ماجرای فاز دوم هوشمندسازی یارانه نان چیست؟/ فراز و فرودهای یک لقمه نان

به گزارش تجارت‌نیوز ، روز گذشته محمد جلال، مشاور وزیر اقتصاد در گفتگو با فارس از اجرای قریب‌الوقوع مرحله دوم هوشمند سازی یارانه نان خبر داد: کارگروه ستاد تنظیم بازار و مدیریت کلان کشور، مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان با ابلاغ به نانوایی‌ها در ماه جاری آغاز می‌شود. در مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان شاهد صرفه‌جویی‌های ناشی از اجرای این طرح ملی خواهیم بود. کلیت مرحله دوم این هوشمندسازی این است که مفهوم سهمیه آرد صرفاً بر پایه مجوز موضوعیت خود را از دست بدهد و اختصاص آرد یارانه‌ای یا به تعبیر دیگر دسترسی به یارانه آرد منوط به عملکرد تولید نان شود.

هرقدر هم که دولت منکر تاثیر اجرای برنامه اصلاح ارز ترجیحی بر بازار نان باشد بازهم سیر وقایع اخیر اقتصادی طوری است که نمی‌توان احتمال افزایش قیمت نان را نادیده گرفت. برای نمونه شرط اجرای برنامه اصلاح ارز ترجیحی، تامین اقلام ضروری مردم به نرخ شهریور ماه سال ۱۴۰۰ بود اما کدام کالا و خدماتی را می‌توان سراغ داشت که طی این مدت قیمتش بیش از یک مرتبه تغییر نکرده است؟

خرید قوت غالب چه تغییراتی کرد؟

نان، سوخت و دارو سه کالایی بودند که از ابتدا در برنامه اصلاح ارزی حکم استثنا را داشتند. شخص سیدابراهیم رئیسی و سایر مقامات دولتی بارها گفتند که یارانه این سه قلم کالای اساسی به همان روال سابق دراختیار عموم مردم قرار خواهد گرفت و میان فقیر و غنی در دسترسی به این اقلام محدودیتی وجود ندارد.

با این حال همان زمان نیز در این مورد صحبت شد که روال توزیع یارانه‌ این سه کالا به بازبینی نیاز دارد. پیرامون همین خط مشی بود که در هفته‌های گذشته نانوایی‌ها به شبکه جدیدی از دستگاه‌های کارتخوان تجهیز شدند.

در راستای این تحولات، هرچند بهای نان تغییر نکرد اما نتیجه این اتفاق غیر از شلوغی بیشتر صف‌ نانوایی‌ها و افزایش محسوس تقاضای مشتریان، ایجاد تغییری اجباری جدید در نحوه فروش آن بود.

دستگاه‌های کارتخوان جدید جایگزین دستگاه‌های قبلی شدند و عموم نانوایان حالا به سختی زیر بار فروش نقدی نان می‌روند، خودداری نانوایان از قبول پول نقدِ مشتریان فاقد کارت بانکی طوری است که این روزها بیشتر این مشتریان با کارت بانکی مشتریان دیگر نان می‌خرند.

بوی گرانی نان می‌آید؟

در چنین اوضاع و احوالی نقل قول منتشر شده از مشاور وزیر اقتصاد برای جلب توجه حواس‌ها و قوت گرفتن گمانه‌زنی درباره افزایش احتمالی بهای این کالای اساسی کافی است. در این میان آنچه به ماجرا بیشتر دامن می‌زند و باعث می‌شد تا این احتمالات هرچه بیشتر به رنگ واقعیت دربیایند، حرف‌هایی است که این روزها از دهان دست‌اندرکاران صنعت نان شنیده می‌شود.

مثلا محمد سلیمانی، رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تلویحی از ضرورت افزایش بهای نان، اینطور با ایلنا حرف زده است: تأثیر نرخ آرد موجود در قیمت نان حدود ۸ تا ۱۰درصد است و اگر دولت آرد را مجانی در اختیار نانوایان قرار بدهد بازهم کفاف تأمین هزینه‌های نانوایان را نمی‌دهد. در این طرح، آرد با نرخ آزاد به نانوایان داده خواهد شد اما نان همچنان با همان نرخ۱۴۰۰ به مردم فروخته می‌شود و مابه‌التفاوت قیمت آرد و قیمت فروش آن به مردم به‌عنوان یارانه از سوی دولت به نانوایان پرداخت می‌شود؛ اما به‌دلیل بالا رفتن هزینه مایه‌خمیر، دستمزد کارگر، هزینه خوراک، مالیات و هزینه حامل‌های انرژی، با این فرایند هم نانوایان از پس تأمین هزینه‌های واحد صنفی برنمی‌آیند.