فساد، ابرچالش توسعه اقتصادی/ راهکار مشکلات، تعاملات با جهان است

به‌گزارش تجارت‌نیوز، میزگرد تخصصی محیط سرمایه‌گذاری کسب‌وکار در ایران (بیم‌ها و امیدها) به میزبانی گروه مطالبات بهره‌وری و ارتقا سازمانی،‌ موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی برگزار شد که در این نشست علاوه بر اقتصاددانان، فعالان بخش‌خصوصی کشور هم مهمان این نشست بودند تا از چالش‌های پیش روی تولید کشور بگویند. بخش خصوصی‌ همصدا با اقتصاددانان معتقدند که نظام اقتصادی ایران در گردآب فساد قرار گرفته است. به باور آنها عدم شفافیت،‌ فساد و نوسان شدید نرخ ارز باعث نااطمینانی برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در محیط کسب و کار شده و میزان ورشکستگی بنگاه‌ها را افزایش داده است.

در این نشست لطفعلی بخشی، نایب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران در محور نخست سخنانش به تاثیر تحریم‌ها در نظام اقتصادی ایران اشاره کرد.

او گفت: تحریم‌‌ها باعث خواهد شد تا در آینده امکان رقابت جهانی از اقتصاد ایران سلب شود. روزی که تحریم‌ها در کشور تمام شود حدود 50 سال با تکنولوژی دنیا فاصله خواهیم داشت و همچنان از تکنولوژی عقب مانده نسبت به دنیا برخوردار خواهیم بود زیرا تحریم‌ها باعث خواهد شد تا تعامل با جهان دچار مشکل شود.

بخشی با اشاره به تاثیر نوسان شدید نرخ ارز در کشور افزود: به دلیل افزایش یک باره نرخ ارز هم اکنون کالاهایی که وارد کشور می‌شوند در انبارها یا بنگاه‌ها دپو می‌شوند؛ چرا که با کاهش قدرت خرید مردم مواجه هستند از طرفی کالاهایی که ربطی به نوسان نرخ ارز ندارند نیز هم‌پا با نوسان قیمت‌ها با رشد مواجه هستند.

نایب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران با اشاره به گسترش فساد در نظام اقتصادی ایران گفت: محیط کسب و کار ایران در دو بخش شامل قوانین دولتی و فسادها یا به عبارتی امضاهای طلایی مواجه است و این در حالی است که در دولت یازدهم و عده داده شد تا این مشکلات حل شوند. در حالی که در یک فرایند اداری 300 مجوز از مجموع 600 مجوز صادر شده در بروکراسی اداری حذف شده، اما همچنان می‌توان به وجود امضاهای طلایی برای این میزان مجوز تاکید کرد.

او افزود: در محیط کسب و کار ایران فعالان بازرگانی یعنی اشخاصی که دارای کارت بازرگانی هستند همچنان با قوانینی مواجه هستند که دولت آنها را تعیین می‌کند در حال حاضر برای دریافت کارت بازرگانی نیازی به تمکن مالی،‌ تحصیلات یا سطح تسلط بر زبان خارجی اهمیتی ندارد. کافی است از راه‌های غیررسمی اقدام کنید.

بخشی گفت: هیچ کس مطلقا مشتاق نیست قوانین و مقررات را بر هم بزند، اما بخشی از فرایند موجود که هیچ دخلی به تجارت ندارند در گسترش فساد نقش بارزی دارند. به عنوان مثال بخش‌خصوصی همیشه دولت‌ها را عامل توسعه فساد می‌دانند درحالی‌که خود بخش‌خصوصی هم در توسعه فساد نقش دارد.

نایب رئیس انجمن اقتصاددانان ایران یادآور شد: کمبود اعتبار برای واحدهای تولیدی از یکسو و همچنین کمبود بازار برای کسب و کار در ایران از مشکلات اصلی است که بخش اعظمی از آن به دلیل باز بودن مرزهای کشور به شکل یک اتوبان یکطرفه، مطرح است. مقیاس قاچاق در ایران بسیاری از تولیدکنندگان را ناامید کرده و با نرخ ارزی که دولتمردان به عمد یا نادرست پایین نگه می‌دارند و سپس با رها شدن فنر قیمت‌ها به جهش ارزی دامن می‌زنند، باعث شده تا قواعد بازی برای حکمرانی خوب به هم بریزد.

به گفته او، تعامل با جهان از شروط بسیار مهمی برای تقویت کسب و کار در کشور به شمار می‌رود که برای حل مشکلات امروز باید برای آن فکر چاره‌ای کرد.
همچنین، در این نشست رئیس انجمن سازندگان تجهیزات صنعتی از قاچاق روزانه حدود ۱۰ میلیون لیتر بنزین به افغانستان خبر داد.

عبدالعزیز هدایت با ابراز نارضایتی از بازار ارز چهارگانه گفت: وضعیت بازار چهارگانه ارز عدم ثبات و پرهیز از سرمایه‌گذاری را به فعالان اقتصادی دیکته می‌کند.

او ضمن برشمردن مشکلاتی که در حوزه ساخت تجهیزات در کشور وجود دارد، به نقل از رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران درباره قاچاق بنزین گفت: روزانه حدود ۱۰ میلیون لیتر بنزین به افغانستان قاچاق می‌شود که قیمت هر لیتر بنزین در ایران هزار تومان و در افغانستان شش هزار تومان است. اما این پول به جای ایران به چین یا ترکیه می‌رود و با آن لباس و استوک وارد می‌شود و دوباره پول آن تبدیل به دلار شده و از کشور خارج می‌شود؛ یعنی قاچاق در قاچاق که این حجم نمی‌تواند توسط کولبران انجام شود.

هدایت با اشاره به اینکه تا پیش از طرح پیمان‌سپاری ارزی مبادلات تجاری ایران با دو کشور افغانستان و عراق با ریال انجام می‌شد، اظهار کرد: طرح پیمان سپاری ارزی، صادرات به این دو کشور را دچار مشکل کرده؛ به طوری که پیش از این طرح روزانه ۵۰۰ کامیون از کرمانشاه به عراق می‌رفت اما در حال حاضر به ۳۰ عدد رسیده است.

به گفته رئیس انجمن سازندگان تجهیزات صنعتی ایران، ریالی که ایرانی‌ها به عراق می‌برند دوباره به کشور برمی‌گردد که باعث شده برای مثال در مرز در شلمچه به دلیل عرضه بالای ریال توسط عراقی‌ها، دلار با قیمتی متفاوت معامله شود.

هدایت با تاکید بر خالی بودن ۷۵ درصد ظرفیت احداث کشور، اظهار کرد: صنعت ساخت تجهیزات تولید انبوه ندارد؛ بنابراین باید بر اساس سفارش ساخته شود یا طرح‌های توسعه‌ای از محل منابع ملی و سرمایه‌های خارجی تبدیل به پروژه شود.

پوشاک قاچاق وارد می‌شود

همچنین دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک به فساد در اقتصاد ایران اشاره‌کرد و گفت: متاسفانه در اقتصاد کشور شاهد رانت هستیم. این رانت، تورم را در کشور افزایش می‌دهد.

او با اشاره به وضعیت صنعت پوشاک هم گفت: عمده پوشاک خارجی بازار را قاچاق تشکیل می‌دهد. با آنکه دلار هم افزایش یافته اما باز هم ورود کالاهای خارجی برای برخی افراد به صرفه است. آمارهاي سال 93 و 94 حکايت از آن دارد در زمان قاچاق 25 ميليارد دلاري کشور، حجم قاچاق پوشاک بيش از هفت ميليارد دلار بود. با این شرایط می‌توان گفت که صنعت نساجی ایران ورشکسته است.

راهکار تعاملات با جهان است

در عین حال عضو هیات علمی موسسه مطالعات بازرگانی هم درباره وضعیت اقتصاد ایران گفت: در ایران ما یک دوره گرفتار جنگ بودیم و حالا نوبت جنگ اقتصادی فرا رسیده است. با تشدید تحریم‌های غرب علیه ایران آسیب‌پذیری اقتصاد و به ویژه حوزه صنایع بیشتر خواهد شد. دلیل هم این است که در این سال‌ها هیچ‌گاه برنامه جامع صنعتی نداشته‌ایم و افقی را برای وضعیت صنایع کشور ترسیم نکرده‌ایم.

علی دینی افزود: به اعتماد ما در حال حاضر 98 درصد بنگاه‌های صنعتی در مقیاس‌های کوچک فعالیت دارند. چرا که شاکله صنعتی‌گرایی در کشور به خوبی راه‌اندازی نشده است.

او تصریح کرد: اگر امروز به سراغ هر یک از صاحبان صنایع برویم هر یک چالش‌های مختلف اقتصادی را بازگو می‌کنند. در این بازه زمانی نمی‌توانیم بگوییم که تنها یک رشته صنعتی درگیر مشکلات اقتصادی است. بلکه تمام صنایع چالش‌های خاص خودشان را دارند.

دینی اظهارکرد: چنانچه می‌خواهیم در حوزه صنعتی به عنوان قدرت اول منطقه مطرح شویم باید تعاملات با جهان را حفظ کنیم. درحقیقت در این بازه زمانی باید رویکردمان را با دنیا تغییر دهیم. چنانچه بخواهیم اروپا و آمریکا را محدود کنیم قطعا وضعیت به همین منوال خواهد بود. متاسفانه دولتمردان ما همیشه در حال نوشتار قوانین هستند درحالی که هیچ گاه از اجرای این قواعد خبری نیست.