تجارت‌نیوز گزارش می‌دهد:
کوچ پرستاران ایرانی به اروپا و امریکا/ چرا پرستاران دل خوشی از ایران ندارند؟
بیمارستان‌ها در ایران از کمبود پرستار رنج می‌برند. در همین حال مقامات بهداشتی از موج مهاجرت پرستاران از کشور می‌گویند. پیمایش‌ها نشان می‌دهد عوامل اقتصادی و شغلی-رفاهی از جمله دلایلی است که کادر درمان از جمله پرستاران را مصمم به مهاجرت می‌کند.
به گزارش تجارت‌نیوز ، روند مهاجرت از ایران به مرز هشدار رسیده است. پرستاران یکی از گروه‌های مهاجر ایرانی هستند که هر چند وقت یکبار خبری از کوچ آنها به کشورهای دیگر به گوش می‌رسد. اخیرا نیز محمدرضا شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستاری از مهاجرت سالانه 2500 پرستار از ایران خبر داد.
تعریف مهاجرت چندان نیاز به شاخ و برگ ندارد. بسیاری از افراد از وضعیت جاری راضی نیستند. چمدان خود را می‌بندند و ساز سفر را کوک می‌کنند؛ سفری که برای برخی مسیر یک‌طرفه است. بازگشتی برای آن نیست. منشا نارضایتی مهاجران می‌تواند اقتصادی باشد یا سیاسی و اجتماعی.
مهاجرت اگرچه تعریف ساده‌ای دارد، اما اقدام به مهاجرت و تبعات آن چندان ساده نیست. اگر اقتصاد را مانند یک پازل بدانیم، مهاجرت گروه‌های شغلی مانند برداشتن قطعات این پازل است. جای خالی هر قطعه هم، یعنی حذف بخشی از خدمات به مردم.
مهاجرت کادر درمان از ایران اخیرا بحث‌برانگیز شده است. تا جایی‌که برخی مقامات از احتمال واردات پزشک هم گفتند. پرستاران هم گروه دیگری از کادر درمان هستند که جای خالی آنها را به وضوح می‌توان در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دید.
تنها ایران نیست که با مقوله مهاجرت، به ویژه متخصصان و کادر درمان دست‌وپنجه نرم می‌کند، اما می‌توان این ادعا را داشت که یکی از کشورهایی است که اروپا و امریکا، روی جذب آنها حساب باز کرده است.
آنطور که سازمان بهداشت جهانی گزارش داده، بیش از سه میلیون نفر از پرستاران شاغل در 86 کشور دنیا مهاجر هستند. سوال اینجاست که سهم پرستاران ایرانی از این میزان، چقدر است؟
سهم پرستاران ایرانی از مهاجرت
آمار دقیقی از مهاجرت پرستاران از ایران در دست نیست. آنچه گاهی به صدر اخبار مهاجرتی می‌رسد، آمارهای پراکنده‌ای است که برخی از مقامات ارائه می‌دهند.
رصدخانه مهاجرت ایران در سالنامه مهاجرتی 1401 در یک فصل به مهاجرت کادر درمان پرداخته است. بر اساس داده‌های این سالنامه، 29 هزار ایرانی تنها در امریکا و تا سال 2018 در بخش بهداشت و درمان امریکا فعال بودند. چهار هزار نفر از این نیروی کار ایرانی، پرستار بودند. آنچه در ادامه می‌خوانید، اظهارات مقامات مختلف درباره مهاجرت پرستاران است.
27 شهریور 1401، محمد میرزابیگی، رئیس سازمان نظام پرستاری کشور: روزانه ۵ تا ۶ پرستار و ماهانه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ پرستار به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند که این مسأله برای کشور جای نگرانی دارد. (ایلنا)
14 آبان 1401، حمیدرضا عزیزی، معاون توسعه و مدیریت منابع سازمان نظام پرستاری: سالانه حدود ۲۰۰۰ نفر و به طور میانگین ۲۰۰ پرستار در هر ماه مهاجرت می‌کنند. (ایسنا)
9 آذر 1401، عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت درباره وضعتی مهاجرت پرستاران ایرانی: «بر اساس اعلام سازمان نظام پرستاری، سالانه حدود 1250 نفر برای گوداستندینگ (گواهی مورد نیاز برای مهاجرت) درخواست می‌دهند. البته ممکن است همه این افراد اقدام به مهاجرت نکنند.» (تسنیم)
میل به مهاجرت پرستاران سال 1401
بیمارستان‌ها از کمبود پرستار رنج می‌برند
در تازه‌ترین آمارها، محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستاری به تجارت‌نیوز گفت: سالانه حداقل 2500 پرستار از ایران مهاجرت می‌کنند. به گفته او بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در ایران از کمبود پرستار رنج می‌برند. در حالی‌که همین حالا حدود 100 هزار پرستار بیکار در کشور داریم.
به عبارتی، ایران در جذب و نگهداشت پرستاران در ایران موفقیت چندانی ندارد. آذرماه سال جاری، عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت درباره معضل کمبود نیروی پرستاری گفت که در حال حاضر به‌طور میانگین به‌ازای هر تخت 0.95 نفر پرستار یعنی کمتر از یک پرستار داریم.
این در حالی است که به گفته عبادی، طبق استانداردها، به حدود 2 نفر پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی نیاز است.
پیش از این نیز مجله پزشکی لنست در مقاله‌ای نوشت: «در دوران پاندمی کرونا، میزان درخواست مهاجرت پرستاران ایرانی ۳۰۰% افزایش یافت.»
بر اساس این مقاله، میزان مهاجرت پرستاران و پزشکان ایرانی برای کار در کشورهای پردرآمد مانند آلمان، ایتالیا و کانادا افزایش قابل توجهی داشت. (جماران)
علت مهاجرت کادر درمان از ایران
چرا کادر درمان پس از سال‌ها تحصیل و آنطور که خودشان می‌گویند، پس از سال‌ها خون دل خوردن، رفتن را به ماندن ترجیح می‌دهند؟
رصدخانه مهاجرت ایران در پیمایشی به این سوال جواب داده است. بر اساس نتایج این پیمایش، بیش از 50 درصد از شرکت‌کنندگان(حوزه بهداشت و درمان) تمایل زیاد و بسیار زیاد به مهاجرت داشتند.
نکته بسیار مهم دیگر این است که بیش از یک سوم افراد شرکت‌کننده در این پیمایش، حتی تمایل به کار در مشاغل غیرتخصصی و پایین‌تر در خارج از کشور را داشتند. ضمن این‌که فقط 19 درصد از افراد شرکت‌کننده تمایل به بازگشت پس از مهاجرت داشتند. سایر افراد هیچ تمایلی به برگشت نداشتند، یا هم مردد بودند.
آنطور که پیمایش این موسسه نشان می‌دهد، سه دسته از عوامل مرتبط با مسائل اقتصادی، مدیریتی و شغلی-رفاهی بر مهاجرت و فعالیت نیروی انسانی در حوزه سلامت اثرگذار است.
به طور کلی در میان شاغلان نقش عوامل اقتصادی مانند عدم تناسب درآمد و هزینه‌های زندگی و نابرابری درآمدی در افزایش انگیزی افراد برای مهاجرت بیشتر بوده است.
وجود رانت و روابط ناسالم مدیران و ناکارآمدی مدیران بهداشت و درمان ایران نیز به عنوان مهم‌ترین عوامل مدیریتی تاثیرگذار بر مهاجرت نیروی انسانی در بخش سلامت بود.
همچنین شرایط آموزشی و کاری بهتر در کشور مقصد و امنیت شغلی پایین در ایران به عنوان مهم‌ترین عامل شغلی-رفاهی موثر بر مهاجرت گزارش شده است.
مهاجران ایرانی میل به بازگشت ندارند
اما چرا مهاجرت نیروی انسانی و متخصص از ایران نگران‌کننده است؟ آنطور که در سالنامه مهاجرت 1401 آمده، اگر اتباع یا شهروندان یک کشور پس از یک دوره مهاجرت بین‌المللی به کشور مبدا برگردند و قصد داشته باشند حداقل یک سال اقامت داشته باشند، در زمره مهاجران بازگشتی قرار می‌گیرند.
رصدخانه به نقل از موسسه گالوپ نوشته، تنها یک درصد از ایرانیان میل به بازگشت به ایران را دارند. به عبارتی ایران در بازگرداندن مهاجران نیز ناکام مانده است.
اگرچه محمدحسین قدیری ابیانه، دیپلمات ارشد علت را پشیمانی مهاجران می‌داند نه ادامه روند نارضایتی از شرایط کشور! او در نشست «بررسی آینده جمعیت ایران» گفت: «90 درصد افرادی که مهاجرت می‌کنند، پشیمان می‌شوند، اما روی برگشتن ندارند.»
نظرات