خیز بانکداری ایران به سوی رمزارزها

با گسترش رمزارزها در دنیا چند سالی است که همه منتظر نظر بانک مرکزی به عنوان نهاد ناظر بازار پول دراین زمینه هستند. این موضوع زمانی از اهمیت بیشتری برخوردار شد که برخی گزارش‌ها از خروج 1.5 میلیارد دلار سرمایه از ایران از طریق رمزارزها و به‌طور عمده بیت‌کوین حکایت داشت.

به گزارش تجارت‌نیوز، در نخستین واکنش، بانک مرکزی با هشدار به معامله‌کنندگان ارزرمزها در کشور اعلام کرد که تا پایان سال 1396 رویکرد خود را دراین زمینه اعلام عمومی می‌کند. هرچند این اعلام نظر طولانی شد، ولی این بانک روز هشتم بهمن ماه با انتشار پیش نویس سیاست‌نامه خود در خصوص رمزارزها نخستین گام عملی خود را برای رسمی شدن ارزهایی که تفاوت فاحشی با پول و ارز مرسوم دارد، برداشت.

بر اساس اعلام نهاد ناظر بازار پول این بانک به منظور انتظام بخشی به فعالیت‌های در جریان و فراهم آوردن امکان برنامه‌ریزی برای فعالان حوزه رمزارزها، پیش‌نویس سیاست‌نامه بانک مرکزی در خصوص رمز‌ارزها را برای آگاهی و کسب نظر کارشناسان و صاحب‌نظران منتشر کرد تا ظرف یک ماه نظرات علاقه‌مندان در خصوص آن اخذ شود. یک روز پس از انتشار این سیاست‌نامه اظهار نظر شرکت‌کنندگان در هشتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت، نهایی شدن استفاده از رمزارزها به صورت رسمی و قانونی در کشور را تایید کرد. بر این اساس هم‌اکنون بانک مرکزی در حال بررسی سازوکارهای بانکی و قانونی استفاده از این ارزهای جدید است.

این درحالی است که محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه این همایش با اشاره به طراحی چند رمزارز ایرانی، گفت: در خصوص استفاده از این رمزارزها بانک مرکزی باید نظر دهد اما به لحاظ تکنولوژیک تاکنون چهار-پنج مدل آزمایشی و پیاده‌سازی شده از رمزارز وجود دارد و تصمیم‌گیری در این حوزه برای فعالیت آنها با بانک مرکزی است.

همتی: سیاست‌نامه رمزارزها تهیه شد

بر همین اساس در جریان برگزاری هشتمین همایش بانکداری الکترونیک، رئیس کل بانک مرکری در پیامی ویدئویی به این همایش از تهیه سیاست‌نامه رمزارزها خبر داد و از صاحب‌نظران خواست تا نقطه نظرات خود را در این باره به بانک مرکزی منعکس کنند.

خبرهایی که «عبدالناصر همتی» در پیام خود اعلام کرد، به‌طور کامل ناظر بر فناوری‌های مالی جدیدی است که بسترهای اجرای آن در کشور فراهم شده است. برهمین اساس وی یکی از اقدامات این بانک در این زمینه را راه‌اندازی نظام برداشت مستقیم در اغلب بانک‌ها اعلام کرد که این کار دغدغه کسب‌وکارهای نوپا در جمع‌آوری وجوه را رفع می‌کند.

رئیس کل بانک مرکزی همچنین مهاجرت از کارت‌های مغناطیسی به سمت کارت‌های هوشمند را دیگر برنامه بانک مرکزی عنوان کرد که زمینه را برای پرداخت‌های مبتنی بر تلفن همراه هموار می‌کند. وی از ایجاد پلت‌فرم فناوری بلاک‌چین در نظام بانکی خبر داد که این امکان را به بانک‌ها و کسب‌وکارها می‌دهد از این بستر برای توسعه فعالیت خودشان استفاده کنند.

بدین ترتیب رئیس کل بانک مرکزی اتفاقات مهم در حوزه نظام‌های پرداخت از جمله «برداشت مستقیم»، «رمزارزها»، «ارتقای استاندارد کارت‌ها» و «فناوری زنجیره بلوک» را تشریح کرد.

همتی با بیان اینکه سامانه‌های پرداخت و تسویه از ابزارهای مهم بانکی و پولی کشور است، گفت: این سامانه‌ها می‌توانند در 2 بعد به بانک مرکزی کمک کنند، یکی از بعد نظارتی است همچنان‌که در طول بحران ارزی که اواسط سال به‌وجود آمد و کشور تحت تحریم‌های ناعادلانه و غیرانسانی دولت امریکا قرار گرفت، حملات سفته بازانه در بازار ارز شدت گرفت که خوشبختانه بانک مرکزی با کنترلی که بر تراکنش‌های بانکی از طریق سامانه‌های پرداخت داشت این حملات را تخفیف داد و آرامش نسبی بر بازار ارز حاکم کرد.

وی افزود: بعد دیگر، استفاده از سامانه‌های پرداخت و تسویه در فضای کسب‌وکار است، همان‌طور که می‌دانید روزانه بیش از 200 میلیون تقاضا به این سامانه‌ها وارد می‌شود، این حجم تقاضا که تمامی آن به کسب‌وکارها به‌ویژه کسب‌وکارهای نو در جامعه تعلق دارد می‌تواند به‌شدت افزایش پیدا کند.

اهمیت استفاده از پول ملی در حوزه رمزارزها

همچنین معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی دراین همایش تاکید کرد که مبارزه با پولشویی و استفاده از پول ملی در حوزه رمزارزها برای بانک مرکزی مهم است.

ناصر حکیمی با بیان اینکه در مقررات‌گذاری با فعالان اقتصادی معامله می‌کنید، گفت: اگر مقررات بدی بگذارید که محدود کننده کسب‌وکار باشد کسی وارد نمی‌شود، اگر در اجرای آن زور هم نداشته باشید، هیچکس آن را اجرا نمی‌کند. وی با بیان اینکه در مقررات‌گذاری تعامل بین رگولاتور و مصرف‌کننده ایجاد می‌شود، اظهار کرد: در نهایت با جمع‌بندی این دو به نتیجه می‌رسیم، در کشور ما قوانین زیادی وجود دارد که هیچ‌وقت اجرا نمی‌شود و علت این است که زور اجرای آن وجود ندارد.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی با بیان اینکه در همه جای دنیا سرعت فعالیت‌های اقتصادی بیشتر از قانون‌گذار است، درباره قانون‌گذاری در زمینه رمزارزها، اضافه کرد: ما باید خطوط خود را مشخص کرده و در قلعه خود بایستیم و می‌گوئیم که در این قلعه خطوط قرمزی داریم و باید رعایت شود.

معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی با تاکید بر این‌که باید کاری کنیم که هرکسی از اطلاعات استفاده کرد نتواند سوءاستفاده کند، گفت: مقررات‌گذاری برای این حوزه ساده است، اما در عین حال خیلی باید در مورد آن فکر شود تا به آن سادگی برسیم، ما نباید وارد جزئیات شویم، چراکه ورود قانون‌گذار به جزئیات یعنی وارد شدن به باتلاقی که در آن گیر خواهد افتاد.

حکیمی با بیان این‌که از بین بردن کارمزدها و رایگان‌کردن تراکنش‌ها برای مصرف‌کننده نهایی اشتباهی بود که دوباره بازگشت آن بسیار سخت است، اظهار کرد: یکی از مشکلات این است که اصناف کارمزد نمی‌دهند و هر زمانی هم می‌خواهیم برای آن‌ها کارمزد بگذاریم، قبول نمی‌کنند و به نوعی در مقابل آن مقاومت می‌کنند.

مقابله با فساد با فناوری بانکی

قائم‌مقام بانک مرکزی نیزبا برشمردن روندهای فناورانه اظهار کرد: بلاک‌چین ماهیت ارتباطات نهادی و شیوه دفترداری را در هسته نظام‌های پولی و مالی هدف گرفته و فین‌تک‌ها نیز مسیرها، ابزارها و محصولات نهایی و ارتباط با مشتریان را متاثر می‌سازند.

اکبر کمیجانی در هشتمین همایش بانکداری الکترونیک با اشاره به تحولات بین‌الملل در حوزه نظارت بانکی تصریح کرد: در چند سال گذشته در جهان، نظارت بانکی تحولات عمیقی را از سر گذرانده که به سختگیرانه‌تر شدن مقررات و لزوم توجه به جزئیات منجر شده است. در کشورمان نیز از طرف دیگر نوسانات شدید در بازارهای دارایی، علی‌الخصوص ارز و طلا، در ماه‌های اخیر و ورود تقاضاهای سفته بازانه ناشی از پول‌های با منشا نامعلوم در کنار قوانین تصویب شده و در حال تصویب مبارزه با پولشویی و فساد، نیاز به نظارت، رصد و پایش دقیق مبادلات پولی را اجتناب‌ناپذیر کرده است. به گونه‌ای که در نهایت ردیابی وجوه از ابتدا تا انتها برای نهادهای ذی‌ربط مشخص و شفاف باشد.

وی در ادامه افزود: از این دیدگاه به نظر می‌رسد، تدوین مقررات جدید در حوزه تراکنش‌های بانکی و چک‌های تضمینی که در ماه‌های اخیر صورت گرفت به عنوان بخشی از راه حل، در کاهش التهابات ارزی و توقف نسبی فعالیت‌های سفته بازی موفق بوده است. از این رو تسری این قواعد به سایر ابزارهای پرداخت و تراکنش‌های پولی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

قائم‌مقام بانک مرکزی فناوری را به عنوان راه حل این قبیل مسائل معرفی کرد و گفت: اگر پدیده‌ای غیرقابل نظارت و بالقوه خطرناک برای مقاصد پولشویی نظیر بیت‌کوین به وجود می‌آید، بلاک‌چین به عنوان یک زیر ساخت اعتماد، می‌تواند مشکل شفافیت در معاملات و تبانی را حل کند. از این‌رو فناوری بخشی از راه حل است.

منبع: روزنامه ایران