روانشناسی چه انسانی را سالم می‌داند؟
دانشیار گروه علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد در خصوص انسان سالم از نظر روانشناسی گفت: آدمی که حواسش به این است که چه چیزی وارد مغزش می‌شود، چه پردازش می‌کند و چه از او خارج می‌شود، حکم انسان خیلی سالم در پزشکی را دارد.
زهره سپهری شاملو بیان کرد: هر انسان روزانه به صورت خودکار حدود 30-50 هزار فکر می‌کند.
به گزارش تجارت‌نیوز، یکی از روانشناسان برجسته که بیشتر روی شخصیت سالم کار کرده می‌گوید، یک‌صدم انسان‌ها هستند که می‌دانند در زندگی چه می‌خواهند و چگونه باید به آن برسند، چه چیزی وارد مغزشان می‌شود و چه پردازش می‌کنند و خروجی آن‌ها چه خواهد بود. همانطور که در پزشکی تعداد انسان‌های خیلی سالم که ساعت خواب منظم داشته باشند، میوه سبزیجات را به اندازه مصرف کنند، سالی یک‌بار چکاب شوند و…. زیاد نیستند، در روانشناسی هم همین طور است.
پیشگیری یعنی قبل از شنیده شدن آسیب، برایش برنامه داشته باشیم
سپهری در خصوص پیشگیری در حوزه روانشناسی عنوان کرد: معنای پیشگیری در حوزه روانشناسی این است که انسان‌ها در مرحله ای که هستند هم خود هم مراقبینشان دقیقا متوجه شوند او چه ویژگی هایی دارد، چگونه باید با او تعامل بگیرند، چطور کمک کنند که سالم‌تر و توانمندتر زندگی خود را ادامه دهد. پیشگیری یعنی اینکه قبل از شنیده شدن صدای آسیب، برای آن برنامه داشته باشیم. در دنیای امروز خصوصا در کشورهایی که روانشناسی از آنجا آمده و در حال حاضر بیشترین نظریه‌پردازان را دارد، روانشناسی را وارد تمام حوزه‌ها کرده‌اند؛ به طور مثال بررسی می‌کنند تا ببیننند مادری که زایمان می‌کند تا چند وقت نیاز دارد کنار فرزند باشد و پدر نوزاد تاچند روز نباید به سر کار بیاید و به همسرش برسد، در همین راستا و با توجه به اینکه اگر یک مادر زودتر از 3 سال به سر کار برگردد، بچه آسیب می‌بیند، این موضوع را تبدیل به قانون می‌کنند. در مدارس استرالیا ذهن‌آگاهی را وارد مدرسه کرده‌اند و آموزش‌های ذهن آگاهانه به دانش‌آموزان می‌دهند. در پیشگیری یاد می‌گیریم با این ویژگی‌ها و شرایط زندگیمان، چگونه متغیرهای زندگی را تبدیل به فرصت‌هایی برای ادامه زندگی کنیم.
نگاه مردم مشهد به روانشناسی متفاوت شده است
وی افزود: نگاه مردم مشهد به روانشناسی به نسبت چند سال قبل خیلی متفاوت شده است مثلا در چند سال قبل می‌گفتند، اسم ما را ننویسید چون مردم فکر می‌کنند ما دیوانه هستیم اما اخیرا یکی از مراجعه کنندگان من از یک منطقه نسبتا حاشیه‌ای شهر آمده بود که برای برادرزاده‌اش بجای کادوی سر عقد وقت مشاوره پیش از ازدواج بگیرد. افراد و مخصوصا نسل جوان به این صرافت افتاده‌اند که برای خود کاری کنند اما سیستم‌ها هنوز مقاوم هستند نمی‌دانیم علت این موضوع چیست و به چه علت سیستم‌ها هنوز با همان شیوه‌های سنتی قبلی جلو می‌روند.
مدیر فنی مرکز مشاوره و روانشناسی جهاد دانشگاهی بیان کرد: درروانشناسی هنوز این باورها اتفاق نیفتاده که مراقبت از خود ما آدم‌ها شروع می‌شود اگر چه که خانواده و جامعه ممکن است آسیب‌هایی داشته باشند. هنوز باورمان نشده که به همان اندازه که در حوزه جسم می توانیم برای خود کاری کنیم در حوزه روان هم می توانیم اکار انجام دهیم. حوزه روان آنقدر عجیب، غریب و ناشناخته به نظرمان می‌آید که به نظرمان می‌رسد چون متولیان این جامعه دارند آسیب می‌زنند من هم دارم آسیب می‌خورم.
وی با اشاره به اینکه « صبح که بیدار می شویم، اخبارنخوانیم »، گفت: اگر در ابتدای صبح اول به خودمان برسیم و بعد سراغ خبر برویم تا شب بهتر می‌توانیم کنار بیاییم تا اینکه هنوز چشم‌هایمان را باز نکردده سراغ خبر برویم . ما این چیزهای کوچک اما موثر غافل هستیم.
سپهری در خصوص علائم نشان دهنده نیاز به مشاور اظهار کرد: مهمترین موضوع در این زمینه خودشناسی است. اینکه چقدر خود را می شناسیم، نقاط ضعف و قدرت خود را می‌دانیم و… . مقوله دیگر، هیجانات است. مهمترین کار هیجانات، این است که فیزیولوژی را درگیر می کند؛ اگر دقت کنیم طعم دهان هنگام عصبانیت با هنگام شادی فرق دارد اما ما به این موضوع دقت نمی کنیم و فقط به تظاهرات بیرونی نگاه می‌کنیم . دنیای روانشناسی در چند سال اخیر در ایران بیشتر نمود پیدا کرده و افراد بیشتری علاقه‌مند شدند از خدمات آن استفاده کنند.
تعامل نادرست، عامل بسیاری از آسیب‌های روانی
دانشیار گروه علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: مهمترین کار هیجانات، این است که فیزیولوژی ما را درگیر می‌کند. در کره زمین، انسان، موجودی اجتماعی است و به‌هیچ عنوان نمی‌تواند تنها زندگی کند، بلکه نیازمند تعامل است. حال آنکه 22 تا 23 درصد از افراد اختلالات جدی روانی دارند، که ما روانشناسان باور داریم بخش بزرگی از آسیب‌هایشان برخاسته از تعامل نادرست آن‌ها با دوستان، در محیط کار و… برمی‌آید.
استقلال هیجانی یکی از استقلال‌های مهم است
وی افزود: نکته مهم این است متغیرهایی که در بحث تعامل و ارتباط مؤثر هستند، هم می‌توانند به انسان آسیب جدی بزنند و هم می‌توانند انسان را درمان کنند. نکته دیگر در رابطه با تعامل توجه به بحث استقلال افراد است. ما در ایران گمان می‌کنیم که تنها استقلال مالی اهمیت دارد. این درحالیست که نوع دیگری از استقلال‌های مهم، استقلال هیجانی افراد است.
سپهری عنوان کرد: ممکن است این تجربه را خودمان یا دیگر هم‌سن و سال‌هایمان داشته باشیم. برای نمونه برخی بیان می‌کنند که مسافرت برایمان شادی‌آور نیست چراکه مادرانمان همراه ما نیست. برخی مطرح می‌کنند دلیل این امر توجه زیاد ما به خانواده‌مان است، حال آنکه دلیل این گونه از رفتاها عدم‌استقلال هیجانی افراد است. باید توجه داشت زمانی که ما به دنیا می‌آییم تنها اتفاقی که از جنینی تا نوزادی می‌افتد جداشدن بند ناف نوزاد است. بند ناف موجب می‌شود که جنین از مادر تغذیه کند، اما زمانی که جدا می‌شود نشانگر این است که نوزاد دیگر باید خود تغذیه کند.
از بندناف‌های روانی و هیجانی جدا شویم
وی ادامه داد: متأسفانه برخی از افراد همچنان بند ناف‌های روانی و هیجانی دارند که ممکن است تا زمان مرگ همراهشان باشد. نکته دیگر این است که یک فرد سالم، ارزش‌ها و هدف‌ها و آرزوهای مشخصی برای زندگی خود دارد و می‌داند که در آینده به چه سمتی در حال حرکت است، اما انسان‌هایی که از لحاظ روانی ضعیف هستند این ویژگی‌ها را ندارند و منتظرند هرچه هست پیش آید.
دین و روانشناسی تعامل بسیار زیادی با یکدیگر دارند
مدیر فنی مرکز مشاوره و روانشناسی جهاد دانشگاهی در رابطه با ارتباط و تعامل دین و روانشناسی توضیح داد: دین و روانشناسی تعامل بسیار زیادی با یکدیگر دارند و درواقع یاری‌دهنده به یکدیگر هستند. جمله کلیدی دین، اینکه خدا را نخواهی شناخت اگر خودت را نشناسی، در روانشناسی بسیار اهمیت دارد. روانشناسی یک نوع دانش است و سال به سال این دانش می‌تواند به روز شود و ممکن است یک قسمت آن اشتباه باشد اما دین تغییری نمی‌کند اما هر دوی اینها آمده‌اند که انسان را انسان‌تر کنند. یک قسمتی از دنیای روانشناسی بحث فرهنگ و مؤلفه‌های فرهنگی است. قطعا قسمت تأثیرپذیر که در فرهنگمان داریم از اسلام است. بنابراین نمی‌توانیم آن را از جامعه خود حذف کنیم.
وی افزود: مسأله‌ای که در دنیای روانشناسی وارد ایران شد این است که تلاش کردیم استقلال سالم را به انسان‌ها آموزش دهیم اما متأسفانه افراد خودخواه و خودپسند شدند. ما تلاش کردیم جرأت‌مندی را آموزش دهیم اما برخی روانشانسان به افراد آموزش دادند که تنها به آنچه دوست دارند عمل کنند و شرایط در جامعه تغییر کرد. درحالی که دنیای روانشناسی بیان می‌کند که پدر ما اگر با میل و اشتیاق به خانه می‌آید تا غذای خود را در کنار خانواده بخورد انسان سالمی است و آنچه که اهمیت دارد این است که فرد باوجدان باشد و انعطاف داشته باشد. دنیای تعامل و ارتباط این نیست که هرچه من گفتم تحقق یابد؛ اینکه دنیای دیکتاتوری تک صدایی می‌شود.دنیای تعامل و ارتباط این است که فرد در تعمال و انعطاف با دیگران باشد.آنچه روانشناسی مطرح می‌کند این است که ما خود را به عنوان انسان پذیرفته باشیم و فردیت خود را قبول داشته باشیم.
منبع:ایسنا
نظرات