مصطفی نیکخواه 
احسان فدایی، کارشناس بازار سرمایه، در گفتوگو با «تجارت‌نیوز»:
قطعی برق به شرکت‌های بورسی رسید/ کاهش سودآوری در کمین صنایع
طی چند روز گذشته برق منازل و مصارف دچار قطعی شده است، البته صنایع و شرکت‌ها نیز از این قاعده مستثنی نبودند. احسان فدایی، کارشناس بازار سرمایه، در گفتوگو با تجارت‌نیوز به موضوع آثار قطعی برق در فصل زمستان بر شرکت‌های بورس پرداخته و آسیب‌های آن را بررسی کرده است.
در چند روز گذشته برق منازل و مصارف خانگی طبق زمان‌بندی اعلامی دچار قطعی شده است. این مساله در شرایط فعلی علاوه بر منازل و مصارف خانگی، به شرکت‌ها و صنایع بورس نیز منتقل شده و آنها را در معرض خطر قرار داده است.
گفتنی است قطعی برق صنایع تاثیر مستقیمی بر افزایش هزینه تمام‌شده تولید و صورت‌های مالی صنایع می‌گذارد و تبعات بسیاری به همراه دارد.
هزینه پاک کردن صورت مساله ناترازی برق با توسل به مازوتسوزی، جبران‌ناپذیر است
احسان فدایی، کارشناس بازار سرمایه، در گفتوگو با تجارت‌نیوز درباره تاثیرات قطعی برق بر شرکت‌های بورس توضیح داد: «در ابتدا باید از تصمیم و رویکرد شجاعانه رئیس‌جمهوری در ممانعت از تداوم روند مهلک مازوتسوزی نیروگاه‌ها که لطمات و آسیب‌های جبران‌ناپذیری در بخش سلامت به نسل‌های مختلف وارد می‌کرد، تقدیر و تشکر کنیم.»
او گفت: «قطعی برق منازل اگرچه از بعد روانی و ایجاد اختلال در برخی امور روزمره مردم می‌تواند آزار‌دهنده و منشاء گلایه و شکایت باشد، اما نباید فراموش کرد هزینه پاک کردن صورت مساله ناترازی برق با توسل به مازوتسوزی، در میان‌مدت قطعاً از حیث مادی و معنوی خانمان‌برانداز و نابودکننده خواهد بود.»
بهره‌وری نیروگاه‌های سیکل ترکیبی در بهترین حالت 50 درصد است
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: «افرادی که امروز دولت را مقصر می‌دانند بهتر است با مروری بر سابقه نظرات و اخطارهایی که در سال‌های گذشته کارشناسان و متولیان این بخش داده‌اند، بحران ناترازی را در قالب یک پروسه ناکارآمدی ببینند و منصفانه گلایه کنند.»
فدایی گفت: «کشور ایران علاوه بر پرتی فراوان شبکه توزیع و بهره‌وری زیر 50 درصد نیروگاه‌های سیکل ترکیبی، چون جزو مناطق خشک و کم‌آب دنیاست، تنها پنج درصد تولید برق خود را از مسیر نیروگاه‌های برق آبی‌اش تامین می‌کند که عددی ناچیز است.»
در بهترین حالت تنها 1.9 درصد تامین برق شبکه را می‌توان از نیروگاه‌های هسته‌ای انتظار داشت
این کارشناس بازا سرمایه افزود: «از سوی دیگر به‌رغم تبلیغات گسترده‌ای که در خلال سال‌های گذشته درباره تامین برق از مسیر نیروگاه‌های هسته‌ای صورت گرفته و هزینه‌های بسیاری که در این بخش بر مردم تحمیل شده است، متاسفانه در بهترین حالت تنها 1.9 درصد تامین برق شبکه را می‌توان از این بخش انتظار داشت.»
در سال‌های گذشته برای جلوگیری از بحران انرژی برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری کارآمدی صورت نگرفته است
این کارشناس فدایی ادامه داد: «مشکلات ناشی از پایین بودن راندمان تولید نیروگاه‌ها و هدررفت نیرو در شبکه فرسوده توزیع، در سال‌های گذشته نیز مطرح بوده اما زمانی که مسئولان در راس کار قرار می‌گرفتند درگیر روزمرگی و فضاهای پوپولیستی می‌شدند و برای جلوگیری از بحران انرژی برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری کارآمدی نداشتند.»
قیمت‌گذاری دستوری مانع ورود مشتاقانه سرمایه‌گذاران خصوصی به این حوزه می‌شود
فدایی ضمن بیان این نکته که بحران ناترازی انرژی در کشور ناشی از سرکوب قیمت و قیمت‌گذاری دستوری در خلال سال‌های گذشته است گفت: «از یک سو سرکوب قیمت و تخصیص نابجای سوبسیدهای غیرمنطقی در تمام ادوار گذشته به خارج از الگو و غیرمنصفانه مصرف کردن این انرژی گران‌بها در کشور انجامیده و از سوی دیگر فشار و دخالت دولت‌ها در قیمت‌گذاری دستوری مانع از ورود مشتاقانه سرمایه‌گذاران خصوصی به این حوزه شده است.»
او اضافه کرد: «در واقع هزینه‌های سنگین تولید و خواب سرمایه در این بخش به حدی بالا و عدم پرداخت به‌موقع مطالبه نیروگاه‌های بخش خصوصی از توانیر چنان زمان‌بر شده که عملاً هیچ مشوقی برای ورود سرمایه‌گذاران داخلی وجود ندارد. در بخش جذب سرمایه‌های خارجی هم که قصه پرغصه تحریم‌ها و شرایط بحرانی منطقه، بزرگ‌ترین مانع و سد راه است.»
تاثیر قطعی برق بر صنایع بورسی چیست؟
این کارشناس بازار سرمایه پیرامون تاثیر این ناترازی بر سودآوری یا ضرر و زیان شرکت‌های بورسی گفت: «در بخش تولید، اگر تنها با قطعی برق صنایع رو‌به‌رو بودیم مشکل حل‌شدنی بود، اما متاسفانه پروسه نهایی شدن یک محصول درگیر چالش‌ها و گلوگاه‌های متعدد داخلی و خارجی شده است.»
او ادامه داد: «شرکت‌ها از زمان ثبت سفارش مواد اولیه، قطعات و حمل آن که روند پرفرازونشیب دور زدن تحریم‌ها را نیز پیش رو دارد تا به دروازه‌های گمرک داخلی برسد، از آنجا تازه اول راهی است که درگیر تخصیص ارز و تحویل کالا و هزار جور مالیات و عوارض می‌شوند. اگر بعد از ماه‌ها خواب سرمایه از تمام این مسیرها عبور کنند، به خطوطی می‌رسند که فراتر از تعطیلی‌‌های مکرر رسمی و غیررسمی در ساعات متعدد شبانه‌روز نیز درگیر قطعی برق است.»
فدایی در پایان با تاکید بر این نکته که تمامی مشکلات نامبرده در کنار رکود تورمی حاکم بر بازار، نفس تولید را به شماره انداخته است گفت: «تمامی این چالش‌ها عملاً منجر به افزایش چشمگیر و غیرقابل پذیرش بهای تمام‌شده تولید برای فعال صنعتی می‌شود. به پیوست آن نیز هر چقدر هزینه‌های این بخش افزایش یابد، میزان سوددهی شرکت‌های بورس کاهش پیدا می‌کند و تاثیر مستقیم بر صورت‌های مالی و مشکلات پیش رو در مجامع و افزایش نارضایتی سهامداران خواهد داشت.»
گزارش‌های بیشتر را در صفحه بازار سرمایه بخوانید.
نظرات