به نام روسیه به کام سفیر جویای نام!
برگزاری جشن چهل و چهارمین سالگرد انقلاب اسلامی در مسکو خبرساز شده است. به بهانه این جشن نگاهی به روابط ایران و روسیه در یک سال گذشته و در دولت رئیسی داشته‌ایم.
به گزارش تجارت‌نیوز ، گویی مهمانی‌های پرحاشیه دولت سیزدهم تمامی ندارد. ابراهیم رئیسی برخلاف شعاری که در پوسترهای انتخاباتی خود انتخاب کرده بود بیش از آنکه «سیدِ محرومان» باشد برگزارکننده جشن‌ها و مهمانی‌های بین‌المللیِ مجلل و عجیب است، آن هم در حالی که به نظر می‌رسد تیم مشاوران و نزدیکان، او را درباره اثرگذاری این جشن‌ها بر فرآیندهای سیاسی و اجتماعی تاریخ معاصر آگاه نکرده باشند.
تاریخ معاصر ایران گویای این واقعیت است که مهمانی‌های بزرگی که از سوی دولت‌ها برگزار شده تا چه میزان می‌تواند بر ساختارِ اجتماعی و سیاسی جامعه اثر بگذارد و انتقادبرانگیز باشد.
جشن سالگرد انقلاب اسلامی در روسیه
حواشی مهمانی‌های دولت در 22 بهمن
از میان تمام مهمانی‌های عجیب و غریبی که در این یک سال و اندی تیم دولت سیزدهم برگزار کرده، دو مجلس اخیر یعنی «کنگره بین المللی زنان تاثیرگذار» و «جشن چهل و چهارمین سالگرد انقلاب اسلامی در مسکو» را می‌توان مهم و قابل مطالعه دانست. تجارت نیوز پیشتر به گزارش ابعاد کنگره بین‌المللی زنان تاثیرگذار که یکم بهمن ماه در تهران برگزار شد پرداخته است اما داستان جشن سالگرد بیست و دوم بهمن ماه در مسکو چیست و چرا تا این اندازه خبرساز شده است؟
همه ساله در حوالی سالگرد انقلاب اسلامی در بهمن‌ماه، جشن‌ها، مهمانی‌ها و دورهمی‌هایی در سراسر دنیا برگزار می‌شود؛ مراسمی که به دلایل مختلف، عموما رسانه‌ای نمی‌شوند. در این میان، خاطره مهمانی‌های پرسروصدای ریچکیدآفتهران در کانادا آن هم در دولت احمدی‌نژاد و واکنش مردم به آن مهمانی فراموش شدنی نیست.
پس از چهل و چهار سال از انقلاب اسلامی، برگزاری جشنی به مجللی جشن اخیر و آن هم در پایتخت روسیه، گواهی بر بی‌تکرار بودن این دوره از روابط دوجانبه ایران و روسیه است. ماه عسل این دو کشور حتی با تفاهمی دوجانبه همراه بوده؛ نگاهی که هم در عرصه جهانی بروز یکسان داشته و هم روی کاغذ و در قراردادهای خصوصا اقتصادی دوجانبه تهران و مسکو.
روابط ایران و روسیه در دولت رئیسی
مسکو و تهران در بزنگاه‌های اخیر روابط بین‌الملل، موضعی عموما مشابه داشته‌اند. جنگ اوکراین و مواضع تهران، این شباهت مواضع را بیشتر نیز کرده است. در نظر اقتصادی، هر دو طرف درگیر تحریم‌های سنگین اروپا و آمریکا قرار دارند و از آن مهمتر اینکه به دنبال تعیین مناسبات بانکی غیردلاری هستند؛ روبل روسیه.
حضور سمبلیک پارلمان روسیه در مجلس ایران، درست در روزی که اتحادیه اروپا تحریم سپاه پاسداران را به شور گذاشت، نشان از هواداری روسیه از اتمسفرِ سیاسی ایران دارد. همچنین نکته دیگری که در این میان می‌توان افزود و تقریبا هیچ منبع معتبری درباره آن وجود ندارد، موضوع جنگ اوکراین است. تنها خبر قابل انتشار در این باره، گزارشی‌ست به روایت خبرگزاری تسنیم که نشان می‌دهد چطور روسیه بر سر ماجرای پهبادها، ایران را در موقعیت آش نخورده و دهان سوخته گذاشت.
دسترسی به کریدورِ مکران-خزر
روسیه در تازه‌ترین توافقات به دنبال آن است که محور مهم دریای عمان-دریای خزر را به عنوان یک کریدور ترانزیت کالا جایگزین روش‌های دیگر حمل و نقل خود کند چرا که عموما مسیرها و کانال‌های مبادله با جهان را به خاطر تحریم‌ها از دست داده است.
ایران موافق و مشتاق این همکاری‌ست. تجربه ایران در بندر شهید بهشتی چابهار نشان داد هند طرف قابل اعتمادی نیست. در دولت نخست روحانی بود که ایران با چراغ سبز ترامپ و معافیت بندر چابهار از تحریم‌های آمریکا توانست هندوستان و افغانستان را برای تجهیز خدمات دریایی و بندری این اسکله پای میز مذاکره بنشاند. اکنون و بعد از گذشت ۶ سال از آن روزها، غیبت و بی‌علاقگی طرف هندی کاملا آشکار است و متعاقبا روشن است که روسیه از کنار این فرصت با بی‌خیالی نگذشته است.
مسیر ترانزیتی روسیه از مکران
ماجراهای آقای سفیر
کاظم جلالی یکی از پرسابقه‌ترین سفرای دولت سیزدهم به شمار می‌رود. او چندین و چند دوره نماینده مجلس و عضو یا رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس بوده است؛ چهره‌ای قابل اطمینان برای نظام، مسلط به جریان رسانه‌ای در داخل کشور و در سودایِ کسبِ قدرت بیشتر در کابینه. او نخستین بار از استان سمنان و شهرِ زادگاه خود به مجلس راه یافت و امروز در شرایطی قرار دارد که بسیاری از نمایندگانِ ادوار مجلس آرزویش را داشتند. با این همه مسیر ترقی سفیر ایران در روسیه گویی هموارتر هم شده و بعید نیست اگر رئیسی بخواهد امیرعبدالهیان را به استراحت بفرستد، او یکی از گزینه‌های جایگزینی وزیر امور خارجه باشد.
مهمانی چهل و چهارم در مسکو
اینکه جلالی توانسته چنین جشنی را در یکی از پرزرق‌وبرق‌ترین هتل‌های مسکو، درست کنار دست کاخ کرملین و البته بدون حاشیه برگزار کند نکته مهمی‌ست. مهم از این بابت که نشان می‌دهد برگزاری چنین مهمانی‌ها و جشن‌هایی نیازمند دسترسی کامل به رسانه‌هاست. جلالی به عنوان کسی که سالهاست با سایت‌های فراوان خبری ارتباط و نزدیکی دارد، درست چند دقیقه پیش از آنکه رسانه‌های جهان به سراغ این جشن بروند، دست به انتشار مجموعه اخبار و عکس‌ها و ویدئوهای سفارشی می‌زند. این چنین است که در اخبار جشن سالگرد انقلاب اسلامی در مسکو، نام جلالی با القابی چون سفیر ویژه توصیف شده است.
یک مهمانی آبرومند اما نه به سود ایران
موضوع بعدی، کماکان کیفیت پایین چنین جشن‌هایی است. آنطور که سفیر ایران در مسکو گفته، مهمانان جشن سالگرد انقلاب اسلامی از او به خاطر چنین جشنی قدردانی کرده‌اند. بنابراین می‌توان گفت ایران مهمانی آبرومندانه‌ای در پایتخت روسیه برگزار کرده اما آیا میزبان از فرصت چنین گردهمایی پرخرجی برای آشنایی بیشتر روس‌ها با وضعیت و واقعیات حال حاضر ایران بهره برده است؟ خوانندگان برای پاسخ به این پرسش بد نیست ویدئوهایی که سفارت اجازه انتشار آن را در رسانه‌ها داده ارزیابی کنند.
چالش‌های آینده سفیر ایران در روسیه
استفاده کاظم جلالی از موقعیت خود به عنوان سفیر ایران در مسکو و برگزاری چنین جشنی درحالی صورت می‌گیرد که آقای سفیر، در بحبوحه مواضع نامناسب روسیه در برابر ایران سکوت کرده و به اصطلاح چراغ خاموش می‌رود. نیازی به توضیح نیست که سایت آقای جلالی در واکنش به حاشیه‌سازی یکی از مقامات روسیه در ماجرای پهباد، هیچ پست یا خبری نرفته است. اهمیت این موضوع به دلیل جایگاه سفارت ایران در مسکو با توجه به میزانِ بالای ارتباط دیپلماتیک دو کشور است.
با قوت گرفتن شایعه‌هایی مبنی بر برکناری پوتین و اردوغان و افزایش فشارها بر این دو رهبرِ همسایه، باید دید قدرت ایران در خاورمیانه چه خواهد شد. پاسخ به این سوال جز از طریقِ سفارتخانه‌های ایران امکان پذیر نیست و لااقل از سمتِ مسکو به نظر نمی‌رسد جلالی چیزی به داشته‌ها و دانسته‌های ایران درباره روسیه اضافه کند.
نظرات