اتفاقات پنهان دوران تورم نزولی

میلاد مرادی: تورم را می‌توان مهم‌ترین و اثرگذارترین مفهوم اقتصادی دانست که نه فقط اقتصاددانان بلکه عموم مردم نیز روند تغییرات آن را دنبال می‌کنند.

به گزارش تجارت‌نیوز ، نرخ تورم در سال 96 برخلاف سال‌های قبل از آن، دیگر راه سقوط را ادامه نداد و اندکی افزایش یافت. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش جدید خود به مساله تورم در سال 1396 پرداخته است.

در بخشی از این گزارش به یکی از دلایل مهم کاهش نرخ تورم طی سال‌های گذشته پرداخته شده است. براساس گزارش مذکور نرخ بالای سود بانکی باعث شده تا حجم زیادی از نقدینگی در بانک‌های کشور قفل شود. موضوعی که بر کاهش سرعت گردش پول در جامعه تاثیر گذاشته و یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش تورم در سال‌های گذشته بوده است.

در گزارش مرکز پژوهش‌ها تاکید شده که نرخ بالای سود بانکی در سال‌های گذشته باعث شده تا شبه‌پول حجم زیادی از نقدینگی کشور را تشکیل دهد. شبه‌پول به سپرده‌های بانکی گفته می‌شود که افراد معمولا برای دریافت سود آن را در بانک‌ها قرار می‌دهد. به این سپرده‌ها سپرده‌های غیردیداری نیز گفته می‌شود و قابلیت نقدشوندگی آنها پایین است.

برخلاف سپرده‌های غیردیداری، سپرده‌های دیداری قابلیت نقدشوندگی بالایی دارد که سپرده‌های جاری از این دسته هستند. گزارش مذکور تاکید کرده که به علت نرخ سود بانکی بالا و به دنبال آن افزایش حجم شبه‌پول، سرمایه‌گذاری در کشور نیز همگام با تورم پایین آمده و باعث شده تا حجم زیادی از پول مردم در بانک‌های کشور قفل شود.

بخش دیگری از گزارش مذکور به این موضوع اشاره کرده است که عوامل تاثیرگذار بر کاهش نرخ تورم در سال‌های گذشته به تدریج طی یکی دو سال اخیر کم‌رنگ شده و برعکس، برخی از عوامل دیگر باعث شده تا نرخ تورم به تدریج افزایس یابد. از جمله این عوامل می‌توان به افزایش قیمت‌های جهانی کالاهای غیرسوختی، کاهش محدود در سود بانکی و کاهش سهم شبه‌پول از نقدینگی اشاره کرد.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس پیش‌بینی کرده که با توجه به تحولات اخیر در بازار ارز، انتظار تلاش موثری از سوی بانک مرکزی برای کاهش نرخ سود در ماه‌های ابتدایی سال 1397 وجود ندارد.

در واقع این موضوع به این دلیل است که نوسانات ارزی از طریق افزایش قیمت کالاهای وارداتی بر افزایش تورم اثرگذار خواهد بود. با این وجود، کاهش نرخ سود بانکی نقدینگی و به دنبال آن تورم را تشدید خواهد کرد. به همین دلیل دولت فعلا به تمایل چندانی برای کاهش نرخ سود بانکی ندارد.

بررسی برخورد دولت با نرخ سود بانکی طی یک سال گذشته نشان می‌دهد که دولت برای کاهش سود بانکی تلاش کرده، اما نگرانی سیاست‌گذاران ناشی از آثار تورمی این کاهش نرخ سود بوده است. از جمله آنکه در مرداد ماه سال 1396، دولت به سیاست کاهش نرخ سود بانکی را دنبال کرد اما با توجه به نوسانات ارزی آن را رها کرد.

با این حال، نرخ سود بانکی و نوسانات ارزی از جمله مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر نرخ تورم در سال 1397 خواهند بود که باید منتظر ماند دولت چه تدابیری برای آن خواهند اندیشید. با وجود این به علت ثاتیر نوسانات ارزی بر هزینه‌های تولید و کالاهای وارداتی، آیا در امسال روند نزولی تورم ادامه پیدا می‌کند؟