سهیل بانی 
تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
سوددهی بانک‌های دولتی چقدر است؟ / مردودی دولت در حوزه بانکداری
مدیریت دولتی باعث شده که حاشیه سود بانک‌های دولتی که نشان دهنده بهره‌وری آنها است، فاصله‌ای نجومی با بانک‌های بورسی داشته باشد.
به گزارش تجارت‌نیوز ، روز ۲۰ مهر ماه بود که سامانه کدال میزبان صورت‌های مالی سال ۱۴۰۰ بانک‌های دولتی بود. ۶ بانک ملی، مسکن، کشاورزی، صنعت و معدن، توسعه صادرات و توسعه تعاون، بانک‌هایی بودند که صورت‌های مالی خود را در سامانه کدال منتشر کردند.
در میان این بانک‌ها، تنها بانک ملی بود که به روند زیاندهی خود را ادامه داده بود. در حالی که بانک ملی در سال ۱۴۰۰ متحمل زیان خالص دو هزار و ۶۷۶ میلیارد تومانی شده بود، پنج بانک دیگر موفق شده بودند که سال گذشته را با سوددهی به پایان برسانند.
با این وجود بررسی حاشیه سود خالص بانک‌های سودده دولتی نشان می‌دهد که بهره‌وری در این بانک‌ها بسیار پایین‌تر از حد استاندارد است. بانک‌های دولتی حتی در مقایسه با بانک‌های بورسی نیز عملکردی فاجعه‌بار رقم زده‌اند.
حاشیه سود چه چیزی را نشان می‌دهد؟
حاشیه سود خالص یکی از نسبت‌های مالی برای مقایسه شرکت‌ها است که نشان می‌دهد هر شرکت از فروش خود چه میزان سود کسب کرده است. محاسبه حاشیه سود خالص برای بانک‌ها نمایانگر این موضوع است که هر بانک چه میزان از درآمدهای خود را به سود تبدیل کرده است. به عبارت دیگر، این نسبت بهره‌وری بانک در استفاده منابع درآمدی خود را نمایش می‌دهد.
حاشیه سود خالص از تقسیم سود خالص یک بانک بر درآمدهای عملیاتی آن بدست می‌آید. این میزان هرچه بالاتر باشد به این معنی است که بانک‌ها توانسته‌اند از درآمدهای خود سود بیشتری کسب کنند و بازدهی بالاتری دارند.
بهره‌وری فاجعه‌بار بانک‌های دولتی
بر اساس صورت‌های مالی پنج بانک دولتی که در سال ۱۴۰۰ سودده بوده‌اند، نسبت حاشیه سود این بانک‌ها در سطوح بسیار پایینی قرار دارند. حاشیه سود خالص بانک توسعه صادرات معادل ۱٫۸۳ درصد، بانک صنعت و معدن ۰٫۳۳ درصد، بانک مسکن ۰٫۲ درصد، بانک کشاورزی ۰٫۱۸ درصد و بانک توسعه تعاون ۰٫۰۳درصد ثبت شده است.
مقایسه حاشیه سود این بانک‌ها با بانک‌های بورسی که در گراف زیر نمایش داده شده‌اند از اختلاف نجومی میان آنها حکایت دارد. در حالی که میانگین حاشیه سود خالص بانک‌های بورسی معادل ۵۳درصد است، همه بانک‌های دولتی حاشیه سودی کمتر از دو درصد را ثبت کرده‌اند.
علت حاشیه سود بالای بورسی‌ها چیست؟
نکته قابل توجه در این گزارش، حاشیه سود بیش از حد بالای برخی از بانک‌های بورسی است. بانک‌هایی مثل گردشگری، شهر، پاسارگاد و خاورمیانه حاشیه سودهای بسیار بالایی را رقم زده‌اند که البته این اعداد خیلی هم قابل اتکا نیست.
بخش عمده این حاشیه سودهای بالا به دلیل درآمدهای غیرعملیاتی بالای بانک‌های مذکور است. این حاشیه سود از آن جهت قابل اتکا نیست که درآمدهایی از این دست مداوم نیستند و از عملیات بانکداری بانک‌ها حاصل نشده‌اند.
مدیریت دولتی با بانک‌ها چه کرده است؟
اختلاف نجومی حاشیه سود خالص بانک‌های دولتی با بورسی‌ها، موید آن است که مدیریت دولتی بر این بانک‌ها کارآمد نبوده و بانک‌های دولتی از مدیریت خود ضربه خورده‌اند. بهره‌وری پایین بانک‌های دولتی در سال‌های اخیر سبب شده که این بانک‌ها با کوهی از زیان انباشته مواجه باشند. به طوری که زیان انباشته این بانک‌ها در پایان سال ۱۴۰۰ به ۸۶هزار و ۷۳۶میلیارد تومان رسید که ۳٫۱درصد بیشتر از سال گذشته است.
نظرات