چرا با کاهش قیمت دلار، کالاها ارزان نمی‌شود؟
در این روزها که نرخ ارز کاهش یافته است، شاهد نزولی شدن قیمت‌ها در بازارهای مختلف نبوده‌ایم. عده‌ای دلیل عدم کاهش قیمت در بازارهای مختلف پس از ارزان شدن ارز را عدم یک نظارت صحیح می‌دانند.
یکی از اتفاقهای مهم در عرصه اقتصادی کشور؛ نوسانات نرخ ارز و تاثیر آن بر قیمت کالا و محصولات مختلف در بازار بود. به عبارتی دیگر، نوسان قیمت دلار سبب گران شدن کالاها در بازارهای مختلف اقتصادی شد. اما در این روزها که نرخ ارز کاهش یافته است، شاهد نزولی شدن قیمت‌ها در بازارهای مختلف نبودیم. عده‌ای دلیل عدم کاهش قیمت در بازارهای مختلف پس از ارزان شدن ارز را عدم یک نظارت صحیح می‌دانند.
به گزارش تجارت‌نیوز ، این‌روزها بازار ارز رغبتی برای افزایش قیمت ندارد و اگر بخواهیم وضعیت را با ماه‌های گذشته مقایسه کنیم خواهیم دید که این بازار عملا به کما رفته است. اما در این میان پرسشی مهم مطرح می‌شود و آن‌هم این است که چرا قیمت کالاهای اساسی همپای نرخ ارز کاهش قیمت را تجربه نکرده است؟ دلیل به وجود آمدن این پرسش این است که در ماه‌های گذشته هنگامی که ارز یک جهش قیمت بی‌سابقه را پشت سر گذاشت بازارهای اقتصادی به سرعت از خود واکنش نشان دادند و به پیشواز افزایش قیمت رفتند.
در ماه‌های گذشته وقتی صحبت از افزایش قیمت در بازارهای مختلف به میان می‌آمد، تنها دلیل را نوسان در بازار ارز می‌دانستند. بالا رفتن قیمت‌ها به‌گونه‌ای موجب دست کشیدن از خرید بعضی کالاها در زندگی روزمره برخی خانوار‌ها شد. این افزایش قیمت در بازارهای مختلف از جمله خودرو، مسکن و کالاهای اساسی دیده می‌شد و تنها پاسخ مسئولان به این وضعیت، نوسانات ارزی بود. البته این درحالی بود که بسیاری از صاحبنظران و مسئولان وعده کاهش قیمت در ماه‌های آتی را می‌دادند، اما با گذشت زمان بازارهای اقتصادی واکنشی متفاوت داشتند و نشان می‌دادند که رغبتی برای کاهش قیمت به خصوص در بازار کالاهای اساسی وجود ندارد. اما حالا مدت اندکی است که بازار ارز در روند ثبات قیمت قرار گرفته است و دیگر خبری از جهش‌های چشمگیر نیست. حال با این وجود بسیاری از مصرف‌کنندگان توقع دارند تا همان‌گونه که افزایش نرخ ارز در قیمت بازارهای مختلف اقتصادی به‌خصوص کالاهای اساسی تاثیر داشته است، اکنون که ارز روند کاهش قیمت را در پیش گرفته است کالاهای اساسی هم باید کاهش قیمت را تجربه کنند. اما این توقع در حالی است که فعلا خبری از کاهش قیمت در بازار کالاهای اساسی در میان نیست.
قیمت‌ها پس از بالا رفتن برای کاهش انعطاف ندارند؟
بسیاری از کارشناسان معتقدند که قیمت ارز به شکل قابل توجهی کاهش پیدا کرده است اما قیمت کالاهای اساسی به نسبت آن ارزان نشده است. همان‌طور که قبلا اشاره شد هنگامی که ارز یک جهش غیرقابل باور را داشت و به مرز 20 هزار تومان رسید، قیمت‌ها در بازارهای مختلف به یک‌باره افزایش یافت و اکنون که نرخ ارز حدود 6 یا 7 هزار تومان کاهش داشته آن‌طور که باید و شاید تاثیری بر قیمت‌ها نگذاشته است. با توجه به این مسائل عده‌ای از صاحبنظران می‌گویند قیمت کالاها با افزایش قیمت ارز بالا می‌رود اما با کاهش قیمت ارز پایین برنمی‌گردد.
عده‌ای دیگر معتقدند که منطق حاکم بر بازار، بر این اصل است که اصولا قیمت‌ها پس از بالا رفتن برای کاهش انعطاف نداشته و به سختی و با رَوَندی کُند به سمت قیمت‌های قبل می‌رود. بنابراین حداقل ۳ تا ۴ ماه زمان لازم است تا فروشندگان اجناسی را که با قیمت بالا خریداری کرده و به فروش رسانده‌اند راضی به کاهش قیمت باشند. در نتیجه نباید منتظر پایین آمدن قیمت‌ها باشیم. وقتی چنین مطالبی گفته شود نتیجه این می‌شود که بازار در برابر هر نوع عملی که افزایش قیمت را تجربه کند، پس از بازگشت به آرامش تمایل کمتری را برای کاهش قیمت از خود نشان می‌دهند، به نوعی دیگر در برابر کاهش قیمت مقاومت خواهد کرد.
در این میان برخی از فروشندگان هم در شرایط آرامش بازار ارز استدلال‌هایی را برای کاهش ندادن قیمت‌ها بیان می‌کنند. استدلال فروشندگان برای تغییر ندادن قیمت‌ها پس از کاهش نرخ دلار معمولا این است که کالا را با قیمت بالا خریداری کرده‌اند و اگر با قیمت کمتر بفروشند، ضرر می‌کنند.
انتظارات مصرف‌کنندگان
این درحالی است که عده‌ای از مصرف‌کنندگان نیز معتقدند که دو نهاد نظارتی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و همچنین ستاد تنظیم بازار بهعنوان نهادهاى اصلى برای کنترل قیمت‌ها، باید عدم کاهش قیمت در پی کاهش نرخ ارز را بررسی کنند و باید تلاش بیشتری برای نظارت بر قیمت‌گذاری‌ها از سوی این دو نهاد وجود داشته باشد.
گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان از شرایط موجود راضی نیستند چرا که با بررسی بازار ارز این انتظار را داشتند تا بازار کالاهای اساسی به آرامش برسد. اما همان‌طور که می‌بینیم انگار این بازار قصد آرام شدن ندارد. در این میان به نظر می‌رسد که سازمان‌های مربوطه باید به دنبال راه‌حلی باشند تا قیمت مایحتاج عمومی مردم با همان سرعتی که در ماه‌های گذشته افزایش قیمت را تجربه کرده بود در روند کاهش قیمت قرار گیرد. چرا که اگر قیمت لبنیات، حبوبات، پروتئین، خودرو، قطعه خودرو و همه کالاها با نرخ ارز گره خورده باشد باید با کاهش ارز، کمی تغییر پیدا کنند و نشان دهد که تمایل برای ارزانی وجود دارد.
ریشه مشکل را بیابیم
به گفته بسیاری از صاحبنظران قیمت دلار در مقطعی افزایش نامتوازنی داشت و باعث شد که قیمت در بازارهای اقتصادی با افزایش همراه شود. این در حالی است که آنها می‌گویند اکنون که بازار ارز در آرامش به سر می‌برد بازارهای دیگر به‌خصوص بازار کالاهای اساسی به ناچار در روند کاهش قیمت قرار می‌گیرند. حال ممکن است این اتفاق در میان‌مدت و یا در بلندمدت رخ دهد.
در این میان بسیاری از کارشناسان راه‌حل‌هایی را برای گذراندن این دوره مطرح می‌کنند، یکی از این راهکارها بهبودیِ عملکرد دستگاه‌های نظارتی است. آنها می‌گویند در برخی از حوزه‌ها نظارت کمتری دیده می‌شود، بنابراین مسئولان در این‌باره باید تجدیدنظری در عملکرد خود داشته باشند. از طرفی دیگر اگر می‌گویند که مشکل تولید است باید اقداماتی را برای بهبود شرایط تولید در نظر بگیرند و یا اگر مشکل را جوّ روانی می‌دانند که آن‌هم بدون راهکار نیست. در هر صورت به نظر می‌رسد که باید هر چه زودتر راه‌حلی برای رفع چالش‌های موجود پیدا کرد. در این میان با بررسی وضعیت موجود برخی از صاحبنظران خواستار توجه ویژه بر روی قیمت کالاهای اساسی هستند چراکه معتقدند افراد جامعه برای گذراندن معیشت خود به تعدیل قیمت‌ها در بازار کالاهای اساسی نیازمند هستند و باید به سرعت دوایی برای این درد پیدا کرد.
منبع: ابتکار
نظرات