بیش از سایر بخش‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری خارجی هستند، می‌گوید: در 40 سال گذشته نه خود ما در کشور سرمایه‌گذاری کرده‌ایم و نه زمینه را برای سرمایه‌گذاران خارجی فراهم کرده‌ایم. در تمام اجزا و بدنه اقتصادی کشور به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز داریم. با این حال، به نظرم حوزه آب و کشاورزی در کنار صنایع کارخانه‌ای به سرمایه‌گذاری خارجی و ورود تکنولوژی نیاز مبرم دارند. بنگاه‌های صنعتی به شدت نیاز به ورود تکنولوژی و بازسازی زیرساخت‌های خود دارند.
با این حال، مسعود گلشیرازی، رئیس کمیسون تجارت اتاق بازرگانی اصفهان، نبود حمایت کافی از بخش خصوصی در ایران را یکی از دلایل اصلی عدم تمایل سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به کشور می‌داند.
وی در پاسخ به سوال تجارت‌نیوز ، مبنی بر اینکه چرا بعد از برجام ورود سرمایه خارجی به کشور چندان محسوس نیست، می‌گوید: اینگونه نبوده که به محض توافق برجام، سرمایه به کشور سرازیر شود. البته که سرمایه‌گذار نسبت به سرمایه‌گذاری در کشور تشویق می‌شود چرا که ریسک تجاری و ریسک بین‌المللی کاهش می‌یابد. اما چگونگی فضای کسب‌و‌کار در یک کشور و امنیت سرمایه‌گذاری مساله‌ای فراتر از این موضوع وجود است. چرا که قطعا سرمایه‌گذران داخلی و خارجی قطعا به آن توجه می‌کنند.
وی می‌افزاید: قانون حمایت از سرمایه‌گذاران در کشور ما قانون بسیار قوی‌ای است که قبل از برجام نیز وجود داشت و منافع سرمایه‌گذاران را تامین می‌کند. اما ما از طرف دیگر شاهد این قضیه هستیم که دست‌اندازهای اداری و جو حاکم حمایت از اقتصاد دولتی و عدم حمایت از اقتصاد خصوصی در عمل باعث می‌شود که حتی اگر سرمایه‌گذاران خارجی به موافقت اولیه اقدام کنند، اما سرمایه‌گذاری آنها عملی نشود. بنابراین برای جذب سرمایه‌گذار خارجی علاوه بر موضوعات بین‌المللی باید ابتدا در داخل کشور اصلاح را شروع کنیم.
نظرات