اجرای طرح «پیش فروش یورو» چه تبعاتی برای اقتصاد خواهد داشت؟

طرح جدیدی از سوی بانک مرکزی برای مدیریت بازار دارایی‌ها مطرح شده که بر اساس آن، سیاست‌گذار پولی قرار است به‌زودی طرح گواهی سپرده یورویی را به شورای پول و اعتبار ببرد، طرحی که قرار است مانند پیش فروش سکه عمل کند؛ اما آیا این طرح در جهت بهبود وضعیت پایه پولی کشور مفید است یا تبعاتی را با خود به همراه دارد؟

کامران ندری، کارشناس اقتصادی در گفتگو با تجارت‌نیوز می‌گوید: طرحی که در مورد پیش فروش یورو از سوی بانک مرکزی مطرح شده در حال حاضر در حد یک پیشنهاد بوده و فعلا جزئیات آن مشخص نیست، اما در حال حاضر پایه پولی در اقتصاد ما رشد داشته که آخرین آمار آن رشد هشت درصدی پایه پولی طی سه ماهه نخست امسال نشان را می‌دهد که به همین علت بانک مرکزی به دنبال این است که یک سیاست انقباضی در پیش بگیرد.

وی ادامه می‌دهد: بانک مرکزی قصد دارد با یک سیاست انقباضی مقداری پایه پولی را جمع کند. قبلا بانک مرکزی اوراقی را در دارایی خود داشت که می‌توانست آن را بفروشد و پایه پولی را جمع کند. اما الان چون این امکان وجود ندارد به عرضه ارز روی آورده است.

ندری می‌افزاید: دارایی‌های قابل عرضه بانک مرکزی اول ارز و بعد طلا بوده که وقتی می‌خواهند یک سیاست انقباضی اتخاذ کنند از فروش این دو دارایی استفاده می‌کند. در خصوص پیش فروش یورو اول باید دید کیفیت این تصمیم به چه صورت است و بعد به تبعات آن اشاره کرد.

این کارشناس عنوان می‌کند: بعید می‌دانم که بانک مرکزی به جمع‌بندی نهایی در این طرح رسیده باشد اما معتقدم راه‌های کم هزینه‌تری نیز برای بانک مرکزی وجود دارد که بخواهد پایه پولی را کاهش دهد، مانند افزایش نرخ بهره بین‌بانکی؛ اگر این نرخ افزایش پیدا کند بانک‌ها ذخایر خود را نزد بانک مرکزی سپرده‌گذاری می‌کنند.

وی در ادامه اضافه می‌کند: چون جزئیات این طرح مشخص نیست نمی‌توان درمورد آن قضاوت کرد اما اصل قضیه که بانک مرکزی می‌خواهد انقباضی عمل کند آن را باید این‌گونه ببینیم که هدف جمع کردن پایه پولی است که درست است، اما باید ببینیم که روش آن به چه صورت است و آیا در مقایسه، روش‌های جایگزین و کم‌هزینه‌تر وجود دارد یا خیر؟

ندری تاکید می‌کند: به نظر من موثرترین روش این است که بانک مرکزی کف نرخ بهره را در بازار بین بانکی بالا ببرد که این خودش انقباضی عمل می‌کند و این روش را که بانک مرکزی بخواهد پیش فروش ارز و یورو داشته باشد را مناسب نمی‌بینم.

وی می‌افزاید: سیستم ما به شکلی درآمده است که یا باید اجازه دهیم نرخ‌های بهره در اقتصاد بالا برود یا باید تورم را بپذیریم، به صورت همزمان نمی‌شود هم نرخ بهره پایین باشد و هم تورم خودبه‌خود از بین برود. بانک مرکزی اگر بخواهد اوراق بفروشد باید نرخ آن را متناسب با تورم طوری اصلاح و تعیین کند که مردم آن را بخرند. مردم یورو می‌خرند و توقع دارند که متناسب با تورم بالا برود و حتی بالاتر از نرخ تورم و این اقدام پرهزینه‌ای برای دولت خواهد بود.

ندری در پایان عنوان می‌کند: اگر بانک مرکزی نرخ سود اوراق را اصلاح کند و افزایش دهد و اوراق بفروشد، هزینه آن کمتر از پیش‌فروش یورو است، مگر این‌که پیش‌بینی بانک مرکزی این باشد که نرخ ارز در آینده کاهش پیدا می‌کند.