چرا پژوهشکده بانک مرکزی ایده‌ای ندارد؟

پژوهشکده پولی و بانکی در جایگاه بازوی تحقیقاتی و مغز متفکر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، با توجه به ضرورت تمرکز بر تحقیقات علمی و پژوهشی در زمینه‎های پولی، ارزی و بانکی و گسترش آنها با رویکردی کاربردی در سال 69 به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های کلیدی بانک مرکزی تاسیس شد.

به گزارش تجارت‌نیوز، این پژوهشکده وابسته به بانک مرکزی با داشتن چند ده تن از افراد متخصص به‌عنوان اعضای هیات‌علمی و جای دادن آنها در مجموعه‌گروه‌های پژوهشی مختلفی چون بانکداری، پولی و ارزی، مدل‌سازی و… توقع می‌رود نقش استراتژیکی در کمک به اجرای سیاست‎های رسمی اقتصادی کشور و پیشبرد و کنترل اهداف کلان پولی، ارزی و بانکی داشته باشد؛ اما با نگاهی گذرا به اظهارنظرات مسئولان و دست‌اندرکاران این مرکز طی ماه‌های اخیر می‌توان فهمید نه‌تنها نسخه‌های علمی گره‌گشا برای بهبود التهابات ارزی و اصلاح ساختار بانکی دیده نمی‌شود بلکه عمدتا شاهد سخنانی غیراصولی و کلیشه‌ای با چاشنی توجیه‌گری هستیم که در عمل جایگاه این پژوهشکده استراتژیک را به‌ورطه بی‌خاصیتی کشانده است. در ادامه به تعدادی از این اظهارنظرهای نه‌چندان کارشناسانه و کاربردی اشاره می‌شود.

نقدینگی ۱۶۰۰ هزار میلیارد تومانی عجیب و غریب نیست

دیواندری، رئیس این پژوهشکده 31خرداد درباره نقدینگی بیش از هزار میلیارد تومانی کشور اظهار کرد: این میزان نقدینگی کشور نگران‌کننده نیست و این میزان کنترل‌شده است. وی با اشاره به نقدینگی کشور گفت: رشد نقدینگی در سال 96، 22 درصد بوده که این رشد در جهان خارج از قاعده نیست.

ونیز زمان‌زاده، مدیر امور پژوهشی پژوهشکده در پیرو سخنان رئیس خود گفته بود: بررسی وضعیت اقتصاد کلان و شرایط پولی کشور نشان می‌دهد که نرخ رشد نقدینگی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم به‌طور متوسط پایین‌تر از نرخ‌های رشد نقدینگی در دوره‌های پیش از آن بوده و نقدینگی ۱6۰۰هزار میلیارد تومانی عجیب و غریب نیست.

اما باید گفت طی 10سال اخیر رشد پایه پولی حدود 3/3 برابر و رشد نقدینگی در پنج سال گذشته حدود سه برابر شده است. کارشناسان اقتصادی بارها زنگ خطر رشد افسارگسیخته نقدینگی و هدایت ناصحیح آن را گوشزد کرده‌اند. اکنون رقم1600 هزار میلیارد تومان، سرگردان در ایران است.

این نقدینگی هیچ‌گونه تناسبی با نرخ رشد تولید کالاها و خدمات در کشور ندارد در حالی که نرخ رشد تولید در کشور ما طی ۴۰ سال اخیر تقریبا چهاردرصد بوده است؛ لذا نرخ رشد نقدینگی باید با نرخ رشد تولید متناسب و نهایتا چهار تا هشت درصد باشد نه اینکه نرخ رشد نقدینگی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد باشد.

گفته می‌شود اگر 50 درصد کل نقدینگی به سمت تولید هدایت شود، التهابات فروکش می‌کند. در حالی که متهم اصلی رشد نقدینگی سود هنگفت پرداختی به مبالغ پارک‌شده در سپرده‌های بانکی بوده که عمدتا غیرمولد و به‌علت خلق پول بوده است. سیستم بانکی یکی از غول‌های زاینده و هدایت‌کننده نقدینگی است.

حقیقت امر آن است که بانک‌ها نقدینگی را فقط در دست افراد خاصی قرار داده‌اند و به‌دلیل آنکه تولید در کشور جذاب نیست، این حجم از نقدینگی به سمت غیرمولد دلار، سکه، مسکن و… رفته و صدمه به اقتصاد وارد کرده است.

مقام معظم رهبری و رئیس مجلس در چند ماه اخیر صراحتا در سخنان خود به هدایت صحیح نقدینگی به بخش تولید تاکید کرده‌اند؛ اما جای تعجب است که از تیم پژوهشی بانک مرکزی درباره رشد فزاینده نقدینگی و نقش ضریب فزاینده و خلق پول بی‌قاعده بانکی، اظهارات اینچنینی شنیده می‌شود.

منبع:‌ روزنامه فرهیختگان