ارائه اینترنت رایگان؛ یک سیاست شکست‌خورده

به گزارش تجارت‌نیوز به نقل از فرهیختگان ، از سر ندانستن یا نخواستن هر چیزی که هست، حال فضای مجازی کشور خوب نیست؛ چه در سطح زیرساختی و چه قانون و سیاستگذاری، در همه سطوح در شرایطی باتلاقی گیر کرده‌ایم و برای بهبود وضعیت هرقدر تلاش می‌کنیم، بدتر از قبل می‌شود و پایین‌تر می‌رویم.

هنوز فکر اساسی برای زیرساخت‌ها و مساله پهنای باند و سرعت و کیفیت اینترنت چه خانگی و چه همراه نکرده‌ایم و دنبال قانونگذاری آن هم به‌شکل صیانتی‌اش هستیم. مشخص است که با این فرمول‌ها، نه معادله‌ای و نه مشکلی حل نخواهد شد و در بر همان پاشنه‌ای می‌چرخد که سابقا می‌چرخید و تازه سروصدایش هم بیشتر می‌شود.

چند روزی است اخباری تکراری و البته «تو مخی» از افزایش قیمت اینترنت منتشر می‌شود، رسانه‌ها محاسبه و مسئولان توجیه می‌کنند. اما آنچه مهم و واقعی‌تر از همه است، بیشتر شدن هزینه‌های مردم برای همین گشت‌وگذارهای اینترنتی است. ماجرایی که اگر بگوییم برای خیلی‌ها از نان شب هم واجب‌تر شده، اغراق نکرده‌ایم و نمی‌کنیم.

برای استفاده از شبکه داخلی هم پول اینترنت بین‌الملل می‌دهیم

نعناکار در ادامه گفت: «افزایش قیمت اینترنت دو نکته دارد؛ یکی اینکه باز برمی‌گردد به شبکه ملی اطلاعات. اگر واقعا شبکه ملی اطلاعات ایجاد شده باشد و تفکیک تعرفه صورت بگیرد ما هم شاهد کیفیت خوب خدمات هستیم، هم قیمت پایین تعرفه، ولی متاسفانه به این علت که این تفکیک در لایه‌های زیرساختی درست انجام نشده، مردم مجبورند قیمت اینترنت گران‌شده را بپردازند و پهنای باند هم که به هر دلیلی تامین نشده از مبادی بین‌المللی درواقع گیت وی اصلی و کیفیت هم یک‌چیز محسوسی نمی‌بینند که تغییر کرده و بهتر شده باشد و فشار مضاعفی به مردم وارد می‌شود.

از این بابت که به اسم شبکه ملی اطلاعات هزینه بالایی می‌دهند ولی از اینترنت استفاده می‌شود و پول پهنای باند اینترنت را می‌دهند ولی بخشی‌ از آن روی شبکه ملی اطلاعات می‌چرخد و کسی هم نیست که کیفیت را بسنجد و بگوید بهتر شده یا نه.»

مردم هزینه‌های گزافی می‌پردازند

نعناکار در تکمیل بحث مربوط به محاسبه یکسان ترافیک داخلی و خارجی گفت: «تامین‌کنندگان اینترنت می‌گویند اینطور نیست که تعرفه این دو یکسان باشد اما سنجه‌ای ندارید، مثلا شما با موبایلت به اینترنت وصل می‌شوی و بانکت را چک می‌کنی.

کارت به کارت کنی یا بیمه ماشین تمدید کنی یا سوابق بیمه تامین اجتماعی را نگاه کنی، هیچ‌جا به تو نمی‌گویند این ارتباطات الان روی کدام شبکه انجام می‌شود؟ روی شبکه ملی یا شبکه اینترنت. اگر روی ملی است قیمتش چند است.

فرمولی که ارائه کرده‌اند که یک‌سوم قیمت است، چطوری محاسبه می‌شود، یعنی اگر قبض دیتایت را بگیری این تفکیک معلوم نیست که چند گیگ یا مگ آن روی شبکه ملی آمده و کدام روی شبکه اینترنتی، لذا مجبوری از همراه اول یا ایرانسل یا نت خانگی پکیج کامل اینترنت را بخری. شاید من بخواهم فقط شبکه ملی بخرم. من ماهی ۵۰۰ هزار تومان می‌دهم ولی کلا کارم روی شبکه ملی است و به اینترنت کاری ندارم.

این تفکیک وجود ندارد و این پولی که مجبوری برای شبکه اینترنت بدهی معمولا چندین برابر است و تفکیکش هم شفاف نیست.

از نظر قضایی ما نمی‌توانیم تفکیک کارشناسی داشته باشیم با ادله‌ متقن و بگوییم پولی که بابت ارتباطاتت دادی کجا خرج شده. به شما هم خیلی این اجازه را نمی‌دهند که خودت انتخاب کنی، کمااینکه این انتخاب در خیلی از کشورها وجود دارد، مثلا من یک مدرسه دارم و مدرسه‌ام هم فقط از شبکه ملی استفاده می‌کند.

مدرسه چرا باید پول اینترنت گزاف بدهد یا اداره یا سازمان دولتی که در حد یک سرچ ساده و چند سایت مشخص است. این تفکیک معلوم نیست و برای کاربر نهایی دوبله و سوبله حساب می‌شود.

همراه‌اول و ایرانسل رقابتی ندارند

نعناکار درباره شبهه وجود انحصار در ارائه خدمات اینترنتی گفت: «این نکته به تحقیق میدانی نیاز دارد. ما هیچ اپراتور خصوصی نداریم واقعا. ممکن است روی کاغذ باشد ولی سهامداری را نگاه کنی و مجامع را، دولتی‌طور هستند. رقابتی ندارند؛ بیشتر بازار را تقسیم می‌کنند. این با رقابت کردن فرق دارد. چند سال پیش آمدند این کار را بکنند.

پروانه‌های‌ ام‌وی‌‌آن‌او را زدند. ۲۳ یا ۲۴ پروانه دادند که بتوانند فضای رقابتی را گسترش دهند داخل کشور.

جاهایی مثل زی‌تل آمد که فکر کنم فقط تهران و کرج پروانه‌اش را ساپورت می‌کنند برای ارتباطات. چند سیمکارت و اپراتورهای همراه آمدند مثل کیش، سامان و آپ‌تل و… ولی این طرح شکست خورد، چون خود‌ ام‌آن‌او‌ها رقابت بین خودشان را تشدید کردند.

اجازه نمی‌دهند به لایه‌های پایین ‌ام‌وی‌آن‌او برسد. او هم که می‌خواهد رقابت کند وقتی می‌بیند بازار یک بازار غیررقابتی است و بخش خصوصی نیست، تقسیم می‌کند.

این باعث می‌شود اینها همیشه از آن بالا یک دیلی می‌کنند. لذا هیچ‌وقت شما نمی‌توانید در این بازار فعلی انتظار داشته باشید که یا رقابت شکل بگیرد یا منجر به کاهش هزینه شود.

این اتفاق هیچ‌وقت نمی‌‌افتد. بهترین شرایط این است که قیمت‌های اپراتورها باهم سینک و یکسان شود. این‌که بخواهد کاهش پیدا کند، امکان ندارد.»

ارائه اینترنت رایگان؛ یک سیاست شکست‌خورده

اخیرا رئیس سازمان تنظیم مقررات رادیویی طی اظهاراتی از تخصیص اینترنت رایگان به طبقات کمتربرخورداری که ماهیانه کمتر از دو گیگ مصرف می‌کنند، خبر داد. نعناکار در این رابطه و اقدام هم گفت: «من در جزئیات این صحبت نیستم. باید ببینیم دو گیگ از چه را می‌گوید.

دو گیگ دیتای اینترنت را می‌گوید یا دو گیگی را می‌گوید که مخلوط با شبکه ملی است. یا دو گیگ شبکه ملی است. بله، خیلی از افراد در خانه فیلیمو و نماوا می‌بینند.

این باید شبکه ملی باشد دیگر. باید ببینیم الان کسی که اشتراک می‌گیرد و پول اینترنت می‌دهد و نماوا و فیلیمو می‌بیند، دارد پول چه چیزی را می‌دهد؟ بخشی پول اشتراک خدمات را می‌دهد و بخشی پول پهنای باند و بخشی ترافیک. آیا واقعا اینها تفکیک شده؟

این دو گیگ کدام دو گیگ است. که بسیار کارشناسی و فنی است. ولی باز قائل به این هستم که تا زمانی که شبکه ملی و بین‌المللی تفکیک نشود از لحاظ زیرساختی خیلی نمی‌شود ممیزی کرد و گفت مثلا کی از چه اضافه و چه مقدار می‌خواهد.

نکته بعد اینکه به نظرم سوبسید دادن کلا این مدلی غلط است. ماده سه قانون تجارت الکترونیکی می‌گوید وقتی می‌خواهی قانون تصویب کنی باید به این مصوبات بین‌المللی نگاه کنی تا شما در نظام بین‌المللی با ارتباطات و دیتا هماهنگ باشی. نمی‌شود جزیره جدا باشی. ما پرکتیس این مدلی نداریم که دولتی بیاید بگوید من این مدلی فلان‌تومن بابت فلان‌مساله می‌دهم.

بلکه می‌گوید من کف هزینه و کف ارتباطات و کف کیفیت را تضمین می‌کنم.

این با دو گیگ به همه و به معلم و استاد دانشگاه دادن خیلی فرق دارد. در دولت پیشین هم این تجربه را ما داشتیم و خیلی مشکلی از کسی حل نکرد. حالت مُسکن دارد. یک‌بار برای همیشه باید معضل حل شود چون مساله زیرساختی و تفکیکی است. تا به‌صورت دقیق انجام نشود ما همیشه این مشکل را خواهیم داشت.»