یک چهارم خانوارهای ایرانی هیچ فرد شاغلی ندارند!

میلاد مرادی: شاخص‌های مربوط به وضعیت اشتغال و بیکاری همواره از جذابیت خاصی برای عموم جامعه برخوردار است.

به گزارش تجارت‌نیوز ، اما تمام شاخص‌های مربوط به بازار کار، میزان بیکاری و اشتغال نیست. برخی گزارش‌ها و آمارهای دیگر بهتر می‌توانند وضعیت شاخص‌های بازار کار را نشان دهند.

بانک مرکزی در بخشی از گزارش مرداد ماه خود به وضعیت تعداد شاغلین خانوارهای مختلف پرداخته است. این گزارش که تحت عنوان «نتایج بررسی بودجه خانوار در مناطق شهری ایران سال 95» منتشر شده، آماری در مورد تعداد شاغلین خانوارهای ایرانی از سال 1386 تا 1395 منتشر کرده است.

این آمار نشان می‌دهد که در سال 1386، معادل 17.3 درصد از خانوارهای ایرانی بدون فرد شاغل بوده‌اند. این در حالی است که در سال 1395، این آمار با رشد حدود 9 درصدی معادل 26.6 درصد است.

آمار مذکور همچنین حاکی از آن است که در سال 1386، معادل 57.5 درصد از خانوارهای ایرانی دارای یک نفر شاغل بوده‌اند. این آمار برای سال 1395، با کاهش حدود یک درصدی به 56.4 درصد تنزل پیدا کرده است.

آمار خانواده‌های دو نفر شاغل نیز با کاهش حدود 5 درصدی روبرو بوده است. به نحوی که در سال 1386، در حدود 19.5 درصد از خانوارهای ایرانی دارای دو نفر شاغل بوده‌اند. اما این میزان در سال 1395، به 14.2 درصد رسیده است.

در نهایت آنگونه که بانک مرکزی روایت کرده در سال 1386، معادل 5.7 درصد از خانوارهای ایرانی دارای سه نفر شاغل و بیشتر بوده‌اند. این در حالی است که در سال 1395، این آمار 2.8 درصد بوده است که نشان از کاهش حدود سه درصد دارد.

اگر چه نمی‌توان گفت همه 26 درصد خانوار ایرانی که اکنون هیچ شاغلی ندارند، در فعالیت‌های سوداگرایانه مشغول به فعالیت هستند. چرا که بسیاری خانوارها در اقشار آسیب‌پذیر جامعه هستند که به علت فراهم نبودن شرایط بازار کار، به مرور از گردونه این بازار حذف شده‌اند.

با ان حال، مرکز آمار روایت دیگری را مطرح کرده است که به کمک آن می‌توان گزارش بانک مرکزی را بهتر تفسیر کرد. براساس آمار سرشماری نفوس و مسکن، هر شاغل ایرانی در سال 1395، برای بیش از 2 نفر کرده است. به نحوی که شاخص بار تکفل به میزان 2.5 نفر بوده است.

مرکز آمار روایت کرده که در سال 1395، معادل 33.3 درصد از خانوارهای ایرانی درآمدی ناشی از مزد و حقوق‌بگیری داشته‌اند. درآمد 17 درصد از مردم نیز از طریق مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی بوده است. در نهایت آنکه 49.7 درصد از درآمد مردم ایران ازدرآمدهای متفرقه بوده است.

نگاهی به ترکیب درآمدهای متفرقه می‌تواند ما را به واقعت نزدیک کند. براساس روایت مرکز آمار 28.9 درصد از درآمدهای متفرقه ناشی از حقوق بازنشستگی، 34.9 درصد از درآمدهای متفرقه مربوط به اجاره بهای مسکن و در نهایت 36.2 درصد مربوط به سایر درآمدهای دیگر است که مشخص نشده است.

می‌توان گفت این امکان وجود دارد که بخشی از آن مقدار درآمدهای متفرقه که مشخص نیست محل کسب آنها از کجا بوده(36.2)، در طریق فعالیت‌های سوداگرایانه و دلالی کسب می‌شود.