روش جدید عرضه اولیه: توزیع رانت یا افزایش جذابیت بورس؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، قرار است عرضه اولیه جدید بازار سهام با شیوه جدید به بورس وارد شود. شیوه‌ای که کشف قیمت توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام می‌شود و حالا صندوق‌ها باید ثبت سفارش عرضه‌ها را انجام دهند و متقاضیان شرکت در عرضه اولیه می‌توانند نماد عرضه شده را در معاملات ثانویه از صندوق‌ها خریداری کند.

مسئولان فرابورس چند روزی است که از مزایای این تصمیم هیجانی و یکباره خود تعریف و تمجید می‌کنند و این شیوه جدید عرضه اولیه را راهی برای تشویق مردم به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه، افزایش اعتماد به صندوق‌های سرمایه‌گذاری و حرفه‌ای‌تر شدن بورس می‌دانند.

فردا قرار است پنج درصد سهام شرکت ریل‌پردازنوآفرین(حآفرین) با همین شیوه جدید به بازار عرضه شود و حالا گمانه‌های اهالی سازمان بورس نشان می‌دهد که از این به بعد عرضه‌های اولیه به شیوه عرضه به عموم، عرضه به صندوق‌ها و عرضه ترکیبی خواهد بود و تغییر اساسی در نحوه ورود شرکت‌ها به بازار صورت گرفته است.

متقاضیانی که مدت‌ها منتظر ورود حافرین بودند فردا نمی‌توانند ثبت سفارش این نماد را انجام دهند و فرصت بازی در این عرضه فقط به نفع جامعه کوچک صندوق‌های سرمایه‌گذاری خواهد بود. اما کارشناسان بازار سهام نسبت به این نوع از عرضه نظرات متفاوتی دارند.

توزیع رانت با سیاست‌گذاری‌های یک طرفه

مریم محبی، کارشناس بازار سهام در پاسخ به این سوال که « آیا با شیوه جدید عرضه اولیه در بازار موافق هستید یا مخالف» گفت: این موضوع آسیب جدی به سهامداران وارد می‌کند. همان طور که مشاهده کردید امروز بازار با هیجان و ترس مضاعفی رو به رو شده بود که یکی از عوامل مهم آن را می‌توانیم سیاست‌گذاری غیر هدفمند در روش جدید عرضه اولیه بدانیم.

وی در این باره افزود: اعطای این عرضه‌ها به صنذوق‌ها ایجاد رانت می‌کند و باعث می‌شود صندوق‌ها سهم بیشتری را در نسبت با مردم عادی داشته باشند به عبارت دیگر این موضوع باعث ایجاد فاصله میان سهامدار خرد با سرمابه کم و سرمایه‌گذار کلان می‌شود.

محبی در بخش دیگری از صحبت‌هایش و در واکنش به سیاست یکباره فرابورس در شیوه جدید عرضه اولیه گفت: به نظر می‌رسد در این باره مطالعه‌ای صورت نگرفته و مقامات سیاست‌گذاری هیجانی و بدون اطلاع مردم را انجام دادند. باید توجه داشت که سیاست‌های یک طرفه به ضرر سهامدار خرد و تبدیل روند مثبت بازار به منفی است.

محبی همچنین افزود: سهامدارانی با سرمایه‌های اندک که تجربه مرداد ماه سال گذشته را دارند هیچ‌گاه به بازاری که قوانین آن هر روزه و یکباره تغییر می‌کند اعتماد نمی‌کند.

مزایای عرضه اولیه جدید بیشتر از معایب آن

اما نیما میرزایی، کارشناس بازار سهام با شیوه جدید عرضه اولیه به بازار سهام موافق است و در این باره می‌گوید: ما چاره‌ای جز اینکه به سمت سرمایه‌گذاری غیر مستقیم برویم نداریم. بازار را ببینید! یک روز صف خرید و روز دیگر صف فروش می‌شود و این رفتار دسته جمعی زیانبار بر بستر سهامداران (حقیقی و حقوقی) کم تجربه و احساسی تشدید شده است. طبیعتا هر تصمیم مدیریتی مزایا و معایبی دارد که در این مورد خاص مزایای طرح پیشنهادی بیشتر است.

میرزایی در این باره تشریح کرد: افزایش جذابیت صندوق‌ها، در هر حالت با مشوق‌ها و یارانه‌هایی همراه است که پیشتر هم شاهد این موارد در قالب معافیت مالیاتی، کاهش کارمزد و افزایش زمان معاملات آن‌ها بوده‌ایم. پس به نظر اتلاق رانت به این طرح تشویقی، بیشتر هجمه رسانه‌ای به نفع منافع کوتاه مدت و سطحی توده‌های سهامداران است؛ سهامدارانی که برخلاف رشدهای بسیار جذاب بازار در سالیان متمادی، اتفاقا به دلیل سرمایه‌گذاری مستقیم و افت‌های آن، کمترین نفع را از آن برده‌اند.

این کارشناس بازار افزود: در مجموع تخصیص عرضه‌های اولیه به صندوق‌ها ، موجب افزایش معنادار جذابیت آنها، و در نهایت با ثبات‌تر شدن روند بازار می‌شود که به نفع تمامی ذینفعان بورس خواهد بود.

میرزایی در آخر یک راهکار را برای این عرضه‌ها پیشنهاد داد و گفت: تعریف کدهای مبتدی (به صورت اختیاری) که به واسطه آن، تخصیص بخشی از عرضه‌های اولیه (بصورت ترکیبی) به این کدها انجام پذیرد و سهامداران دارای این کدها بتوانند صرفا عرضه‌های اولیه و صندوق‌ها را معامله کنند، می‌توانند سرمایه‌گذاری مطمئن و پر پازده‌تری را داشته باشند.

آخرین اخبار بازار سهام را در صفحه بورس تجارت‌نیوز بخوانید.