آثار اقتصادی حذف صفر از پول ملی / مخالفت نمایندگان با شفافیت عملکردشان

رئیس کل بانک مرکزی خبر از ارائه لایحه حذف 4 صفر از پول ملی به دولت داد و ابراز امیدواری کرد این لایحه به تصویب رسیده و اجرا شود. حذف چهار صفر به این معنا است که به جای 10 هزار تومان گفته شود 10 تومان.

به گزارش تجارت‌نیوز، روزنامه ایران در گزارشی با عنوان « پول ملی بدون چهار صفر » به بیان تجربه برخی کشورها در این زمینه و نظرات کارشناسان پرداخته است.

این روزنامه به بررسی تاریخی حذف صفر از پولی ملی پراخته و روایت می‌کند که در برهه‌های مختلف این موضوع بررسی و همچنان مسکوت مانده است. طرح مذکور در ایران از نیمه دوم دهه 70 تاکنون چندین بار از جمله در دوران ریاست تصدی طهماسب مظاهری و ولی‌الله سیف بر بانک مرکزی پیگیری شده است.

ایران در ادامه روایت می‌کند که حذف صفر از پول ملی معمولا در کشورهایی که دارای تورم بالا هستند، انجام می‌شود و تاثیر چندانی در شاخص‌های اقتصادی ندارد. اما به لحاظ روانی می‌تواند تاثیرگذار باشد. هر چند که بسیاری از کارشناسان حذف صفر را آخرین حلقه پروژه اصلاح و تقویت پول ملی می‌دانند. در واقع در صورتی که کشورها هم‌زمان سیاست‌های ضدتورمی و اصلاح سیاست‌های پولی را انجام دهند، این اقدام می‌تواند آثار مثبتی به همراه داشته باشد.

ایران مهم‌ترین دستاورد حذف صفر از پول ملی را نقل و انتقال آسان‌تر پول و کاستن از مخاطرات آن در حجم کلان، سادگی در مبادلات و نگهداری ساده‌تر حساب‌ها، ترازنامه‌ها، صرفه‌جویی در هزینه‌های چاپ اسکناس، صرفه‌جویی در وقت نیروهای انسانی و هزینه‌های معاملاتی در مسائل مالی کشور، اثرات مثبت روانی در جامعه (افزایش اعتماد مردم) می‌داند. هر چند که امحای پول‌های فعلی موجود در جامعه، خود هزینه بسیار زیادی در پی دارد.

این روزنامه همچنین به تجربه کشورها در حذف صفر از پول ملی پرداخته و اشاره می‌کند که موضوع تورم اصلی‌ترین دلیل برای حذف صفر از پول ملی کشورهای مختلف بوده‌ است. برخی کشورها مانند ترکیه در این زمینه موفق عمل کرده، اما در برخی کشورهای دیگر این موضوع باعث تبدیل تورم به ابرتورم و وخیم‌تر شدن اوضاع شده است.

روزنامه فرهیختگان نیز از اقدام بانک مرکزی برای حذف صفر از پول ملی با تعبیر « صفربازی » یاد می‌کند و به نقل از کارشناسان اقتصادی این کار را اشتباه و بی‌خاصیت توصیف کرده است.

آن‌گونه که فرهیختگان روایت کرده، اکثر کارشناسان انجام این طرح را بدون تاثیر در اقتصاد کشور یا حتی دارای تاثیر منفی می‌دانند. برخی از کارشناسان اظهار می‌کنند که چنین اقدامی باید در کشورهایی که دارای ابرتورم هستند، انجام شود. بنابراین پیگیری این طرح در ایران موضوعیت چندانی ندارد.

برخی دیگر بر این باور هستند که این اقدام باعث ایجاد شوک روانی و التهابات به جامعه شده، همچنین هزینه‌های چاپ پول را بالا می‌برد. یکی از کارشناسان در گفتکو با فرهیختگان می‌گوید: با حذف صفر از پول ملی جامعه احساس می‌کند پول کمتری برای خرید کالا پرداخت می‌کند در حالی که با با حذف چهار صفر، طبیعتا چهار صفر نیز از مبلغ درآمد حذف خواهد شد، بنابراین تاثیری بر وضعیت درآمدی و معیشت مردم ندارد.

دنیای اقتصاد به نظرسنجی موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی در مورد « دغدغه‌های اهل کسب‌و‌کار » از نگاه 180 فعال اقتصادی پرداخته است.

این روزنامه با اشاره به آثار این نظرسنجی می‌نویسد: در حوزه سرمایه‌گذاری «خطرات و ریسک سرمایه‌گذاری» از بزرگ‌ترین تهدیدهای فعالیت بنگاه‌های تولیدی صنعتی به‌شمار می‌رود که مواردی مانند نوسانات ارزی اخیر، مسئله برجام و تشدید تحریم‌ها، ریسک افزایش سرمایه و… را در بر می‌گیرد. به اعتقاد صاحب‌نظران و فعالان اقتصادی، افزایش نقدینگی و تبعات مترتب آن بر تورم نیز عمده مشکل اقتصاد ایران است.

دنیای اقتصاد ادامه می‌دهد: به اعتقاد صاحب‌نظران و فعالان اقتصادی، افزایش نقدینگی و تبعات مترتب آن بر تورم نیز عمده مشکل اقتصاد ایران است.

روزنامه خراسان نیز در گزارشی با عنوان « شفاف‌سازی حداقلی » روایت می‌کند که تنها یک‌سوم نمایندگان با درخواست انتشار حضور و غیاب‌شان و مشارکت در رای‌گیری‌ها موافقت کرده‌اند.

این روزنامه به اقدام خبرگزاری خانه ملت اشاره کرده که به سراغ نمایندگان رفته و از آن‌ها درخواست کرده که اطلاعات عملکردشان را در دو حوزه حضور و غیاب و مشارکت در رای‌گیری منتشر کند. اکنون این خبرگزاری نتیجه گزارش خود از آذر ماه را منتشر کرده است.

خراسان نقل می‌کند که گزارش منتشرشده در دو حوزه مشارکت نمایندگان در رای‌گیری و وضعیت حضور و غیاب است که در مورد اول تنها 96 نفر و در مورد دوم تنها 101 نفر از نمایندگان موافقت کرده‌اند که عملکردشان منتشر شود! تعداد کل نمایندگان مجلس 290 نفر است. به این ترتیب بر اساس آن چه خانه ملت منتشر کرده، عملا 33 درصد نمایندگان با انتشار گزارشی از میزان مشارکتشان در رای‌گیری و حدود 35 درصد با انتشار گزارش حضور و غیابشان موافق بوده‌اند.

اما آن‌گونه که خراسان روایت کرده یکی از نکات جالب در میان نمایندگانی که حاضر به شفافیت اطلاعاتشان شده‌اند، حضور آنها در رای‌گیری‌ها و عدم رای است. به عنوان مثال، در آذر ماه، ابوالفضل حسن‌بیگی نماینده دامغان در زمان رای‌گیری‌ها 50 بار در مجلس حضور داشته اما فقط 10 بار در رای‌گیری‌ها شرکت کرده است.