آیا اخراج خارجی‌ها از بازار کار، بیکاری را کاهش می‌دهد؟

12 مهر ماه سال گذشته علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای پاسخ به سوال نماینده شاهین‌شهر به مجلس رفته بود که در نهایت نتوانست نمایندگان مجلس را قانع کند و از آنها کارت زرد گرفت. علت چه بود؟ اشتغال اتباع بیگانه.

به گزارش تجارت‌نیوز ، در آن جلسه حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده شاهین‌شهر از ربیعی پرسیده بود: «چرا فرصت اشتغال دو تا سه میلیون نفر در کشور به اتباع خارجی غیرمجاز داده شده است؟» در مقابل وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده بود: «در حال حاضر دو میلیون و 400 هزار نفر اتباع بیگانه مجاز و غیرمجاز در کشور فعالیت می‌کنند که از این تعداد یک میلیون و 700 هزار نفر مجاز و 700 هزار نفر غیرمجاز هستند.»

وی سپس به اخراج 197 هزار شاغل غیرمجاز اشاره کرد و آمار داد که 80 هزار نیروی ایرانی جایگزین نیروی کار خارجی شدند. در واقع به نظر می‌رسد تنها معادل 40 درصد شاغلان خارجی که از فرصت‌های شغلی خود اخراج شدند، ایرانیان بیکار به شغلی دست پیدا کردند.

حال در بررسی دیگری که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر کرده اشاره شده است در سال 1395 تعداد کل جمعیت فعال کشور 25.9 میلیون نفر است که بدون احتساب اتباع خارجی این تعداد به 25.3 میلیون نفر می‌رسد. نرخ مشارکت اقتصادی سال 1395 نیز در کل بازار کار ایران 39 درصد بوده که بدون احتساب اتباع خارجی این میزان به 3.9 درصد می‌رسد.

در بخش جمعیت بیکار نیز جمعیت بیکار کل بازار کار ایران طی سال 1395 معادل سه میلیون و 258 میلیون نفر بوده که بدون احتساب اتباع خارجی این میزان به سه میلیون و 236 هزار نفر می‌رسد. نرخ بیکاری نیز هرچند در سال 1395 در کشور 12.6 درصد محاسبه شده اما بدون در نظر گرفتن اتباع خارجی در بازار کار ایران، این میزان به 12.8 درصد افزایش می‌یابد.

در جمع‌بندی این گزارش تصریح شده که با فرض جایگزین نشدن نیروی کار داخلی می‌توان دید در سال 1395 از یک سو خروج اتباع خارجی از بازار کار کشور سبب کاهش 0.1 درصدی نرخ مشارکت اقتصادی و از سوی دیگر موجب افزایش 0.2 درصدی نرخ بیکاری می‌شود.