چرا افزایش حقوق بازنشستگان به تاخیر افتاد؟/ پای مشکلات صندوق‌های بازنشستگی در میان است؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، اردیبهشت به انتهای خود رسید اما از افزایش حقوق سال ۱۴۰۱ بازنشستگان خبری نشد. مطرح نشدن این موضوع در جلسات اخیر هیات دولت به احتمال پرداخت علی‌الحساب حقوق اردیبهشت کارمندان و کارگران بازنشسته بیشتر قطعیت داد.

۳ فرضیه درباره تاخیر افزایش حقوق بازنشستگان

امروز و فردا شدن افزایش حقوق بازنشستگان، حالا تا آستانه سومین ماه سال کِش آمد. در باب این اتفاق چند فرضیه محتمل است:

۱- ترافیک کاری در هیات دولت

فرضیه اول، آنکه مثل همیشه دلیل تاخیر با ترافیک کاری هیات دولت و صف طولانی مصوبات در شرف تصویب ارتباط دارد. به بیان دیگر سراعضای هیات دولت آنقدر شلوغ است که هنوز فرصت موافقت با افزایش حقوق بازنشستگان را پیدا نکرده‌اند.

۲- چالش تامین بار مالی

در خصوص فرضیه دوم، بحث تامین بار مالی افزایش‌های جدید در میان است، به صورت مشخص در سال‌های گذشته صندوق‌های بازنشستگی همیشه در سرازیری بحران قرار داشتند، دلیل این کار از تسویه نشدن طولانی‌مدت بدهی‌های معوقه دولت تا وابستگی بیش از اندازه به اعتبارات دولتی و برهم خوردن تراز هزینه و درآمد متغییر است.

در چنین وضعیتی بعید نیست تامین بارمالی افزایش حقوق سالیانه به فرآیندی، زمانبر تبدیل شود. زیرا اینجا موضوع یافتن منابع پایدار مالی در میان است.

۳- برنامه اصلاحات ارز ترجیحی

اما فرضیه سوم به نوعی متاثر از حال و هوای اجرای برنامه اصلاحات ارز ترجیحی است. واضح است که هدف و انگیزه این اصلاحات محدودیت شدید منابع مالی است که دولت سیزدهم وارث آن محسوب می‌شود.

این مساله در کنار بودجه بحث‌برانگیز سال ۱۴۰۱ و پرداخت وام‌های مختلفی که در دستور کاری بانک‌ها قرار دارد، به این نتیجه منتج خواهد شد که دولت برای کنترل نقدینگی، موقتا کاری با افزایش حقوق بازنشستگان ندارد.

ماجرا چیست؟

در خصوص این فرضیات، فرشید یزدانی، از صاحب‌نظران بیمه های اجتماعی به تجارت نیوز می‌گوید: در مقایسه با سنوات پیشین، طولانی شدن روال ابلاغ افزایش سالیانه حقوق هنوز آنقدرها هم طولانی نیست.

وی ادامه می‌دهد: در سنوات گذشته در سازمان تامین اجتماعی این تاخیر تا تیر هم رسید. در واقع آن زمان علت این اتفاق ناهماهنگی‌های اداری در بروکراسی دولتی بود.

یزدانی می‌گوید: هرچند تغییرات اقتصادی چند هفته اخیر باعث شد تا این تاخیر بیشتر به چشم بیاید. اما بعید است دلیل این اتفاق، کنترل نقدینگی باشد. بالاخره این افزایش دیر یا زود باید اعمال شود و دولت باید مابه‌التفاوت ماه‌های قبل را پرداخت کند.

این کارشناس بیمه‌های اجتماعی گفت: به صلاح دولت است این افزایش زودتر اعمال شود. این طوری هم بار مالی کمتری متوجه صندوق‌های بازنشستگی است و هم قدرت مالی مردم در شرایط جدید بیشتر می‌شود.

وی گفت: اما ممکن است تامین بار مالی دلیل این باشد، شبیه این اتفاقسال‌های پیش افتاد. اما نمی‌توان گفت مشکل بار مالی با بحران صندوق‌های بازنشستگی ارتباط مستقیم دارد. باید منتظر انتشار گزارش جدید ماند و بعد در این مورد با قطعیت صحبت کرد.

چالش افزایش قیمت کالاهای اساسی

تاخیر در اعمال افزایش سنواتی حقوق بازنشستگان ، اتفاق جدیدی نیست. اغلب اوقات تشریفات اداری و حقوقی مانع می‌شوند تا مستمری بازنشستگی از همان ابتدای سال افزایش یابد.

مثلا در سازمان تامین اجتماعی سابقه این تاخیر تاریخی تا انتهای فصل هم می‌رسد. برای صندوق بازنشستگی کشوری نیز سوابقی از به تاخیر اعمال افزایش‌ها ذکر می‌شود.

با این وجود، تاخیر امسال حال و هوای دیگری دارد. به صورت مشخص انتظار می‌رفت که طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۱ حقوق کارمندان بازنشسته به میزان ۱۰ درصد افزایش یابد.

در خصوص افزایش مستمری کارگران این انتظار حول ۳۸ درصد تا ۵۷ درصدی بود که در شورای عالی کار برای افزایش دستمزد کارگران شاغل تعیین شد و هیات‌مدیره سازمان تامین اجتماعی نیز آن را مبنای افزایش‌های جدید قرار داد.

اما در این شرایط که همه بازنشستگان برای شنیدن خبر اعلام افزایش حقوقشان، سرپا گوش بودند، اتفاق دیگری افتاد و بر اهمیت این اعمال هرچه زودتر این افزایش افزود.

دولت بالاخره برای مساله پرداخت یارانه و ارز ترجیحی راه حلی نهایی یافت، برنامه اصلاح ارز ترجیحی به اجرا درآمد و در همان بدو کار نوسانی در بازار کالاهای اساسی به وجود آمد.

با وجود آنکه در این برنامه به عضو خانوارهای مشمول یارانه جدید۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی پول نقد پرداخت شد اما ابلاغ نشدن موضوع افزایش سالیانه حقوق و مستمری در زندگی روزانه بازنشستگان بیش از هر زمان دیگری به چشم آمد.

در همین رابطه در روزهای گذشته سازمان تامین اجتماعی که طرف حساب کارگران بازنشسته هستند چند بار در صدد دلگرم کردن مستمری‌بگیران خود برآمدند و گفتند به محض تصویب افزایش حقوق بازنشستگی در هیات دولت، مابه‌التفاوت فروردین و اردیبهشت را پرداخت می‌کنند.

صندوق بازنشستگی کشوری نیز هرچند جامعه مخاطب کمتری دارد اما نتایج یک نظرسنجی را منتشر کرد که در آن افزایش حقوق یکی از مطالبات اصلی بازنشستگان بود.