لزوم توجه به حقوق شهروندی زنان و نیاز آنها به احساس امنیت

این روزها بیشتر از گذشته درباره حقوق شهروندی زنان و نیاز آنها به احساس امنیت در شهر گفته می‌شود.

به گزارش تجارت‌نیوز ، این موضوع، از خواسته‌های زنان هنگام انتخاب نمایندگانشان برای شورای شهر هم بود و حالا زهره رجبی، دانشجوی رشته اپیدمیولوژی و بهداشت عمومی دانشگاه اومئو سوئد در مقطع کارشناسی ارشد، که در حوزه زنان و امنیت شهری پژوهش می‌کند، درباره این موضوع، تحقیقی انجام داده است.

این فعال حوزه زنان درباره موضوع پایان‌نامه‌اش به پانا گفت: از سال 1390 پروژه‌ای به صورت پایلوت در دو منطقه تهران (مناطق 10 و 16)، اجرا شد که نقاط ناامن محلات از طریق زنان محله شناسایی شود و از خود آنها کمک گرفته شود که چطور می‌توان به امن‌سازی محله‌ها کمک کرد.

آنها می‌گفتند بهتر است نقاط بی‌دفاع شهری را به بازارچه تبدیل کنیم، روشنایی معابر را زیاد کنیم، به مردان محله آموزش بدهیم، کلاس‌های دفاع شخصی برگزار شود و … طرح‌های خوبی داده شد اما از آنجا که نیاز به بودجه‌ داشت،‌ بعضی از آنها اجرایی نشد.

من همزمان در محله دروازه غار با هدف امن‌سازی آن منطقه پرآسیب فعالیت و با ان‌.جی‌.اُ.ها درباره توانمندسازی زنان افغان همکاری می‌کردم تا اینکه از دانشگاه سوئدی پذیرش گرفتم.

در سوئد با دغدغه‌ای که در حوزه زنان داشتم، پایان‌نامه‌ام را به موضوع زنان و امنیت شهری اختصاص دادم و با عنوان «دریافت زنان از ناامنی و سلامت در فضاهای شهری تهران» به تحقیق در این زمینه پرداختم.

رجبی همچنین تاکید کرد:‌ اگر می‌خواهیم زندگی روزمره زنان را در شهر بررسی کنیم، باید به محیط اجتماعی توجه ویژه داشته باشیم. ما دو محیط داریم، محیط فیزیکی و محیط اجتماعی که دومی اگرچه نادیده گرفته می‌شود، در زندگی شهروندان بسیار مهم است.

برای بررسی این دو محیط زندگی، در دو گروه متمرکز در محله تهران تحقیقم را انجام دادم، یکی دروازه غار و دیگری مرکز شهر یعنی اطراف دروازه دولت. در هر گروه چند نفر از زنان تجربیاتشان را بیان کردند و نتیجه این تحقیق این بود که همه این زنان در دو منطقه گفتند که با احساس ناامنی مواجه‌‌اند.

مساله این بود که مشخص شد فقط در مناطق پرآسیب نیست که زنان احساس ناامنی می‌کنند بلکه در نقاط دیگر شهر هم چنین احساسی وجود دارد.

نتیجه این تحقیق نشان داد زنان در تهران، اعم از تحصیلکرده و غیرتحصیلکرده، در منطقه جنوبی یا مرکزی، ناامنی را احساس کرده بودند. آنها همچنین از نبود امنیت در برخی فضاهای شهری و اینکه استفاده از این مکان‌ها برایشان به آسانی میسر نیست گلایه داشتند.

رجبی که ایده تشکیل کانالی در فضای مجازی به نام «محله امن» برای ارتقای آگاهی درباره حقوق شهروندی زنان را مطرح کرده است، گفت: نکته دیگر این است که در این پایان‌نامه مشخص شد محله چطور می‌تواند با کارهای ساده‌ای احساس امنیت را به اعضای آن محله و از جمله زنان بازگرداند. فعالیت‌های اجتماعی در محله کلیدی است که می‌تواند آنجا را پویاتر و امن‌تر کند.

در واقع زنان به این نکته تاکید کردند که اگر سرمایه اجتماعی تقویت شود و با مشارکت شهرداری و نهادهای مرتبط به همراه مردم اقداماتی مثل فرهنگ‌سازی انجام شود، محله‌های امن‌تری شکل خواهد گرفت.

او تاکید کرد:‌ همچنین در این تحقیق مشخص شد اگرچه احساس تعلق به محله مهم است و شناخت افراد از همدیگر می‌تواند در کاهش جرایم موثر باشد، از سوی دیگر، می‌تواند تاثیرات منفی هم بر زنان داشته باشد و باعث شود زنان مورد کنترل‌ها یا قضاوت‌های بی‌دلیل قرار بگیرند.

این دانشجوی ایرانی دانشگاه سوئد گفت: یک مساله دیگر که این تحقیق به همراه داشت این بود که نشان داد لازم است درباره آسیب‌ها و خطرات محله‌ها و نقاط خاصی از شهر اطلاع‌رسانی شود اما نحوه آگاهی‌بخشی مهم است چون برچسب زدن به محله‌ها می‌تواند افراد آن محله را دچار ضعف مضاعفی کند و در این حال، جرایم را به یک عرف و عادت در آن نقاط تبدیل سازد. من خودم ایده یک نرم‌افزار را دادم که نقاط ناایمن شهر را معرفی کند و به زنان گوشزد کند که از چه مناطقی تردد نکنند، اما به این نتیجه رسیدم که اگر به محله‌ها برچسب ناامن بودن بزنیم و تردد در آن مناطق کمتر شود، ممکن است ناامنی بیشتری به همراه داشته باشد بنابراین مهم است که سیاستگذاری‌ها در حوزه امن‌سازی محله‌ها چطور انجام شود.

منبع: پانا