ناگفته‌هایی از نسخه روسی سوئیفت / آنچه از قرارداد بانکی ایران و روسیه پنهان ماند!

به گزارش تجارت‌نیوز ، هفته گذشته بود که بانک مرکزی ایران و روسیه قراردادی را امضا کردند که طبق آن، بانک‌های ایرانی به سیستم شبه‌سوئیفت روسیه متصل می‌شوند. از همان روز تاکنون، دولت و بانک مرکزی بارها از مزایای اتصال سامانه‌های پیام‌رسان ملی بانک‌های مرکزی دو کشور ایران (سپام) و روسیه (SPFS) به یکدیگر گفته‌اند و این قرارداد را راهی برای دور زدن تحریم‌ها علیه دو کشور قلمداد کردند. با این وجود، به نظر می‌رسد که دولت، بانک مرکزی و رسانه‌های حامی آنها، به انعکاس دادن بخش روشن و امیدوارکننده این ماجرا کفایت کرده‌ و همه حقیقت را درباره این قرارداد بازگو نکرده‌اند.

بانک‌های ایران به کدام کشورها متصل شدند؟

یکی از نکاتی که پس از انعقاد این قرارداد بارها بر آن تاکید شد، اتصال بانک‌های ایرانی به 700 بانک روسی و ۱۰۶ بانک در ۱۳ کشور جهان است. با وجود اینکه این ادعا واقعیت دارد اما همه حقیقت را بازگو نمی‌کند.

چراکه بخش اعظم این 106 بانک متعلق به اتحادیه اقتصادی اوراسیا، یعنی کشورهای ارمنستان، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان است و تنها چند بانک از دیگر کشورهای جهان به سامانه پیام‌رسان ملی روسیه متصل هستند.

حجم ناچیز مبادلات ایران با 4 کشور اوراسیا

بررسی‌ها حاکی از آن هستند که حجم مبادلات ایران با چهار کشور نام برده شده نیز به اندازه‌ای نیست که بتوان اتصال شبکه بانکی ایران به آنها را دستاوردی بزرگ برای دولت سیزدهم تلقی کرد.

به طوری طبق آمار رسمی گمرک ایران، حجم کل مبادلات اقتصادی ایران با ارمنستان، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان در سال 1400 چیزی در حدود 700 میلیون دلار بوده که این میزان در مقایسه با حجم تجارت 101 میلیارد دلاری ایران با جهان، رقم بسیار ناچیزی است.

خبر تکراری اتصال ایران به سوئیفت روسی

یکی از نکات قابل توجه خبر انعقاد قرارداد اتصال شبکه بانکی ایران به نسخه روسی سوئیفت آن است که این خبر پیش‌تر و در زمان ریاست عبدالناصر همتی بر بانک مرکزی نیز منتشر شده بود.

همتی در شهریور ماه سال 98 اعلام کرد که ارتباط بانکی ایران و روسیه بدون سوئیفت برقرار شده و سامانه‌های پیام‌رسان ملی بانک‌های مرکزی دو کشور ایران (سپام) و روسیه (SPFS) به یکدیگر متصل شده‌اند.

در دی ماه سال 1400 نیز کامبیز میرکریمی، نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه نیز از اتصال بانک‌های ایرانی به بانک‌های روسی خبر داد و این موضوع را تایید کرد.

بانک مرکزی در واکنش به این موضوع، همتی را به بزرگ‌نمایی درباره اتصال پیام‌رسان‌های ایران و روسیه متهم کرد و قرارداد فعلی را متفاوت از آنچه در سال 98 اتفاق افتاده است دانست.

طبق گفته‌های محسن کریمی، معاون بین‌الملل بانک مرکزی، آنچه که همتی به‌عنوان اتصال بانک‌های ایران و روسیه در سال 98 گفته است، در واقع تنها عضویت یک بانک روسی در سامانه سپام ایران بوده و خبری از اتصال بانک‌های روسی و ایرانی نبوده است.

بدیهی است که اتصال ایران نسخه روسی سوئیفت در زمان همتی نتوانست دردی از مشکلات نظام بانکی ایران درمان کند. حال باید دید که ادعاهای بانک مرکزی با ریاست محمدرضا فرزین درباره این موضوع تا چه حد عملی می‌شود.